ਉਂਗਲੀਮਾਲ
ਡਾਕੂ ਉਂਗਲੀਮਾਲ | |
|---|---|
 ਉਂਗਲੀਮਾਲ ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ | |
| ਨਿੱਜੀ | |
| ਕਿੱਤਾ | ਭਿੱਖੂ |
| Senior posting | |
| ਅਧਿਆਪਕ | ਬੁੱਧ |
ਡਾਕੂ ਉਂਗਲੀਮਾਲ ਜਾਂ ਡਾਕੂ ਅੰਗੁਲੀਮਾਲ (ਪਾਲੀ: "finger necklace/garland"; ਸਿਨਹਾਲਾ: අංගුලිමාල, ਬਰਮੀ: အင်္ဂုလိမာလ; ਚੀਨੀ: 央掘魔羅) ਬੁਧ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਹਸਤੀ ਹੈ। ਕੁਰਾਹੇ ਪਏ ਉਂਗਲੀਮਾਲ ਨੂੰ ਮਹਾਤਮਾ ਬੁੱਧ ਨੇ ਸਿੱਧੇ ਰਾਹ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸਾਨੂੰ ਦੋ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਤਾਂ ਥੇਰਗਾਥਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਮਝਿੱਮ ਨਿਕਾਯ ਹੈ।[1][2]
ਕਹਾਣੀ[ਸੋਧੋ]
ਅੰਗੁਲੀਮਾਲ ਇੱਕ ਹਤਿਆਰਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਹੁੰ ਲਈ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਉਗਲਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਬਣਾ ਕੇ ਪਹਿਨੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅੰਗੁਲੀਮਾਲ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਪੁਕਾਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੇ। ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਭਗਵਾਂਨ ਤਥਾਗਤ ਉਸਨੂੰ ਮਿਲੇ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉਹ 999 ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹਜ਼ਾਰਵੇਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਤਾਂ ਜਿਸ ਬੀਹੜ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਅੰਗੁਲੀਮਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਵੱਲ ਜਾਣਾ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਵੀ ਉਸ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਘਬਰਾਉਂਦੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰਕੇ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਣ ਪੂਰਾ ਕਰੇਗਾ। ਹਜ਼ਾਰਵੇਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਮੇਲ ਬੁੱਧ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬੁੱਧ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਉੱਪਰ ਆਪਣਾ ਏਨਾ ਅਸਰ ਪਾਇਆ ਕਿ ਉਂਗਲੀਮਾਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਹੁੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ।
ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸਿਧਾਂਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗੁਲੀਮਲਾ ਉਸ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਿੰਸਕ ਪੰਥ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇੰਡੋਲੋਜਿਸਟ ਰਿਚਰਡ ਗੋਮਬਰਿਚ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤੰਤਰ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਰੂਪ ਦਾ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [3][4]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Thanissaro Bhikkhu (trans.): Angulimala Sutta: About Angulimala, translated from the Pali (Theragatha, verses 866-91)
- ↑ Thanissaro Bhikkhu (trans.): Angulimala Sutta: About Angulimala, translated from the Pali (Majjhima Nikaya 86)
- ↑ Mudagamuwa & Von Rospatt 1998, pp. 170–3.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedCousins