ਅਬਾਦੀ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ
ਅਬਾਦੀ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ (ਬੀ ਅੰਮਾ) | |
|---|---|
| ਤਸਵੀਰ:Abadi Bano Begum (Bi-Amman).jpg | |
| ਜਨਮ | 1850 ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ |
| ਮੌਤ | 13 ਨਵੰਬਰ 1924 (ਉਮਰ 73–74) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਕਾਰਕੁਨ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਅਬਦੁਲ ਅਲੀ ਖਾਨ |
| ਬੱਚੇ | 6 ਸਮੇਤ ਮੌਲਾਨਾ ਮਹੁੰਮਦ ਅਲੀ ਜੌਹਰ ਮੌਲਾਨਾ ਸ਼ੌਕਤ ਅਲੀ |
.jpg){kind=link}
ਅਬਾਦੀ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ (ਬੀ ਅੰਮਾ) (Urdu: عبادی بانو بیگم) (ਜਨਮ 1850 ਮੌਤ: 13 ਨਵੰਬਰ 1924) ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਬੀ ਅੰਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]1839 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਅਮਰੋਹਾ ਵਿੱਚ ਜਨਮੀ, ਉਸ ਨੇ ਰਾਮਪੁਰ ਰਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਬਦੁਲ ਅਲੀ ਖਾਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ।[1] ਇਸ ਜੋੜੇ ਦੇ ਇੱਕ ਧੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਪੁੱਤਰ ਸਨ। ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਉਸ ਉੱਤੇ ਆ ਪਈ। ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਕੋਲ ਸੀਮਤ ਸਾਧਨ ਸਨ, ਪਰ ਆਬਾਦੀ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਗਹਿਣੇ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ। ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਕੋਲ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਰੇਲੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ-ਮਾਧਿਅਮ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਮੌਲਾਨਾ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜੌਹਰ ਅਤੇ ਮੌਲਾਨਾ ਸ਼ੌਕਤ ਅਲੀ ਖਿਲਾਫ਼ਤ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀਆਂ ਮੋਹਰੀ ਹਸਤੀਆਂ ਬਣ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਸਹਿਯੋਗ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
ਅਬਾਦੀ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਖਿਲਾਫ਼ਤ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। 1917 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਐਨੀ ਬੇਸੈਂਟ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾਅ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ।[2] ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਸੀ। 1917 ਵਿੱਚ, ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂਹ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡਿਆ।[3]
ਉਸ ਨੇ ਖਿਲਾਫ਼ਤ ਲਹਿਰ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਅਬਾਦੀ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਨੇ ਖਿਲਾਫ਼ਤ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਹਿਰ ਲਈ ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ, ਮੌਲਾਨਾ ਹਸਰਤ ਮੋਹਾਨੀ, ਬਸੰਤੀ ਦੇਵੀ, ਸਰਲਾ ਦੇਵੀ ਚੌਧਰੀਆਨੀ ਅਤੇ ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਬੇਗਮ ਹਸਰਤ ਮੋਹਾਨੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਕਸਰ ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਸਵਰਾਜ ਫੰਡ ਵਿੱਚ ਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਸੀ ਜੋ ਬਾਲ ਗੰਗਾਧਰ ਤਿਲਕ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਹਿਰ ਲਈ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ 1924 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹੀ।<
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਅਬਾਦੀ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਦੀ ਮੌਤ 13 ਨਵੰਬਰ 1924 ਨੂੰ 73 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।[4]
ਯਾਦਗਾਰੀ ਡਾਕ ਟਿਕਟ
[ਸੋਧੋ]14 ਅਗਸਤ 1990 ਨੂੰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਡਾਕਘਰ ਨੇ ਆਪਣੀ 'ਪਾਇਨੀਅਰਜ਼ ਆਫ਼ ਫਰੀਡਮ' ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ।[5]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Profile and postage stamp of Abadi Bano Begum (Bi Amma)". cybercity-online.net website. 6 September 2003. Archived from the original on 22 November 2010. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedTaneja - ↑ "Profile and postage stamp of Abadi Bano Begum (Bi Amma)". cybercity-online.net website. 6 September 2003. Archived from the original on 22 November 2010. Retrieved 1 September 2021."Profile and postage stamp of Abadi Bano Begum (Bi Amma)". cybercity-online.net website. 6 September 2003. Archived from the original on 22 November 2010. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ "Profile and postage stamp of Abadi Bano Begum (Bi Amma)". cybercity-online.net website. 6 September 2003. Archived from the original on 22 November 2010. Retrieved 1 September 2021."Profile and postage stamp of Abadi Bano Begum (Bi Amma)". cybercity-online.net website. 6 September 2003. Archived from the original on 22 November 2010. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ "Profile and postage stamp of Abadi Bano Begum (Bi Amma)". cybercity-online.net website. 6 September 2003. Archived from the original on 22 November 2010. Retrieved 1 September 2021."Profile and postage stamp of Abadi Bano Begum (Bi Amma)". cybercity-online.net website. 6 September 2003. Archived from the original on 22 November 2010. Retrieved 1 September 2021.