ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਇੱਕ ਮੈਨੂਅਲ ਬੈਕਪੈਕ-ਕਿਸਮ ਦਾ ਸਪਰੇਅਰ

ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਉਹਨਾਂ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਢੰਗਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ (ਨਦੀਨ-ਨਾਸ਼ਕ ਦਵਾਈਆਂ, ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕਾਂ, ਕੀੜੇਮਾਰ ਦਵਾਈਆਂ, ਜਾਂ ਨੈਮਾਟੌਡ ਨਿਯੰਤਰਣ ਏਜੰਟਾਂ ਆਦਿ) ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਟੀਚੇ (ਜਿਵੇਂ ਕੀੜੇ, ਫਸਲ ਜਾਂ ਹੋਰ ਪੌਦੇ) ਉੱਪਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਚਿੰਤਾ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਕੁਸ਼ਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਐਕਸਪੋਜਰ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ (ਉਤਪਾਦਕਾਂ, ਚਾਲਕਾਂ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਸਮੇਤ)।[1] ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਵਰਤੋਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸਰਵਉੱਚ ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਹੈ, ਜੋ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ: ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ, ਸਮਾਜ-ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ, ਨਵੇਂ ਬਿਰਤਾਂਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿਗਿਆਨ

ਬੀਜ ਇਲਾਜ[ਸੋਧੋ]

ਬੀਜ ਦੇ ਉਪਚਾਰ ਇੱਕ ਫਸਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਖੁਰਾਕ-ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਉੱਚ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਬੀਜ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਜ ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਬੀਜ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਜਾਂ ਪਰਤ, ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜੋਖਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ; ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਕੋਟਿੰਗ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਪੂਰਕ ਰਸਾਇਣ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਖਾਸ ਬੀਜ ਪਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਲੇਅਰ-ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਇੱਕ ਰਾਈਜ਼ੋਬੀਅਲ ਲੇਅਰ-ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸਹਿਜੀਵਤਾ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲਾਭਦਾਇਕ microorganisms, ਅਤੇ ਇੱਕ ਫੰਗੀਸਾਈਡ (ਜਾਂ ਹੋਰ ਰਸਾਇਣਕ) ਬੀਜ ਘੱਟ ਕੀੜੇ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪਰਤ।

ਸਪਰੇਅ ਕਾਰਜ[ਸੋਧੋ]

ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਰੂਪ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਚ, ਮਕੈਨੀਕਲ ਸਪਰੇਅ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਈਡ੍ਰੌਲਿਕ ਸਪਰੇਅਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟੈਂਕ, ਇੱਕ ਪੰਪ, ਇੱਕ ਲੈਂਸ (ਸਿੰਗਲ ਨੋਜਲਜ਼ ਲਈ) ਜਾਂ ਬੂਮ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਨੋਜਲ (ਜਾਂ ਮਲਟੀਪਲ ਨੋਜਲਜ਼) ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਪਰੇਅਰ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਨੂੰ ਬਦਲਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਜਾਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਤਰਲ ਰਸਾਇਣਕ ਕੈਰੀਅਰ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਾਦ)ਅਤੇ ਇਹ ਬਾਰਸ਼ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਜਾਂ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਅਦਿੱਖ ਕਣ ਵਿੱਚ ਸਪਰੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਇੱਕ ਸਪਰੇਅ ਨੋਜਲ ਦੁਆਰਾ ਸਪਰੇਅ ਮਿਸ਼ਰਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਕਰਕੇ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੂੰਦਾਂ ਦੇ ਅਕਾਰ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਨੋਜਲ ਅਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੁਆਰਾ, ਜਾਂ ਜਿਸ ਦਬਾਅ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇਸਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਦੁਆਰਾ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੱਡੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਨੂੰ ਸਪਰੇਟ ਦੇ ਵਹਾਅ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਵਧੇਰੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਥਿਰ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਛੋਟੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਜੀਵ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਹਵਾ ਦੇ ਹਾਲਤਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Bateman, R.P. (2003) Rational Pesticide Use: spatially and temporally targeted application of specific products. In: Optimising Pesticide Use Ed. M. Wilson. John Wiley & Sons Ltd, Chichester, UK. pp. 129-157