ਹਮੀਦਾ ਸਾਲਿਮ
ਹਮੀਦਾ ਸਾਲਿਮ ਉਰਦੂ ਦੀ ਨਾਮਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਿਕਾ ਸੀ।[1]ਉਰਦੂ ਕਵੀ ਅਤੇ ਫਿਲਮੀ ਗੀਤਕਾਰ ਜਾਵੇਦ ਅਖਤਰ ਉਸਦਾ ਭਤੀਜਾ ਹੈ।[2] ਹਮੀਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ਾਇਰ ਮਜਾਜ਼ ਲਖਨਵੀ (ਅਸਰਾਰ=ਉਲ-ਹੱਕ ਮਜਾਜ) ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ। ਉਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਰਾਬੰਕੀ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਰੂਦੌਲੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਜਮੀਂਦਾਰ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 1922 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ। [3] 16 ਅਗਸਤ 2015 ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[1]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਸਾਲਿਮ ਦਾ ਜਨਮ 1922 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰੁਦਾਲੀ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਜ਼ਿੰਮੀਦਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ, ਅਸਰਾਰ-ਉਲ-ਹਕ਼ "ਮਜਾਜ਼" ਵੀ ਉਰਦੂ ਦਾ ਨਾਮਚੀਨ ਉਰਦੂ ਕਵੀ, ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਭਰਾ, ਅੰਸਾਰ ਹਰਵਾਨੀ, ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਦਾ ਚੁਨਿੰਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ, ਸਫ਼ਿਆ ਅਖ਼ਤਰ ਵੀ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਜਾਵੇਦ ਆਖ਼ਰ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀ ਹੈ।.[4][5][6]
ਲਿਖਤਾਂ ਅਤੇ ਕਰੀਆਰ[ਸੋਧੋ]
ਉਸ ਨੇ ਲਖਨਊ ਤੋਂ ਅਰਥ ਸਾਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਏ ਫੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅਰਥ ਸਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਏ. ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਗਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ 1947 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੁਏਸ਼ਨ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਲੰਦਨ ਤੋਂ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ।ref name=":1">TwoCircles.net (2015-08-22). "Hamida Aapa ki yaaden". TwoCircles.net (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-12-23.</ref> ਸਲੀਮ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਕਈ ਜਨਤਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਅਲਮਾ ਮਾਸਟਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[4]
ਉਹ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਾਵਲ, ਇੱਕ ਸੰਸਮਰਨ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ। ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ, ਸਿਰਲੇਖ, ਸ਼ੌਰਿਸ਼-ਏ-ਦੌਰਾਨ 1995 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਦੂਸਰੀ ਯਾਦ ਲਿਖੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ ਹਮ ਸਾਥ ਥੇ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[7] ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਲਿਖਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਲੀਮ ਨੇ ਦੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਵਲ, 'ਪਰਛਾਇਓਂ ਕੇ ਉਜਾਲੇ' ਅਤੇ ਹਰਦਮ ਰਵਾਂ ਹੈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਿਖੇ। ਦੋਵੇਂ ਨਾਵਲ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਰੁਦਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ।[8] ਉਸ ਦੇ ਭਰਾ ਦੇ ਮਜਾਜ਼ ਦੇ ਕੰਮ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਲੇਖ, ਸਿਰਲੇਖ 'ਮਜਾਜ਼, ਮਾਈ ਬ੍ਰਦਰ' ਨੂੰ ਵੀ ਉਰਦੂ ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[9][10]
ਕਿਤਾਬਾਂ[ਸੋਧੋ]
- ਸ਼ੌਰਿਸ-ਏ-ਦੌਰਾਂ
- ਹਮ ਸਾਥ ਥੇ
- ਪਰਛਾਈਓਂ ਕੇ ਉਜਾਲੇ
- ਹਰਦਮ ਰਵਾਂ ਜਿੰਦਗੀ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 "Urdu author Hamida Salim passes away".
- ↑ "Noted author Hameeda Salim dies at the age of 93".
- ↑ "Noted Urdu Author Hamida Salim Passes Away". Archived from the original on 2015-11-15. Retrieved 2015-09-09.
- ↑ 4.0 4.1 "Urdu author Hamida Salim passes away". The Hindu (in Indian English). 2015-08-17. ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-12-23.
- ↑ "Noted Urdu author Hamida Salim passes away". Pune Mirror (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). PTI. Aug 17, 2015. Retrieved 2020-12-23.[permanent dead link]
- ↑ "Youthful freedom fighter who later served many terms as MP". The Milli Gazette — Indian Muslims Leading News Source (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-12-23.
- ↑ Noor, Farha (2020-11-26). "'Negotiating nostalgia: progressive women's memoirs in Urdu'". South Asian History and Culture. 12 (4): 371–384. doi:10.1080/19472498.2020.1848144. ISSN 1947-2498. S2CID 229393501.
- ↑ Rahman, Mohammad Raisur (August 2008). Islam, Modernity, and Educated Muslims: A History of Qasbahs in Colonial India (PDF). University of Texas, Austin. p. 151.
- ↑ Salim, Hamida; Rafiq, Sami (2012). "Majaz, My Brother". Indian Literature. 56 (5 (271)): 60–75. ISSN 0019-5804. JSTOR 23348960.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs named:1