ਸਿਸਟਰ ਨਿਵੇਦਿਤਾ
ਸਿਸਟਰ ਨਿਵੇਦਿਤਾ | |
|---|---|
 ਸਿਸਟਰ ਨਿਵੇਦਿਤਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ | |
| ਜਨਮ | ਮਾਰਗਰੇਟ ਅਲਿਜਾਬੈਥ ਨੋਬਲ 28 ਅਕਤੂਬਰ 1867 ਕਾਊਂਟੀ ਟਾਈਰੋਨ, ਆਇਰਲੈਂਡ |
| ਮੌਤ | 13 ਅਕਤੂਬਰ 1911 (ਉਮਰ 43) ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ, ਭਾਰਤ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਆਇਰਿਸ਼ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਸਮਾਜਕ ਕਾਰਕੁਨ, ਲੇਖਕ, ਅਧਿਆਪਕ |
| ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ | ਸੈਮੂਅਲ ਰਿਚਮੋਂਡ ਨੋਬਲ (ਪਿਤਾ) ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਇਸਾਬੇਲ (ਮਾਂ) |
ਸਿਸਟਰ ਨਿਵੇਦਿਤਾ (ਬਾਂਗਲਾ ਉਚਾਰਨ: [sister niːbediːt̪aː] 
listen (ਮਦਦ·ਫ਼ਾਈਲ)); born ਮਾਰਗਰੇਟ ਅਲਿਜਾਬੈਥ ਨੋਬਲ; 28 ਅਕਤੂਬਰ 1867 – 13 ਅਕਤੂਬਰ 1911)[1][2] ਉਹ ਇੱਕ ਸਕੌਟ- ਆਇਰਿਸ਼ ਸਮਾਜਕ ਕਾਰਕੁਨ, ਲੇਖਕ, ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਦੀ ਚੇਲੀ ਸੀ।[3][4] ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਉੱਤੇ ਗਰਵ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਸਟਰ ਨਿਵੇਦਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਪਹਿਲੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾ ਕੇਵਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਖੁਲ੍ਹੇਆਮ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸਗੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਸਿਸਟਰ ਨਿਵੇਦਿਤਾ ਦਾ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਦੇ ਜਰਿਏ ਹੋਇਆ। ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਦੀ ਆਕਰਸ਼ਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤ, ਨਰਮ ਸੁਭਾਅ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਣ ਸ਼ੈਲੀ ਤੋਂ ਉਹ ਇੰਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਨਾ ਕੇਵਲ ਰਾਮ-ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪਰਮਹੰਸ ਦੇ ਇਸ ਮਹਾਨ ਚੇਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਤਮਕ ਗੁਰੂ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਬਣਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਜਵਾਨੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਗੁਜਾਰੇ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਮਾਰਗਰੇਟ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਨੋਬਲ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਅਕਤੂਬਰ 1867 ਨੂੰ ਕਾਊਂਟੀ ਟਾਇਰੋਨ, ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੇ ਡੁੰਗਨਨਨ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਮੈਰੀ ਈਸਾਬੇਲ ਤੇ ਸੈਮੂਅਲ ਰਿਚਮੰਡ ਨੋਬਲ ਕੋਲ ਹੋਇਆ ਸੀ; ਉਸ ਡਾ ਨਾਂ ਉਸ ਦੀ ਦਾਦੀ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨੋਬਲ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਮੂਲ ਦੇ ਸਨ, ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਸਦੀਆਂ ਲਈ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਏ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਜੋ ਇੱਕ ਪਾਦਰੀ ਸਨ, ਨੇ ਸਿਖਾਇਆ ਕਿ ਮਨੁੱਖਜਾਤੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਹੀ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਸੱਚੀ ਸੇਵਾ ਹੈ। ਨੋਬਲ ਦੇ ਛੇ ਬੱਚੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਮਾਰਗਰੇਟ (ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ) ਮਈ ਅਤੇ ਰਿਚਮੰਡ ਬਚੇ ਸਨ।
ਜਦੋਂ ਮਾਰਗਰੇਟ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਸੈਮੂਅਲ ਮੈਨਚੇਸਟਰ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲਾ ਗਿਆ; ਉਥੇ ਉਸ ਨੇ ਵੇਸਲੀਅਨ ਚਰਚ ਦੇ ਇੱਕ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਯੰਗ ਮਾਰਗਰੇਟ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਨਾਨੇ, ਹੈਮਿਲਟਨ, ਨਾਲ ਰਹੀ।
