ਐਲ ਬੀ ਡਬਲਯੂ
ਐਲ. ਬੀ. ਡਬਲਯੂ. (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Leg before wicket; lbw), ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੀ ਖੇਡ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿਯਮ ਜਾਂ ਢੰਗ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਨੂੰ ਖਾਰਜ/ਆਊਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫੀਲਡਿੰਗ ਸਾਈਡ ਦੀ ਅਪੀਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅੰਪਾਇਰ ਐਲ.ਬੀ.ਡਬਲਯੂ. 'ਤੇ ਆਊਟ ਹੋਣ' ਤੇ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਗੇਂਦ ਵਿਕਟ 'ਤੇ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ (ਸਿਵਾਏ ਬੱਲੇ ਨੂੰ ਫੜਨ ਵਾਲੇ ਹੱਥ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ)। ਅੰਪਾਇਰ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਈ ਮਾਪਦੰਡਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੇਂਦ ਕਿਥੇ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਕੀ ਗੇਂਦ ਵਿਕਟ ਦੇ ਨਾਲ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੀ ਬੱਲੇਬਾਜ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਵਿਕਟ ਦੇ ਮੂਹਰੇ ਲੱਤ (ਐਲ. ਬੀ. ਡਬਲਯੂ.) ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1774 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਗੇਂਦ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੈਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਪਾਈਏ ਅਤੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਤੱਤ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ। ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ 1839 ਸੰਸਕਰਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜੋ ਲਗਭਗ 100 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜਾਰੀ ਰਹੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਖਰੀ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ, ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਆਪਣੀ ਪਾਰੀ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ "ਪੈਡ-ਪਲੇ" ਦੇ ਮਾਹਰ ਬਣ ਗਏ। ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਕਈ ਅਸਫਲ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ, 1935 ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਅਜਿਹੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਐਲ.ਬੀ.ਡਬਲਯੂ. ਤੋਂ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਗੇਂਦ ਆਫ ਸਟੰਪ ਦੀ ਲਾਈਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਵੇ। ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਨੇ ਗੇਮ ਨੂੰ ਬੇਲੋੜਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਲੈੱਗ ਸਪਿਨ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਖਰਚੇ ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਕਾਫ਼ੀ ਬਹਿਸ ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 1972 ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਫਿਰ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ। ਪੈਡ-ਪਲੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ, ਨਵਾਂ ਵਰਜ਼ਨ, ਜੋ ਅੱਜ ਤਕ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਕੁਝ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਐਲ.ਬੀ.ਡਬਲਯੂ. ਰੂਲ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ, ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਲੇ ਨਾਲ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ, ਟੈਲੀਵੀਯਨ ਰੀਪਲੇਅ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅੰਪਾਇਰਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਬਾਲ-ਟਰੈਕਿੰਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੇ ਵੱਡੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਐਲਬੀਡਬਲਯੂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
1995 ਦੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿਚ, ਗੈਰਲਡ ਬ੍ਰੋਡਰਿਬ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਕਿਸੇ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੇ ਐੱਲ.ਬੀ.ਡਬਲਯੂ. ਜਿੰਨੀ ਦਲੀਲ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ; ਇਸ ਨੇ ਮੁਢਲੇ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਮੁਸੀਬਤ ਖੜ੍ਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।[1] ਇਸਦੀ ਜਟਿਲਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਕਾਨੂੰਨ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਗਲਤ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ, ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਅਤੇ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ; ਐਲ.ਬੀ.ਡਬਲਯੂ. ਦੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਭੀੜ ਨੂੰ ਮੁਸੀਬਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਾਇਆ। ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਐਲ.ਬੀ.ਡਬਲਯੂ. ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਦਾ ਅਨੁਪਾਤ ਨਿਰੰਤਰ ਵਧਿਆ ਹੈ।[2]