ਕੋਰਡੋਫੋਨ
ਇੱਕ ਕੋਰਡੋਫੋਨ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਾਧਨ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਕੰਬਣੀ ਵਾਲੀ ਤਾਰ ਜਾਂ ਦੋ ਬਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਤਾਰਾਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਆਵਾਜ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸਾਧਨ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਣ ਦੀ ਅਸਲ ਹੌਰਨਬੋਸਟਲ-ਸਾਕਸ ਸਕੀਮ ਵਿਚ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਭਾਗਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ। ਹੌਰਨਬੋਸਟਲ-ਸੈਕਸ ਕੋਰਡੋਫੋਨ ਨੂੰ ਦੋ ਮੁੱਖ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਦਾ ਹੈ:- ਇਕ ਬਿਨਾਂ ਗੂੰਜ ਦੇ ਸਾਧਨ ਦੇ ਇੱਕ ਅਨਿੱਖੜਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਯੰਤਰ, ਜਿਸਦਾ ਵਰਗੀਕਰਣ ਨੰਬਰ 31 ਅਧੀਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਧਾਰਣ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਗੂੰਜ ਵਾਲਾ ਉਪਕਰਣ, ਜਿਸਦਾ ਵਰਗੀਕਰਣ ਨੰਬਰ 32 ਅਧੀਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੰਪੋਜ਼ਿਟ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਪੱਛਮੀ ਉਪਕਰਣ ਦੂਜੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਪਿਆਨੋ ਅਤੇ ਹਾਰਪਸਕੋਰਡ ਪਹਿਲੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਹੜਾ ਉਪਕਰਣ ਕਿਸ ਉਪ-ਸਮੂਹ ਵਿਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੌਰਨਬੋਸਟਲ ਅਤੇ ਸੈਕਸ ਦਾ ਮਾਪਦੰਡ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਪਕਰਣ ਬਗੈਰ ਗੂੰਜਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ 31 ਅਧੀਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਕਿ ਪਿਆਨੋ ਦਾ ਢੱਕਣ, ਜੋ ਕਿ ਗੂੰਜਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਯੰਤਰ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਹ ਅਜੀਬ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇ ਪਿਆਨੋ ਦੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਤਾਰਾਂ ਇਸ ਦੇ ਡੱਬੇ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਤਾਂ ਵੀ ਇਹ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਲਨ ਬਾਰੇ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੰਦਾਂ ਰੇਜ਼ੋਨੇਟਰ ਬਕਸੇ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪੁਲ ਦੇ ਉੱਤੇ ਲੰਘਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਗੂੰਜ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਤਾਰਾਂ ਵਿਚ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਕੋਰਡੋਫੋਨ ਵਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਰ ਕੰਬਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਗੂੰਜਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੱਕ ਗਿਟਾਰ ਜਾਂ ਵਾਇਲਨ ਦਾ ਸਰੀਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਵੱਢ ਕੇ (ਇੱਕ ਰਬਾੜ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਤੜਕਾਉਣਾ (ਇੱਕ ਗਿਟਾਰ ਵਾਂਗ), ਕਮਾਨ ਨਾਲ ਰਗੜ ਕੇ (ਇੱਕ ਵਾਇਲਨ, ਸੈਲੋ ਜਾਂ ਡਬਲ ਬਾਸ ਵਾਂਗ), ਜਾਂ ਹੜਤਾਲ (ਇੱਕ ਪਿਆਨੋ ਜਾਂ ਬੇਰੀਮਬਾ ਵਰਗੇ) ਦੁਆਰਾ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਕੋਰਡੋਫੋਨਜ਼ ਜਿਵੇਂ- ਬੈਨਜੋ, ਸੈਲੋ, ਡਬਲ ਬਾਸ, ਡੁਲਸੀਮਰ, ਗਿਟਾਰ, ਰਬਾਬ, ਲੂਟ, ਪਿਆਨੋ, ਸਿਤਾਰ, ਯੂਕੂਲੇ, ਵੀਓਲਾ ਅਤੇ ਵਾਇਲਿਨ ਆਦਿ ਹਨ।
ਮੁੱਢ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਇੱਕ ਤਿੱਖੇ ਯੰਤਰ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਹਿੱਟਾਈਡ ਬਾਰਡ ਦੀ ਇੱਕ ੩,੩00 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਪੱਥਰ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਬਾਬਲੋਨੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਕੋਰਡੋਫੋਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਤਖ਼ਤੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਜ਼ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸਮਾਨਤਾ ਗਿਟਾਰ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਗਿਟਾਰ ਸੰਭਾਵਤ ਬਾਬਲੀਅਨ ਮੂਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
.jpg)
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
- ਬ੍ਰੋ, ਵੀਅਤਨਾਮ
- ਗਾਏਜ਼ੀਅਮ, ਕੋਰੀਆ
- ਗੁਝੇਂਗ, ਚੀਨ
- ਲੂਟ-ਫੈਮਲੀ ਯੰਤਰਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
- ਕ'ਨੀ, ਵੀਅਤਨਾਮ
- ਕਾਫ਼ਰ ਹਾਰਪ
- ਕਾਨਕਲਸ, ਲਿਥੁਆਨੀਆ
- ਕੋਕਲੇ, ਲਾਤਵੀਆ
- ਕੋਟੋ, ਜਪਾਨ
- ਯਾਟਗਾ, ਮੰਗੋਲੀਆ
- ਐਨ ਟ੍ਰਾਂਹ, ਵੀਅਤਨਾਮ