ਜਦੋਂ ਉਹ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਡੈਵਨਸ਼ਾਇਰ ਦੇ ਗ੍ਰੇਟ ਟਾਰਿੰਗਟਨ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਵਾਪਸ ਪਰਤੀ। ਮਾਰਗਰੇਟ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਮਨਪਸੰਦ ਬੱਚਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਸੈਮੂਅਲ ਨੋਬਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਸੀ ਜਾਂ ਗਰੀਬਾਂ ਕੋਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਅਕਸਰ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।
ਮਾਰਗਰੇਟ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ 1877 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਹੀ ਸੀ। ਮਾਰਗਰੇਟ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਦੋ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਨਾਨਾ ਹੈਮਿਲਟਨ ਦੇ ਘਰ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਗਈ। ਮਾਰਗਰੇਟ ਦੀ ਮਾਂ, ਮੈਰੀ ਨੇ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਡਰਗਾਰਟਨ ਦਾ ਕੋਰਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕਾ ਬਣ ਗਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਮੈਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਬੇਲਫਾਸਟ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਗੈਸਟ-ਹਾਊਸ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ਹੈਮਿਲਟਨ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੁਭਾਅ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਾਰਗਰੇਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਨਾ ਹੈਮਿਲਟਨ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਕਬੂਲਿਆ।[5]
ਮਾਰਗਰੇਟ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਹੈਲੀਫੈਕਸ ਕਾਲਜ ਵਿਖੇ ਹੋਈ, ਜੋ ਕਲੀਸਿਯਾਵਾਦੀ ਚਰਚ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਲਜ ਦੀ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਬਾਰੇ ਸਿਖਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਕਲਾ, ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਸਮੇਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।
1884 ਵਿੱਚ ਸਤਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਸਵਿਕ ਦੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਨ ਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। 1886 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਇੱਕ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ 'ਚ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਰਗਬੀ ਗਈ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਨੌਰਥ ਵੇਲਜ਼ ਦੇ ਕੋਲਾ ਖਨਨ ਖੇਤਰ ਰੇਰੇਕਸ਼ਮ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਇੱਥੇ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਵਰੇਕਸਹੈਮ ਵਿਖੇ, ਮਾਰਗਰੇਟ ਨੇ ਇੱਕ ਵੈਲਸ਼ ਨੌਜਵਾਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਕੁੜਮਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੀ ਕੁੜਮਾਈ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। 1889 ਵਿੱਚ, ਮਾਰਗਰੇਟ ਚੈਸਟਰ ਚਲੀ ਗਈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਮਈ ਅਤੇ ਭਰਾ ਰਿਚਮੰਡ ਲਿਵਰਪੂਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਲਦੀ ਹੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਮੈਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਮਾਰਗਰੇਟ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਸੀ। ਕਦੀ ਕਦੀ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਲਿਵਰਪੂਲ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।
