ਅੱਤੀਆ ਹੁਸੈਨ
ਅੱਤੀਆ ਹੁਸੈਨ | |
|---|---|
 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੁਸੈਨ | |
| ਜਨਮ | 20 ਅਕਤੂਬਰ1913 ਲਖਨਊ, ਆਗਰਾ ਅਤੇ ਅਵਧ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | 25 ਜਨਵਰੀ 1998 (ਉਮਰ 84) ਲੰਡਨ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ |
| ਕਿੱਤਾ | ਲੇਖਕ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ |
| ਸ਼ੈਲੀ | ਨਾਵਲ |
ਅਤੀਆ ਹੁਸੈਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Attia Hosain; 20 ਅਕਤੂਬਰ 1913 – 25 ਜਨਵਰੀ 1998)[1] ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼-ਭਾਰਤੀ ਨਾਵਲਕਾਰ, ਲੇਖਕ, ਲੇਖਕ, ਪ੍ਰਸਾਰਕ, ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਸੀ।[2] ਉਹ ਇੱਕ ਵਿਦਵਾਨ ਔਰਤ ਅਤੇ ਇੱਕ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਉਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੀ ਸੀ ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਉਰਦੂ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਅਰਧ-ਆਤਮਜੀਵਨੀ ਨਾਵਲ ਸਨਲਾਈਟ ਔਨ ਏ ਬ੍ਰੋਕਨ ਕਾਲਮ (1961) ਅਤੇ ਫੀਨਿਕਸ ਫਲੇਡ ਨਾਮਕ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਿਖਿਆ। ਉਸਦੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਅਰਧ-ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਅਨੀਤਾ ਦੇਸਾਈ, ਵਿਕਰਮ ਸੇਠ, ਆਮਿਰ ਹੁਸੈਨ ਅਤੇ ਕਮਿਲਾ ਸ਼ਮਸੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਆਤੀਆ ਦਾ ਜਨਮ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਅਵਧ ਦੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਕਿਦਵਈ ਕਬੀਲੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਸ਼ਾਹਿਦ ਹੁਸੈਨ ਕਿਦਵਈ, ਗਾਡੀਆ ਦੇ ਕੈਂਬਰਿਜ-ਪੜ੍ਹੇ ਤਾਲੁਕਦਾਰ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਬੇਗਮ ਨਿਸਾਰ ਫਾਤਿਮਾ ਕਾਕੋਰੀ ਦੇ ਅਲਵੀ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਆਈ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਉਸਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ। ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ ਕਵੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਉਰਦੂ, ਫਾਰਸੀ ਅਤੇ ਅਰਬੀ ਦਾ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਲਖਨਊ ਦੇ ਲਾ ਮਾਰਟੀਨੀਅਰ ਸਕੂਲ ਫਾਰ ਗਰਲਜ਼ ਅਤੇ ਇਜ਼ਾਬੇਲਾ ਥੌਬਰਨ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲਖਨਊ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਆਪਣੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ।
ਹੁਸੈਨ ਦੋ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ, ਉਸਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੁਰਾਨ ਵੀ ਪੜ੍ਹਿਆ।[2]
ਆਟੀਆ ਉਦੋਂ ਜਵਾਨ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਜ਼ੋਰ ਫੜ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਆਤੀਆ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇਨਸ ਆਫ਼ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਮੋਤੀ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਸਨ। 1933 ਵਿੱਚ, ਆਤੀਆ ਨੂੰ ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ ਦੁਆਰਾ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, "ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਔਰਤ ਹੋਣ ਦਾ ਮੇਰਾ ਆਪਣਾ ਆਦਰਸ਼", ਅਤੇ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਵੂਮੈਨ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ।
ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਆਤੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਮੁਲਕ ਰਾਜ ਆਨੰਦ, ਸੱਜਾਦ ਜ਼ਹੀਰ ਅਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਮਹਿਮੂਦਉਜ਼ੱਫਰ ਰਾਹੀਂ, ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਖੱਬੇ-ਪੱਖੀਆਂ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਡੇਸਮੰਡ ਯੰਗ ਦੁਆਰਾ ਮੈਨੂੰ ਦ ਪਾਇਨੀਅਰ ਲਈ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।" ਉਸਨੇ ਦ ਸਟੇਟਸਮੈਨ, ਕਲਕੱਤਾ ਲਈ ਵੀ ਲਿਖਿਆ।
ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ, ਅਲੀ ਬਹਾਦਰ ਹਬੀਬੁੱਲਾ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਭੈਣ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ, ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਸਨ, ਸ਼ਮਾ ਹਬੀਬੁੱਲਾ ਅਤੇ ਵਾਰਿਸ ਹੁਸੈਨ। 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜੋੜਾ ਬੰਬਈ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਅਲੀ ਬਹਾਦਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਪਹਿਲਾਂ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੱਖਣ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਲਈ ਸਪਲਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਵਜੋਂ।
ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਘਰ, ਇੱਕ ਲਖਨਵੀ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। "ਅੱਡਾ", ਇੱਕ ਇਕੱਠ ਜਿਸਨੇ ਲੋਕਾਂ, ਲੇਖਕਾਂ, ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਜਗਤ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਭੀੜ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਪੱਛਮੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਰਾਜ ਥਾਪਰ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪਤੀ ਰੋਮੇਸ਼ ਥਾਪਰ ਨੇ ਆਤੀਆ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਲਿਆਂਦਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ 'ਮਰਦ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਾਲੀ ਇਕਲੌਤੀ ਔਰਤ' ਕਿਹਾ।
ਅਲੀ ਬਹਾਦੁਰ ਹਬੀਬੁੱਲਾ 1947 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲੇ ਗਏ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਵਪਾਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਦੋ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਵੱਖ ਹੋਣ ਨੇ ਆਟੀਆ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦਰਦ ਦਿੱਤਾ। "ਅਸੀਂ ਉਸ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਕੇ ਜਿਉਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ," ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਲਿਖਿਆ: "ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਚੁਣਿਆ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦਿੱਤਾ ਹੈ; ਪਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਤੋਂ ਇਹ ਤੱਥ ਨਹੀਂ ਕੱਢ ਸਕਦੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦਾ ਖੂਨ 800 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੀ।"
ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ
[ਸੋਧੋ]ਬੀਬੀਸੀ ਈਸਟਰਨ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (ਉਰਦੂ)
[ਸੋਧੋ]ਸ਼ੈਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਨਾਟਕ - ਅਨੁਵਾਦ। ਜ਼ਿਆ ਮੋਇਨੂਦੀਨ, ਇਜਾਜ਼ ਹੁਸੈਨ ਬਟਾਲਵੀ, ਅਮੀਰਾ ਆਹੂਜਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੇਡੀ ਮੈਕਬੈਥ, ਡੇਸਡੇਮੋਨਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਈਆਂ। ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਵੀ - ਜੀਨ ਕੋਕਟੋ ਅਤੇ ਹੈਰੋਲਡ ਪਿੰਟਰ ਦੁਆਰਾ ਨਾਟਕਾਂ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦ, ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਅਦਾਕਾਰ ਵਜੋਂ।
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]ਬੀਬੀਸੀ ਦਾ ਤੀਜਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣਾ, 7 ਮਈ 1956।
ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ, "ਦੋਸਤੀ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ", 1965
ਅਤੀਆ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਸਾਹਿਤਕ ਅਸਟੇਟ ਨਾਲ ਆਡੀਓ ਗੱਲਬਾਤ (ਜਨਤਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ)।
ਥੀਏਟਰ ਅਤੇ ਫਿਲਮ
[ਸੋਧੋ]- ਐਲਿਸ ਪੀਟਰਸ (ਐਡਿਥ ਪਾਰਗੇਟਰ) ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਫਿਲਮ ਮੌਰਨਿੰਗ ਰਾਗਾ ਲਈ ਫਿਲਮ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ
- ਪੀਟਰ ਮੇਨ ਦੁਆਰਾ ਸੇਵੋਏ ਥੀਏਟਰ, ਲੰਡਨ, 1961 ਵਿੱਚ "ਦਿ ਬਰਡ ਆਫ਼ ਟਾਈਮ"
ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ
[ਸੋਧੋ]- ਦ ਪਾਇਨੀਅਰ (ਲਖਨਊ)। ਐਡ. ਡੇਸਮੰਡ ਯੰਗ
- ਦ ਸਟੇਟਸਮੈਨ (ਕਲਕੱਤਾ)। ਐਡ. ਈਵਾਨ ਚਾਰਲਟਨ
ਸੰਸਥਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]- ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕ ਸੰਘ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ [ਮਹਮਦੂ ਜ਼ਫ਼ਰ ਅਤੇ ਅਲੀ (ਬੰਨੇ) ਜ਼ਹੀਰ ਰਾਹੀਂ]
- 1933 ਵਿੱਚ [ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ ਰਾਹੀਂ] ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਲ-ਇੰਡੀਆ ਮਹਿਲਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Frauendatenbank fembio.org". fembio.org (in German). Retrieved 25 April 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ 2.0 2.1 Ghoshal, Somak (15 August 2017). "India at 70: A Muslim Woman's Story of Nationalism, Partition and her awakening into Feminism". HuffPost.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਬਣਾਉਣਾ: ਅਤੀਆ ਹੁਸੈਨ ਪੰਨਾ ਓਪਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ।
- ਅਤੀਆ ਹੁਸੈਨ ਸੰਗ੍ਰਹਿ: ਸਹਾਇਤਾ ਲੱਭਣਾ ਬਰੂਨਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲੰਡਨ
- ਆਤੀਆ ਹੁਸੈਨ । ਮੁਨੀਜ਼ਾ ਸ਼ਮਸੀ । ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼।
- ਅਤੀਆ ਹੁਸੈਨ, ਇੱਕ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਆਵਾਜ਼ । ਰਕਸ਼ੰਦਾ ਜਲੀਲ। ਬਲੌਗ - ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਆਵਾਜ਼: ਸਾਹਿਤ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ। ਦਸੰਬਰ 2012।
- ਸਾਹਿਤਕ ਮਦਦ: ਨਾਵਲ: ਪਲਾਟ ਸੰਖੇਪ 514: ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਕਾਲਮ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ।
- ਆਤੀਆ ਹੁਸੈਨ ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿਊ। ਹੜੱਪਾ, 1947 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀਆਂ ਝਲਕੀਆਂ। 19 ਮਈ 1991।