ਉਝ ਨਦੀ
ਉਝ ਨਦੀ (ਜਾਂ ਉਝ ਨਦੀ ) ਰਾਵੀ ਨਦੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਠੂਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚੋਂ ਵਗਦੀ ਹੈ।
ਕੋਰਸ[ਸੋਧੋ]
ਉਝ ਨਦੀ 4,300 metres (14,100 ft) ) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਹਾੜਾਂ (ਭਦਰਵਾਹ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ ਰੇਂਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ) ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। । ਇਹ ਲਗਭਗ 100 kilometres (62 mi) ਤੱਕ ਵਗਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚੱਕ ਰਾਮ ਸਹਾਏ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਾਵੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੀ ਔਸਤ ਚੌੜਾਈ ਲਗਭਗ 1.2 kilometres (0.75 mi) ਹੈ।[1]
ਚਾਰ ਨਦੀਆਂ, ਭੀਨੀ, ਸੁਤਾਰ, ਦੁਨਾਰਕੀ ਅਤੇ ਤਾਲਨ ਪੰਜਤੀਰਥੀ ਵਿਖੇ ਉਝ ਵਿਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਝ ਅਤੇ ਭੀਨੀ ਸਦੀਵੀ ਦਰਿਆ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਮੌਸਮੀ ਹਨ।[2]
ਕਰਾਂਦੀ ਖੁਰਦ ਵਿਖੇ (32°24′38″N 75°23′57″E / 32.4106°N 75.3991°E ), ਉਝ ਨਦੀ ਇੱਕ 'ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਾਖਾ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਘਰੋਟਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਾਖਾ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਜੁੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਧਾਰਾ ਹੈ, ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਾਖਾ ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਰਿਲ ਰੈੱਡਕਲਿਫ਼ ਨੇ ਸ਼ਕਰਗੜ੍ਹ, ਪਠਾਨਕੋਟ ਅਤੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਦੇ ਟ੍ਰਾਈਜੰਕਸ਼ਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਇਸ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਰਸਤੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਤ੍ਰਿਜੰਕਸ਼ਨ ਤੋਂ, ਸਰਹੱਦ ਨੇ ਤਹਿਸੀਲ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਸੀ।[3]
ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ[ਸੋਧੋ]
ਉਝ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੀਣ, ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਕਈ ਛੋਟੀਆਂ ਨਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਖੱਡਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਲੱਕੜ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਸਮੱਗਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੇਤ ਅਤੇ ਪੱਥਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[4]
ਉਝ ਬੈਰਾਜ ਇਸ ਨਦੀ 'ਤੇ ਜਸਰੋਟਾ ਪਿੰਡ (32.4728°N 75.4174°E) ਵਿਖੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਊਝ ਡੈਮ ਦਰਿਆ ਦੇ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਉੱਚਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਾਹਰੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ( 32.5633°N 75.4878°E) ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਡੈਮ ਵਿੱਚ 925 ਮਿਲੀਅਨ ਕਿਊਬਿਕ ਮੀਟਰ ਪਾਣੀ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਅਤੇ 196 ਮੈਗਾਵਾਟ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Official Site". Kathua.gov.in. Retrieved 2017-01-14.
- ↑ Jain, Sharad K.; Agarwal, Pushpendra K.; Singh, Vijay P. (2007), Hydrology and Water Resources of India, Springer Science & Business Media, p. 482, ISBN 978-1-4020-5180-7Jain, Sharad K.; Agarwal, Pushpendra K.; Singh, Vijay P. (2007), Hydrology and Water Resources of India, Springer Science & Business Media, p. 482, ISBN 978-1-4020-5180-7
- ↑ Aggarwal, J. C.; Agrawal, S. P. (1992), Modern History of Punjab: A Look Back Into Ancient Peaceful Punjab Focusing Confrontation and Failures Leading to Present Punjab Problem, and a Peep Ahead : Relevant Select Documents, Concept Publishing Company, ISBN 978-81-7022-431-0
- ↑ "Official Site". Kathua.gov.in. Retrieved 2017-01-14."Official Site". Kathua.gov.in. Retrieved 14 January 2017.