ਮਾਰਗਰੇਟ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਸਵਿਸ ਸਿੱਖਿਆ ਸੁਧਾਰਕ ਜੋਹਾਨ ਹੇਨਰਿਕ ਪੇਸਟਾਲੋਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਫ੍ਰੈਡਰਿਕ ਫਰੈਬਲ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਹੋਈ। ਪੇਸਟਾਲੋਜ਼ੀ ਅਤੇ ਫ੍ਰੋਬੇਲ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੀਸਕੂਲ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬੱਚੇ ਦੀ ਕਸਰਤ, ਖੇਡ, ਨਿਰੀਖਣ, ਨਕਲ, ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਸਧਾਰਨ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਇਸ ਉਪਾਅ ਦੇ ਸਿਖਾਉਣ ਦੇ ਢੰਗ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, 'ਨਿਊ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ' ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਮਾਰਗਰੇਟ ਵੀ, ਇਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਈ। ਜਲਦੀ ਹੀ, ਉਹ ਐਤਵਾਰ ਕਲੱਬ ਅਤੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਸਾਇੰਸ ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਨਪਸੰਦ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸਪੀਕਰ ਬਣ ਗਈ।
1891 ਵਿੱਚ, ਮਾਰਗਰੇਟ ਵਿੰਬਲਡਨ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਡੀ ਲੀਯੂ ਨੂੰ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਕੂਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੇ ਨਵੇਂ ਤਜ਼ਰਬੇ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਦਿੱਤੀ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 1892 ਵਿੱਚ, ਮਾਰਗਰੇਟ ਨੇ ਕਿੰਗਸਲੇਗੇਟ ਵਿਖੇ ਆਪਣਾ ਸੁਤੰਤਰ ਸਕੂਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ, ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਬੱਚੇ ਖੇਡ ਕੇ ਸਿੱਖਣ। ਇਸ ਸਮੇਂ, ਮਾਰਗਰੇਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਸਟਾਫ ਅਧਿਆਪਕ, ਐਬੇਨੇਜ਼ਰ ਕੁੱਕ, ਕਲਾ ਦੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਲਾ ਮਾਸਟਰ ਅਤੇ ਆਰਟ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਸੁਧਾਰਕ ਤੋਂ ਕਲਾ ਦੀ ਆਲੋਚਕ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਿਆ।
ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਦਿਅਕ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਕਾਗਜ਼ ਅਤੇ ਪੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਘੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਕਤਾ ਵੀ ਬਣ ਗਈ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਹ ਲੰਡਨ ਦੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਾਮਵਰ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਬਣ ਗਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਹੋ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੇਡੀ ਰਿਪਨ ਅਤੇ ਲੇਡੀ ਇਜ਼ਾਬੇਲ ਮਾਰਗੇਸਨ ਸਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਾਹਿਤਕ ਕੋਟੇਰੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸਨ, ਜੋ ਤਿਲ ਕਲੱਬ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। 26 ਅਕਤੂਬਰ 1911 ਦੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਲੰਡਨ ਨੇ ਮਾਰਗਰੇਟ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ, "ਬੇਮਿਸਾਲ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਧਿਆਪਕਾ, ਉਹ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ 90ਵਿਆਂ ਦੇ ਆਰੰਭ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਕਲੱਬ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।" ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕ, ਜਿਵੇਂ ਬਰਨਾਰਡ ਸ਼ਾ ਅਤੇ ਥਾਮਸ ਹਕਸਲੇ, ਤਿਲ ਕਲੱਬ ਦੇ ਨਿਯਮਤ ਭਾਸ਼ਣਕਾਰ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਸਾਹਿਤ, ਨੈਤਿਕਤਾ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮਾਨ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਕੀਤੇ ਗਏ।
1892 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਆਇਰਲੈਂਡ ਲਈ ਹੋਮ ਰੂਲ ਬਿੱਲ ਸੰਸਦ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸੀ, ਮਾਰਗਰੇਟ ਨੇ ਨਿਡਰ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।
ਸੱਚ ਦੀ ਸਾਧਕ[ਸੋਧੋ]
