ਆਲੋਕ ਸ੍ਰੀਵਾਸਤਵ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਆਲੋਕ ਸ੍ਰੀਵਾਸਤਵ

ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ (ਹਿੰਦੀ: आलोक श्रीवास्तव ) ਇੱਕ ਹਿੰਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲਕਾਰ, ਕਥਾਲੇਖਕ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਸੰਪਾਦਕ ਹਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਦੋ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹਨ। 30 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਮੱਧਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਾਜਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਜੰਮੇ ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਸਾਂਸਕ੍ਰਿਤਕ ਨਗਰ ਵਿਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਿਆ ਅਤੇ ਉਥੇ ਹੀ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਐਮ ਏ ਕੀਤੀ। ਸਾਲ 2007 ਵਿੱਚ ‘ਰਾਜਕਮਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗ਼ਜ਼ਲ-ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਆਮੀਨ[1] ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ।[2] ਮ0ਪ੍ਰ0 ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੇ ਦੁਸ਼ਿਅੰਤ ਕੁਮਾਰ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਸ਼ਕਿਨ ਸਨਮਾਨ[3][4] ਅਨੇਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮਾਨਵੀ-ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਇਨਸਾਨੀ-ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਮਰਮ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਆਮੀਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਆਲੋਕ ਆਪਣੇ ਸਮਕਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ‘ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦਾ ਕਵੀ ਕਹੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ. ਸਾਡੇ ਸਮਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਮਾਨ ਡਾ. ਨਾਮਵਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ‘ਦੁਸ਼ਪਾਰ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਆਲੋਕ’ ਕਿਹਾ ਹੈ।[5] ਕਥਾਕਾਰ ਕਮਲੇਸ਼ਵਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ[6] ‘‘ਆਲੋਕ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਕੁੱਝ ਲਿਖਤੀ ਸ਼ਬਦ ਖੁਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਆਮਫਹਮ ਬਣ ਗਏ ਹੋ। ’’ ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਇਰ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮਕਾਰ ਗੁਲਜਾਰ ਜੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ-ਆਲੋਕ ਨੇ ਕਈ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈਰਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਮੈਨੂੰ. ਉਸਦੀਆਂ ਸਿੱਧੀਆਂ-ਸਾਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਕੇ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਠਹਰੀ ਹੋਈ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੰਨੀ ਡੂੰਘਾ ਹਲਚਲ ਹੈ।"[7] ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਸ਼ੇਰਜੰਗ ਗਰਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ-"ਆਮੀਨ ਤੋਂ ਗੁਜਰਦੇ ਹੋਏ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਲੋਕ ਦੀ ਰਚਨਾਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਕਵਿਤਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨੂੰ ਆਕ੍ਰਿਸ਼ਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰਵਾਰਿਕ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਮਿਠਾਸ, ਆਤਮੀਅਤਾ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਇਹ ਗਜਲਾਂ ਡੂੰਘੇ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡਦੀਆਂ ਹਨ।"[8] ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਕਨਹੀਆਲਾਲ ਨੰਦਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ-ਇੱਕ ਗੱਲ ਦੀ ਅਨਜਾਨ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਲਈ ਆਲੋਕ ਨੂੰ ਸਾਧੁਵਾਦ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਦੀਵਾਰ ਨੂੰ ਜਮੀਂਦੋਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਚਮਕ ਭਰਕੇ ਆਮਫਹਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣੇ ਸਨ ਮਗਰ ਖੋ ਗਏ ਸਨ।"[9] ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਕਸੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ - ਪਲਾਇਨ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਤੋਂ ਮਹਾਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਸਬੇ ਪਨਪੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਯਾਦ ਨੇ ਆਲੋਕ ਨੂੰ ਕਵਿਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।"