ਐਨਸੈਂਬਲ ਵਿਆਖਿਆ
| ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ |
|---|
ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੀ ਅਸੈਂਬਲ ਇੰਟ੍ਰਪ੍ਰੈਟੇਸ਼ਨ ਕੁਆਂਟਮ ਅਵਸਥਾ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਮਿਲਦੇ ਜੁਲਦੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਿਸਟਮਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਐਨਸੈਂਬਲ ਪ੍ਰਤਿ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੇ ਇਹ ਮੰਨਣ ਦੀ ਵਜਾਏ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਕਿ ਇਹ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।[1]
ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੀ ਅਸੈਂਬਲ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਿਆਰੀ ਗਣਿਤਿਕ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਬਾਬਤ ਕੁੱਝ ਕੁ ਭੌਤਿਕੀ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਇਹ ਮੱਧਮ ਰਾਜਨੀਤਕ ਨੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੈਕਸ ਬੌਰਨ ਦੀ ਓਸ ਆਂਕੜਾਤਮਿਕ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਤੱਕ ਅਪਣਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਲਈ ਉਸਨੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਇਨਾਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।[2]
ਇਸਦੇ ਤੱਥ ਉੱਤੇ, ਇਹ ਨੀਲਸ ਬੋਹਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੀ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਿਸਟਮ ਜਾਂ ਕਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਐਨਸੈਂਬਲ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਉਸਨੇ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੀ ਬੌਰਨ ਦੀ ਆਂਕੜਾਤਮਿਕ ਵਿਆਖਿਆ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਬੋਹਰ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਅਸੇਂਬਲ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਐਬਸੈਂਬਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਬੇਬਿਲਿਟੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਰਸਾਇਆ ਸੀ। ਐਨਸੈਂਬਲ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਕਦੇ ਕਦੇ, ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੁਆਰਾਂ, ਸਟੈਟਿਸਟੀਕਲ ਇੰਟ੍ਰਪ੍ਰੈਟੇਸ਼ਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,[1] ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਬੌਰਨ ਦੀ ਆਂਕੜਾਤਮਿਕ ਵਿਆਖਿਆ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਲਗਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ਾਇਦ, ਕੌਪਨਹਾਗਨ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਾਂਗ, ਐਨਸੈਂਬਲ ਵਿਆਖਿਆ ਨਿਰਾਲੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਵਿੱਚ, ਐਨਸੈਂਬਲ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਓਸ ਤਰਾਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਇਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਸਿਮਨ ਫ੍ਰੇਜ਼ਰ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰੋਫੈੱਸਰ ਅਤੇ ਗਰੈਜੂਏਟ ਲੈਵਲ ਪੁਸਤਕ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ, ਏ ਮੌਡਰਨ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਦੇ ਲੇਖਕ[3] ਲੈੱਸਲੀ ਈ. ਬੈੱਲੇਂਟਾਈਨ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਉਲਟ, ਬੈੱਲੈਂਟਾਈਨ ਵਿਆਖਿਆ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਿਰਧਾਰਤਮਿਕ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਤੋਂ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ, ਵਿਓਂਤਬੱਧ ਕਰਨ, ਜਾਂ ਸਪਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਜਾਂ ਕੁਆਂਟਮ ਵਰਤਾਰੇ ਦੀ ਵਾਸਤਵਿਕ ਫਿਤਰਤ ਬਾਬਤ ਕੋਈ ਹੋਤ ਕਥਨ ਘੜਨ ਦਾ ਯਤਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ; ਇਸਦਾ ਮੰਤਵ ਸਧਾਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਜਿਹੇ ਵਾਸਤਵਿਕ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵੱਲ ਲਿਜਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀ ਜੋ ਪ੍ਰੰਪਰਿਕ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹੋਣ। ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੜਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਂਕੜਾਤਮਿਕ ਓਪਰੇਟਰ ਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਸ਼ੁੱਧ ਅਵਸਥਾ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦ ਕਰਦੀ ਹੋਈ ਮੁੱਖ ਓਪਰੇਟਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਬੈੱਲੈਂਟਾਈਨ ਦੀ ਰਾਏ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਜਿਹੀ ਵਿਆਖਿਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਧਿਆਨਯੋਗ ਸਮਰਥਕ ਸ਼ਾਇਦ ਅਲਬ੍ਰਟ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਸੀ:
ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਿਸਟਮਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਵੇਰਵੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੁਆਂਟਮ-ਸਿਧਾਂਤਿਕ ਵਿਵਰਣ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਸਿਧਾਂਤਿਕ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਵੱਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਰੰਤ ਹੀ ਗੈਰ-ਲਾਜ਼ਮੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਵਰਣ ਸਿਸਟਮਾਂ ਦੇ ਐਨਸੈਂਬਲਾਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਿਸਟਮਾਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
— ਅਲਬਰਟ ਆਈਨਸਟਾਈਨ[4]
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹੋਰ ਤੋਂ ਹੋਰ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਸ਼ੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸਾਲਾਂ ਬਾਦ ਵੀ, ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਐਨਸੈਂਬਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਿਸਮ ਸੀ।[5]
ਐਨਸੈਂਬਲ ਅਤੇ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਅਰਥ
[ਸੋਧੋ]ਇਕਹਰੇ ਸਿਸਟਮਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਐਨਸੈਂਬਲ ਵਿਆਖਿਆ ਦਾ ਲਾਗੂ ਹੋਣਾ
[ਸੋਧੋ]ਕੁਆਂਟਮ ਸ਼ੋਰ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਥਮਿਕ ਅਤੇ ਪਾਰਖੂ ਔਜ਼ਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਹਰੇਕ ਫੋਟੌਨ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਹੀ ਇੰਟ੍ਰਫੇਅਰ ਕਰਦਾ ਹੈ
[ਸੋਧੋ]ਨਾਪ ਅਤੇ ਕੋਲੈਪਸ
[ਸੋਧੋ]ਬਰਾਜ਼ ਅਤੇ ਕੈੱਟਸ
[ਸੋਧੋ]ਡਿੱਫ੍ਰੈਕਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]ਅਲੋਚਨਾ
[ਸੋਧੋ]ਇਕਹਰੇ ਕਣ
[ਸੋਧੋ]ਅਲੋਚਨਾ
[ਸੋਧੋ]ਸ਼੍ਰੋਡਿੰਜਰ ਦੀ ਬਿੱਲੀ
[ਸੋਧੋ]ਆਵਰਤਿਕ ਪ੍ਰੋਬੇਬਿਲਿਟੀ ਉਤਰਾਅ-ਚੜਾਅ
[ਸੋਧੋ]ਕੁਆਂਟਮ ਜ਼ੀਨੋ ਪ੍ਰਭਾਵ
[ਸੋਧੋ]ਕਲਾਸੀਕਲ ਐਨਸੈਂਬਲ ਵਿਚਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਆਈਨਸਟਾਈਨ
[ਸੋਧੋ]ਵਸਤੂਨਿਸ਼ਠ-ਯਥਾਰਥਿਕ ਰੂਪ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 Ballentine, L.E. (1970). 'The statistical interpretation of quantum mechanics', Rev. Mod. Phys., 42(4):358–381.
- ↑ "The statistical interpretation of quantum mechanics" (PDF). Nobel Lecture. December 11, 1954.
- ↑ Leslie E. Ballentine (1998). Quantum Mechanics: A Modern Development. World Scientific. Chapter 9. ISBN 981-02-4105-4.
{{cite book}}: Unknown parameter|nopp=ignored (|no-pp=suggested) (help) - ↑ Einstein: Philosopher-Scientist, ed. P.A. Schilpp (Harper & Row, New York)
- ↑ Home, D. (1997). Conceptual Foundations of Quantum Physics: An Overview from Modern Perspectives, Springer, New York, ISBN 978-1-4757-9810-4, p. 362: "Einstein's references to the ensemble interpretation remained in general rather sketchy."
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- Quantum mechanics as Wim Muynk sees it Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine.
- Einstein's reply to criticisms
- Kevin Aylwards's account of the ensemble interpretation
- Detailed ensemble interpretation by Marcel Nooijen[permanent dead link]
- Pechenkin, A.A. The early statistical interpretations of quantum mechanics Archived 2007-09-27 at the Wayback Machine.
- Krüger, T. An attempt to close the Einstein–Podolsky–Rosen debate[permanent dead link]
- Duda, J. Four-dimensional understanding of quantum mechanics
- Ulf Klein's website on the statistical interpretation of quantum theory[permanent dead link]
- Mamas, D.L. An intrinsic quantum state interpretation of quantum mechanics
