ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ, ਦਿੱਲੀ

ਗੁਣਕ: 28°39′3″N 77°13′59″E / 28.65083°N 77.23306°E / 28.65083; 77.23306
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ
ਧਰਮ
ਮਾਨਤਾਇਸਲਾਮ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾਕੇਂਦਰੀ ਦਿੱਲੀ
Ecclesiastical or organizational statusਮਸਜਿਦ
ਟਿਕਾਣਾ
ਟਿਕਾਣਾਭਾਰਤ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ
Territoryਦਿੱਲੀ
ਗੁਣਕ28°39′3″N 77°13′59″E / 28.65083°N 77.23306°E / 28.65083; 77.23306
ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ
ਕਿਸਮਮਸਜਿਦ
ਸ਼ੈਲੀਇਸਲਾਮੀ
ਮੁਕੰਮਲ1656
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
ਸਮਰੱਥਾ25,000
ਲੰਬਾਈ80 m
ਚੌੜਾਈ27 m
Dome(s)3
Minaret(s)2
Minaret height41 m
ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ, ਦਿੱਲੀ

ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ (Persian: مسجد جھان نما) ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸੰਨ 1656 ਵਿੱਚ ਮੁਗ਼ਲ ਸਮਰਾਟ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਕਰਵਾਇਆ। ਇਹ ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਮਸਜਿਦ ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਸਜਿਦ ਹੈ। ਇਹ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਤੋਂ ਮਹਜ 500 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਮਸਜਿਦ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 1650 'ਚ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਵਾਇਆ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ 6 ਸਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਖਰਚ ਆਇਆ।  ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੋਈ, ਇਸ ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਉਤਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆ ਤੋਂ ਹੀ ਪਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਆਂ ’ਚੋਂ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ’ਤੇ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਉੱਕਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਕੁਰਾਨ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਦੀਆਂ ਕਲਮਾਂ ਅੱਜ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਹਨ। ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਂਦੇ ਹੀ ਸਾਹਮਣੇ ਵੁਜ਼ੂਖ਼ਾਨਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰ ਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਉੱਚੇ ਗੁੰਬਦ ਹਨ। ਅੱਗੇ ਚਬੂਤਰਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਬਾਹਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ ਪੂਰਵੀ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਕੇਵਲ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਖੁੱਲਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਲਤਾਨ ਇਸੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣੀ ਮਜ਼ਾਰ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ 11 ਮਹਿਰਾਬ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਵਿਚਕਾਰਲਾ ਮਹਿਰਾਬ ਦੂਸਰਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ।ਇਸ ਉਪਰ ਬਣੇ ਗੁੰਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਾਲ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਦੀ ਯਾਦ ਦਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।[1][2][3][4]

ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ, ਦਿੱਲੀ, 1852.
ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਗੁੰਬਦ  ਦਾ ਦਿ੍ਸ਼

ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਇਮਾਮ[ਸੋਧੋ]

  • ਸ਼ਾਹ ਇਸਮਾਇਲ ਸ਼ਹੀਦ
  • ਸਯਦ ਅਬਦੁਲ ਬੁਖ਼ਾਰੀ
  • ਸਯਦ ਅਹਮਦ  ਬੁਖ਼ਾਰੀ
  •  ਸਯਦ ਸ਼ਾਬਾਨ ਬੁਖ਼ਾਰੀ,14ਵੇਂ ਇਮਾਮ (22 ਨਵੰਬਰ 2014)

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Jama Masjid (Delhi)page Archived 2006-12-02 at the Wayback Machine. at India Image, the Government of India Information portal
  2. Jama Masjid, Delhi page at India Profile, a travel information site
  3. "Saudi offer to fix Delhi mosque" (BBC) accessed January 5
  4. http://news.google.com/newspapersid=u_MNAAAAIBAJ&sjid=RHkDAAAAIBAJ&pg=4765,1141957&dq=jama+masjid+largest+mosque