ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਅਮੈਟ੍ਰੀਸੀਆਨਾ ਸਾਸ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ


ਅਮੈਟ੍ਰੀਸੀਆਨਾ ਸਾਸ
Bucatini all'amatriciana[1]

ਅਮਾਟ੍ਰੀਸੀਆਨਾ ਸਾਸ ਸਾਸ ਹੈ ਜੋ ਟਮਾਟਰ, ਗੁਆਨਸੀਅਲ (ਸੂਰ ਦਾ ਮਾਸ), ਪੇਕੋਰੀਨੋ ਰੋਮਾਨੋ ਪਨੀਰ, ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ, ਵਾਧੂ ਵਰਜਿਨ ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ, ਸੁੱਕੀ ਚਿੱਟੀ ਵਾਈਨ ਅਤੇ ਨਮਕ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਮਾਟ੍ਰਾਈਸ ਦੇ ਕਮਿਊਨ (ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ) ਵਿੱਚ ਉਤਪੰਨ ਹੋਇਆ, ਅਮਾਟ੍ਰੀਸੀਆਨਾ ਅਜੋਕੇ ਰੋਮਨ ਅਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪਾਸਤਾ ਸਾਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਤਾਲਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਲਾਜ਼ੀਓ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਡੋਟੋ ਐਗਰੋਲੀਮੈਂਟੇਅਰ ਟ੍ਰੈਡੀਜ਼ੀਓਨਲ (PAT) ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਮੈਟ੍ਰਿਸੀਆਨਾ ਟ੍ਰੈਡੀਜ਼ੀਓਨਲ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਗਰੰਟੀਸ਼ੁਦਾ (TSG) ਵਜੋਂ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹੈ।[2]

ਵਿਕਾਸ

[ਸੋਧੋ]

ਅਮੇਟਰੀਸੀਆਨਾ ਪਾਸਤਾ ਅਲਾ ਗ੍ਰੀਸੀਆ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਪਕਵਾਨ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[3] ਗ੍ਰੀਸ਼ੀਆ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਅਸਪਸ਼ਟ ਹੈ। ਪੋਪ ਰੋਮ ਵਿੱਚ, ਗ੍ਰੀਸੀ ਆਮ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਮ ਇਸ ਲਈ ਮਿਲਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਾਲਟੇਲੀਨਾ ਤੋਂ ਆਏ ਸਨ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਗ੍ਰੀਗਿਓਨੀ ਦੇ ਸਵਿਸ ਛਾਉਣੀ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਪਰਿਕਲਪਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਅਮਾਟ੍ਰਾਈਸ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਅਕੁਮੋਲੀ ਦੇ ਕਮਿਊਨ (ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ) ਵਿੱਚ, ਗ੍ਰਿਸੀਆਨੋ ਦੇ ਫ੍ਰੇਜ਼ੀਓਨ (ਪਿੰਡ) ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਸ—ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਅਮੈਟ੍ਰੀਸੀਆਨਾ ਬਿਆਨਕਾ [4] ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ—ਗੁਆਂਸਿਆਲ (ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਸੂਰ ਦਾ ਮਾਸ) ਅਤੇ ਪੀਸਿਆ ਹੋਇਆ ਪੇਕੋਰੀਨੋ ਰੋਮਾਨੋ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਹੈ।[5] ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਵਿਅੰਜਨ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ। 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਅਮੈਟ੍ਰੀਸੀਆਨਾ ਸਾਸ ਅਜੇ ਵੀ ਅਮੈਟ੍ਰਾਈਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