ਧਾਰਮਿਕ ਪਿਛੋਕੜ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ ਮਾਰਗਰੇਟ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਈਸਾਈ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਸਿਖ ਲਈ ਸੀ। ਬੱਚੇ ਯਿਸੂ ਉਸ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਔਰਤਤਵ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਈ, ਮਸੀਹੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੱਕ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਲੱਭਿਆ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਸੱਚਾਈ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀਆਂ। ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਇਹ ਸ਼ੰਕਾ ਹੋਰ ਪੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਗਈ, ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਨਿਹਚਾ ਹਿੱਲ ਗਈ। ਸੱਤ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਅਰਸੇ ਤੋਂ ਮਾਰਗਰੇਟ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥ ਰਹੀ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਹੋਈ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਚਰਚ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਈ ਰੂਹ ਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸੱਚਾਈ ਲਈ ਤਰਸ ਰਹੀ ਸੀ।[6]
ਸੱਚਾਈ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਾਰਗਰੇਟ ਨੇ ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਯਾਤਰਾ[ਸੋਧੋ]
ਨਿਵੇਦਿਤਾ ਨੇ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ, ਜੋਸੇਫਾਈਨ ਮੈਕਲੌਡ, ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਬੁੱਲ ਦੇ ਨਾਲ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਮੇਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ, ਭਾਰਤੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵੀ ਗਈ। 11 ਮਈ 1898 ਨੂੰ ਉਹ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ, ਸਾਰਾ ਬੁੱਲ, ਜੋਸਫਾਈਨ ਮੈਕਲੌਡ ਅਤੇ ਸਵਾਮੀ ਤੁਰੀਅਨੰਦ ਨਾਲ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਗਈ। ਨੈਨੀਤਾਲ ਤੋਂ ਉਹ ਅਲਮੋੜਾ ਗਈ। 1898 ਦੀ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਨਿਵੇਦਿਤਾ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਨਾਲ ਅਮਰਨਾਥ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, 1899 'ਚ ਉਹ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਗਈ[7] ਅਤੇ ਨਿਊ-ਯਾਰਕ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਰਿਜਲੀ ਮਨੌਰ ਵਿੱਚ ਰਹੀ।
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਉਸ ਦੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਲ "ਦਿ ਮਾਸਟਰ ਐਜ ਆਈ ਸਾਅ ਹਿਮ" ਅਤੇ "ਨੋਟਸ ਆਨ ਸਮ ਸਵਾਮੀ ਵੰਡਰਿੰਗਸ ਵਿਦ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ" ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੇ।
ਉਹ ਅਕਸਰ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਨੂੰ "ਰਾਜਾ" ਮੰਨਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅਧਿਆਤਮਕ ਧੀ ਮੰਨਦੀ ਸੀ।\
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Constance Jones; James D. Ryan (1 January 2007). Encyclopedia of Hinduism. Infobase Publishing. pp. 316–317. ISBN 978-0-8160-7564-5.
- ↑ "Hindus want national holiday on October 13 to mark Sister Nivedita's 100th death anniversary". Hindustan Times (Highbeam). Archived from the original on 29 ਮਾਰਚ 2015. Retrieved 9 June 2012.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Margaret Elizabeth Noble. Studies From An Eastern Home. Forgotten Books. p. 1. ISBN 1-60506-665-6.
- ↑ Ananda Kentish Coomaraswamy; Whitall N. (INT) Perry (16 November 2011). The Wisdom of Ananda Coomaraswamy: Reflections on Indian Art, Life, and Religion. World Wisdom, Inc. pp. 129–. ISBN 978-1-935493-95-2.
- ↑ Nivedita of India (PDF) (1st ed.). Kolkata: Ramakrishna Mission Institute of Culture. 2002. p. 2. ISBN 81-87332-20-4.
- ↑ The Complete Works of Sister Nivedita, Vol. II, p. 470
- ↑ G. S Banhatti (1995). Life And Philosophy Of Swami Vivekananda. Atlantic Publishers & Dist. pp. 39–. ISBN 978-81-7156-291-6.