ਅਨੀਤਾ ਪ੍ਰਤਾਪ
ਅਨੀਤਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਇੱਕ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੈ।[1][2][3] 1983 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਲਿੱਟੇ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੀ. ਪ੍ਰਭਾਕਰਨ ਦਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੁਆਰਾ ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਆਪਣੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਲਈ ਟੀਵੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਲਈ ਜਾਰਜ ਪੋਲਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ।[1] ਉਹ ਸੀਐਨਐਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਿਊਰੋ ਚੀਫ਼ ਸੀ।[4][5] ਉਸਨੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਆਈਲੈਂਡ ਆਫ਼ ਬਲੱਡ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ ਹੈ।[1] 2013 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਕੇਰਲਾ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਕੇਰਲ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀਰਤਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[6] ਉਸਨੂੰ 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਕੇਰਲ ਦੇ ਏਰਨਾਕੁਲਮ ਤੋਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਅਨੀਤਾ ਦਾ ਜਨਮ ਕੋਟਾਯਮ, ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਰੀਅਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ। ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਅਨੀਤਾ ਨੇ ਗਿਆਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸਕੂਲ ਬਦਲੇ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਲੋਰੇਟੋ ਸਕੂਲ ਕੋਲਕਾਤਾ ਤੋਂ ਸੀਨੀਅਰ ਕੈਂਬਰਿਜ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1978 ਵਿੱਚ ਮਿਰਾਂਡਾ ਹਾਊਸ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ BA - ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕੀਤੀ[7] ਅਤੇ ਬੰਗਲੌਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਡਿਪਲੋਮਾ ਕੀਤਾ।
ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਨੀਤਾ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਦ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਸੰਪਾਦਕ ਅਰੁਣ ਸ਼ੌਰੀ ਦੁਆਰਾ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਬੰਗਲੌਰ ਆ ਗਈ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਸੰਡੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਈ। ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਉਸਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਨਸਲੀ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵੱਲ ਲੈ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਪਹਿਲੀ ਹੱਥ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਾਈਟਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। 1983 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਟਾਈਗਰਜ਼ ਆਫ਼ ਤਮਿਲ ਈਲਮ (LTTE) ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਲੁਪਿੱਲਈ ਪ੍ਰਭਾਕਰਨ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ।[1] ਪ੍ਰਭਾਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ LTTE ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਆਪਣੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ, ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅਨੀਤਾ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ। ਉਸਨੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 2003 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਤੰਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਆਈਲੈਂਡ ਆਫ਼ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ।[1]
ਅਨੀਤਾ ਨੇ ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅੱਠ ਸਾਲ ਟਾਈਮ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਲਈ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵੀ ਰਹੀ।[8] ਬੰਬਈ (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ 1993 ਦੇ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵੀ ਕੀਤੀ; ਉਹ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਨ ਜੋ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਸੀ। 1996 ਵਿੱਚ, ਉਹ CNN ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ, ਇੱਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਨੁਭਵ। ਉਸਨੇ ਤਜਰਬਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਅਟਲਾਂਟਾ ਅਤੇ ਬੈਂਕਾਕ ਬਿਊਰੋ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਕਾਬੁਲ ਉੱਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਬਾਰੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਜਾਰਜ ਪੋਲਕ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[9]
ਪ੍ਰਿੰਟ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਵੱਲ ਆ ਕੇ, ਅਨੀਤਾ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਅਤੇ ਕਲਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ। ਲਾਈਟ ਅੱਪ ਦਿ ਸਕਾਈ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਵਿਦਰੋਹੀ ਮਿਜ਼ੋਰਮ ਦੇ ਇੱਕ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਅਨਾਥ, ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁਰਦਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵੇਨ ਦ ਸੋਲ ਗਲੋਜ਼ ਲੋਕ ਨਾਚ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਹਲਲੂਜਾਹ ਨਾਗਾ ਰੈਜੀਮੈਂਟ 'ਤੇ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ ਸੀ।[10] ਬੰਗਲੌਰ-ਅਧਾਰਤ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਮਹੇਸ਼ ਭੱਟ ਨਾਲ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ, ਉਸਨੇ 2007 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਕਿਤਾਬ ਅਨਸੰਗ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੌਂ ਆਮ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੱਸੀਆਂ ਗਈਆਂ।[11]
ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ[ਸੋਧੋ]
- 1997 – ਜਾਰਜ ਪੋਲਕ ਅਵਾਰਡ
- 1997 – ਇੰਡੋ-ਅਮਰੀਕਨ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਉੱਘੇ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
- 1998 – ਚਮੇਲੀ ਦੇਵੀ ਜੈਨ ਅਵਾਰਡ ਲਈ "ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਮਹਿਲਾ ਮੀਡੀਆ ਪਰਸਨ"
- 2010 - ਕਰਮਵੀਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੁਆਰਾ "ਮੀਡੀਆ ਸਿਟੀਜ਼ਨ ਵਜੋਂ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ"
- 2013 – ਸ਼੍ਰੀਰਤਨਾ ਗਲੋਬਲ ਅਵਾਰਡ
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਆਹ ਪ੍ਰਤਾਪ ਚੰਦਰਨ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਤੋਂ ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਜ਼ੁਬਿਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ 22 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ।[12] ਪ੍ਰਤਾਪ ਚੰਦਰਨ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਰਿਪੋਰਟਰ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਚੰਦਰਨ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਕਸਟਡੀ ਲੈ ਲਈ।[13] 1999 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਨਾਰਵੇਈ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਅਰਨੇ ਰਾਏ ਵਾਲਥਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਵੀ ਵਾਲਥਰ ਦਾ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਹੈ।[4]
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ[ਸੋਧੋ]
2013 ਦੀ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਥ੍ਰਿਲਰ, ਮਦਰਾਸ ਕੈਫੇ ਵਿੱਚ ਨਰਗਿਸ ਫਾਖਰੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਜਯਾ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਅਨੀਤਾ ਪ੍ਰਤਾਪ 'ਤੇ ਮਾਡਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[14] ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ, ਜਯਾ LTF ਨੇਤਾ ਅੰਨਾ ਭਾਸਕਰਨ ਦਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਵੇਲੁਪਿੱਲਈ ਪ੍ਰਭਾਕਰਨ 'ਤੇ ਮਾਡਲ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]
- ਕਿਤਾਬਾਂ
- ਖੂਨ ਦਾ ਟਾਪੂ: ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਫਲੈਸ਼ਪੁਆਇੰਟਸ ਤੋਂ ਫਰੰਟਲਾਈਨ ਰਿਪੋਰਟਾਂ
- ਅਣਸੁੰਗ , ਮਹੇਸ਼ ਭੱਟ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ, ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ। (Not to be confused with Hindi feature film director Mahesh Bhatt.)
- ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ
- ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਅਨਾਥ
- ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰੋ
- ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਹਲਲੂਯਾਹ
- ਜਦੋਂ ਰੂਹ ਚਮਕਦੀ ਹੈ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Balakrishnan, Suneetha (6 March 2013). "Together we rise". The Hindu. Retrieved 21 April 2013.
- ↑ Graham P. Chapman (2012). The Geopolitics of South Asia (Epub) from Early Empires to the Nuclear Age. Ashgate Publishing, Ltd. p. 296. ISBN 978-1-4094-8807-1.
- ↑ Postcolonial Insecurities: India, Sri Lanka and the Question of Nationhood. University of Minnesota Press. 1999. p. 277. ISBN 978-0-8166-3329-6.
- ↑ 4.0 4.1 Menon, Bindu (22 November 1999). "Just married: Former CNN bureau chief in New Delhi Anita Pratap weds Norwegian envoy Arne Walther". India Today. Retrieved 21 April 2013.
- ↑ T. P. Sreenivasan (2008). Words, Words, Words: Adventures in Diplomacy. Pearson Education India. p. 202. ISBN 978-81-317-0405-9.
- ↑ "Shreeratna global award for Anita Pratap". IBN Live. Thiruvananthapuram. 28 February 2013. Archived from the original on 29 June 2013. Retrieved 21 April 2013.
- ↑ "Alumni Profile: Anita Pratap". Miranda House. Archived from the original on 19 April 2014. Retrieved 24 April 2013.
- ↑ "Anita Pratap: Curriculum Vitae". Anita Pratap. Archived from the original on 21 August 2007. Retrieved 24 April 2013.
- ↑ Jahagirdar, Archana (26 March 1997). "Anita Pratap: CNN's Delhi bureau chief is the first Indian to win the George Polk Award". Outlook. Retrieved 24 April 2013.
- ↑ "Anita Pratap : Documentaries". Anita Pratap. Retrieved 24 April 2013.
- ↑ "Unsung: About the Book". Anita Pratap. Retrieved 24 April 2013.
- ↑ Singh, Sanghita (1 October 2001). "The island of Anita Pratap". Times of India. Retrieved 24 April 2013.
- ↑ Singh, Khushwant (27 October 2011). "Anita Pratap". The Tribune. Retrieved 21 April 2013.
- ↑ "Nargis Fakhri's role inspired by Anita Pratap?". mid-day (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2013-08-05. Retrieved 2019-05-25.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
- "Velupillai Pirabakaran's interview; leader of the Liberation Tigers for Tamil Eelam". Archived from the original on 21 August 2007. Retrieved 2013-04-24.
- Review of Island of Blood
- Shattered dreams of Ms. Anita Pratap: An interview
- Soft Spots of a Tough Girl: An interview