ਪਹਿਲੀਆਂ ਟਮਾਟਰ ਸਾਸਾਂ ਦੀ ਕਾਢ (ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਗ੍ਰੀਸੀਆ ਵਿੱਚ ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਤਾਰੀਖ, ਅਮੈਟ੍ਰੀਸੀਆਨਾ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ) 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਟਮਾਟਰਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲੰਬੀਅਨ ਐਕਸਚੇਂਜ ਰਾਹੀਂ ਸਪੇਨ ਰਾਹੀਂ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਚਟਣੀ ਵਾਲੇ ਪਾਸਤਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਲਿਖਤੀ ਰਿਕਾਰਡ ਰੋਮਨ ਸ਼ੈੱਫ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਲਿਓਨਾਰਡੀ ਦੁਆਰਾ 1790 ਦੀ ਕੁੱਕਬੁੱਕ L'Apicio Moderno ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਰੋਮ ਅਤੇ ਅਮੈਟ੍ਰਾਈਸ ਵਿਚਕਾਰ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੇ ਸਬੰਧ ਦੇ ਕਾਰਨ, 19ਵੀਂ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਰੋਮ ਵਿੱਚ ਅਮੈਟ੍ਰੀਸੀਆਨਾ ਵਿਅੰਜਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਿਅੰਜਨ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਰੋਮਨ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕਲਾਸਿਕ ਬਣ ਗਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਉਤਪੰਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਰੋਮਨੇਸਕੋ ਉਪਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪਕਵਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਉਪਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਅਫੇਰੇਸਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੈਟ੍ਰਿਕੀਆਨਾ ਬਣ ਗਿਆ।

ਰੂਪ

[ਸੋਧੋ]

ਇਹ ਵਿਅੰਜਨ ਕਈ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ। ਅਮੈਟ੍ਰਾਈਸ ਵਿੱਚ, ਗੁਆਨਸੀਅਲ ਅਤੇ ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਰੋਮਨ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸੀਕਲ ਹੈਂਡਬੁੱਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਮੈਟ੍ਰਿਸ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੇਅਰ, ਸਰਜੀਓ ਪਿਰੋਜ਼ੀ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਹਿ ਗਏ, "ਅਮੈਟ੍ਰਿਸੀਆਨਾ ਵਿੱਚ ਲਸਣ, ਕਦੇ ਨਹੀਂ। ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਿਆਜ਼, ਕੁਝ ਜੋ ਵੀ ਕਹਿਣ।" ਜਦੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ੈੱਫ ਕਾਰਲੋ ਕ੍ਰੈਕੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਸਣ ਦੀ ਇੱਕ ਬਿਨਾਂ ਛਿੱਲੀ ਹੋਈ ਕਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਨਾਲ ਭੁੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰੋਸਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਉਸਦੀ "ਗੁਪਤ ਸਮੱਗਰੀ" ਕਿਹਾ, ਅਮੈਟ੍ਰਿਸ ਦੀ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ "ਇੱਕ ਸੱਚੀ ਅਮੈਟ੍ਰਿਸੀਆਨਾ ਸਾਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਸਮੱਗਰੀ ਹੀ ਗੁਆਨਸੀਅਲ, ਪੇਕੋਰੀਨੋ, ਚਿੱਟੀ ਵਾਈਨ, ਸੈਨ ਮਾਰਜ਼ਾਨੋ ਟਮਾਟਰ, ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ ਅਤੇ ਪੇਪਰੋਨਸੀਨੋ ਹਨ"। ਤਲਣ ਲਈ, ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਟ੍ਰੂਟੋ ( ਲਾਰਡ ) ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਨੀਰ ਲਈ ਪੇਕੋਰੀਨੋ ਰੋਮਾਨੋ ਜਾਂ ਅਮੈਟ੍ਰਿਸ ਦਾ ਪੇਕੋਰੀਨੋ ( ਸਿਬਿਲਿਨੀ ਪਹਾੜਾਂ ਜਾਂ ਮੋਂਟੀ ਡੇਲਾ ਲਾਗਾ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ) ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[6]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

[ਸੋਧੋ]

 

  • ਸਾਸਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. "Best Bucatini all'Amatriciana". La Cucina Italiana. 18 June 2021. Retrieved 18 June 2024.
  2. "Publication of an application for registration of a name pursuant to Article 50(2)(b) of Regulation (EU) No 1151/2012 of the European Parliament and of the Council on quality schemes for agricultural products and foodstuffs (2019/C 393/04)". European Union. Retrieved 16 August 2021.
  3. "Pasta alla Gricia". La Cucina Italiana. 14 December 2021. Retrieved 18 June 2024.
  4. . New York. {{cite book}}: Missing or empty |title= (help)
  5. Gosetti (1967), p. 686.
  6. "Gli Spaghetti all'amatriciana" (in ਇਤਾਲਵੀ). Comune di Amatrice. Retrieved 5 April 2021.[permanent dead link]

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

[ਸੋਧੋ]