ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ
ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ
Woontpor ਅਵੰਤੀਪੁਰਾਆ, ਆਵੰਤੀਪੁਰਾ | |
|---|---|
ਟਾਊਨ | |
| ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ | |
 Remains of Avantiswami Temple | |
  ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ Location in Jammu and Kashmir, India  ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ (ਭਾਰਤ) | |
| ਗੁਣਕ: 33°55′24″N 75°00′46″E / 33.9232602°N 75.012846°E | |
| Country |  India |
| Union territory | Jammu and Kashmir |
| District | Pulwama |
| ਨਾਮ-ਆਧਾਰ | Raja Avantivarman |
| ਉੱਚਾਈ | 1,582 m (5,190 ft) |
| ਆਬਾਦੀ (2011) | |
| • ਕੁੱਲ | 12,647 |
| ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | |
| • ਸਰਕਾਰੀ | ਕਸ਼ਮੀਰੀ, ਉਰਦੂ, ਹਿੰਦੀ, ਡੋਗਰੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ[1][2] |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST) |
| PIN | 192122 |
| Telephone code | 01933 |
| ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ | JK13 |
| Sex ratio | ♂/♀ |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | pulwama |
ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ ( Urdu pronunciation: [əʋəntiːpoːraː] ) ਜਾਂ ਅਵੰਤੀਪੁਰ [3] ਜਾਂ ਆਵੰਤੀਪੁਰ, [4] ਵੂਨਟਪੋਰ [5] ( Kashmiri pronunciation: [wũːtʲpoːr] ) ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਕਸਬਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੁਲਵਾਮਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਜੇਹਲਮ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਜੰਮੂ-ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਮਾਰਗ (ਹੁਣ NH 44 ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਦੇ ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਅਨੰਤਨਾਗ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ ਦਾ ਨਾਮ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਰਾਜੇ ਅਵੰਤੀਵਰਮਨ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਦੋ 9ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਖੰਡਰ ਹਨ। ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਇੱਕ ਤਹਿਸੀਲ ਹੈ। [6]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਵੰਤੀਵਰਮਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਉਤਪਾਲ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਰਾਜਾ ਸੀ, ਅਤੇ 855 ਤੋਂ 883 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਕਸ਼ਮੀਰ ਉੱਤੇ ਉਸਦਾ ਰਾਜ ਸੀ। [7] ਅਵੰਤੀਵਰਮਨ ਨੇ ਰਾਜਾ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ " ਅਵੰਤੀਸਵਾਮਿਨ " ਨਾਮਕ ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਬਣਾਇਆ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਅਵੰਤੀਪੋਰਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ "ਅਵੰਤੀਸਵਰਾ" ਨਾਮ ਦਾ ਦੂਜਾ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਬਣਾਇਆ। ਦੋਵੇਂ ਮੰਦਰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਆਇਤਾਕਾਰ ਪੱਕੇ ਵਿਹੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਉਹ ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਏ ਸਨ. ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਤੱਤਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਦਯਾ ਰਾਮ ਸਾਹਨੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। [7] ਅਵੰਤਿਸਵਾਮਿਨ ਮੰਦਰ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ33°55′24″N 75°00′46″E / 33.9232602°N 75.012846°E ਅਤੇ ਅਵੰਤੀਸਵਰਾ 33°55′41″N 75°00′16″E / 33.9279606°N 75.0045311°E 'ਤੇ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]ਅਵੰਤੀਪੁਰ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਮਲੰਗਪੁਰਾ ਵਿਖੇ ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ 5 ਕਿ.ਮੀ. ਦੂਰੀ ਤੇ ਸਥਿੱਤ ਹੈ
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਖੰਡਰ Archived 2023-05-20 at the Wayback Machine.
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "The Jammu and Kashmir Official Languages Act, 2020" (PDF). The Gazette of India. 27 September 2020. Retrieved 27 September 2020.
- ↑
- ↑ Corlett, Dudley S. (1923), "The Gardens of Kashmir", Art and Archeology, The Archeological Society of Washington, affiliated with the Archaeological Institute of America, p. 27
- ↑ "Annual Report 1976-77", Ministry of Education and Social Welfare, Government of India, p. 223, 1976
- ↑ Kashir Encyclopedia (in ਕਸ਼ਮੀਰੀ). Vol. 1. Jammu and Kashmir Academy of Art, Culture and Languages. 1986. p. 397.
- ↑ "About District/ Administrative Setup/ Tehsil", Pulwama District, Government of Jammu and Kashmir, retrieved 22 July 2020
- ↑ 7.0 7.1 "Avantiswami Temple, Avantipur". Archeological Survey of India. Retrieved 23 July 2016.