[10] ਜਾਨਕੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ - "ਅੱਜ ਤਥਾਕਥਿਤ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ 'ਤੇ ਕੁੱਝ ਬਿਹਤਰ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਮੀਨ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਉਸ ਬਿਹਤਰ ਨੂੰ ਹੀ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਲੋਕ ਸਮਕਾਲੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਪਰਿਦ੍ਰਸ਼ਿਅ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਕੇ ਕਵਿਤਾ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ। ਇਸ ਖ਼ੂਬੀ ਦੀ ਬਿਨਾਂ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗਜਲਾਂ ਅੱਜ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।"[11] ਓਮ ਬੇਹਰਕਤ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ- "ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੇਕਿਨ ਚੁਨਿੰਦਾ ਲਿਖਣ ਦੇ ਹਾਮੀ ਆਲੋਕ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਵਲੋਂ ਹੈਰਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਭਲੇ ਹੀ ਸਮਕਾਲੀ ਸ਼ਾਇਰਾਂ-ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਸੁਹਬਤ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਨ ਚੜ੍ਹੀ ਹੋ, ਲੇਕਿਨ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਲਹਿਜਾ ਵੱਖ ਹੈ। ਉਹ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਤੁਕਬੰਦੀਆਂ ਭਿੜਾਉਂਦੇ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਵਲੋਂ ਵੱਖ ਇੱਕ ਕੱਦਾਵਰ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ।"[12] ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਵਗੀਤਕਾਰ ਜਸ ਮਾਲਵੀਅ ਲਿਖਦੇ ਹਨ- "ਹਿੰਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਗ਼ਜ਼ਲ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਕਰਣਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਕਰਣ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੁੱਥੀ ਆਲੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਕੇ ਅਤੇ ਉਲਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀ ਉਸ ਸ਼ਾਇਰੀ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਰੱਖਾਂਗੇ ਜੋ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਲਹਿਜੇ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦੀ-ਬਤੀਯਾਤੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੀ ਜਿਸ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ-ਉਰਦੂ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰ ਸ਼ਾਇਰ ਸੰਭਾਲ ਰਹੇ ਹੋ, ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਆਮੀਨ ਦੇ ਆਲੋਕ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪੰਗਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿਰੇ ਵਿੱਚ ਸੁਜਾਖੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।"[13] ਸਾਹਿਤਿਅਕਾਰ ਲੀਲਾਧਰ ਮੰਡਲੋਈ ਨੇ ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਮਰ ਉਜਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ-ਆਲੋਕ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਿੱਸਮ ਦਾ ਸੂਫਿਆਨਾ ਰੰਗ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਸਦੀ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜੜੋਂ ਦੇ ਵੱਲ ਪਰਤਣ ਦਾ ਸਪੇਸ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਲੋਕ ਨਵੇਂ ਕਵੀ ਹਨ ਇਸਲਈ ਮੈਂ ਇਸ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਤਆਸਿਰ ਹੋਇਆ।[14] ਸਾਹਿਤਿਅਕਾਰ ਹੀਰਾਲਾਲ ਨਾਗਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ- "ਆਲੋਕ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਘਰ, ਪਰਵਾਰ, ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਅੰਤਰੰਗ ਰਿਸ਼ਤੀਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਦੁਨੀਆ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂਹਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਪਿਆਰ, ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਵੀ ਕਰਾਂਦੀ ਹੈ।"[15] ਆਲੋਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਤੁਲ, ਇੰਡਿਆ ਨਿਊਜ਼ ਪਤ੍ਰਿਕਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ- "ਆਲੋਕ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਜਿਸ ਘਰਾਣੇ ਵਲੋਂ ਆਏ ਹਨ ਉਸਨੂੰ ਸਾਧੁਵਾਦ ਕਿਉਂਕਿ ਆਮੀਨ ਤੋਂ ਗੁਜਰਨਾ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਲਬਰੇਜ ਇੱਕ ਕਵੀ ਵਲੋਂ ਮੁਖ਼ਾਤਬ ਹੋਣ ਵਰਗਾ ਹੈ।"[16]

ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਦਾ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਅਤੇ ਗਾਇਨ[ਸੋਧੋ]

ਆਲੋਕ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਹੁਣ ਰੂਸੀ ਅਤੇ ਚੇਕ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਪੰਜਾਬੀ, ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਰਦੂ ਦੇ ਅਨੇਕ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਸੰਪਾਦਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਮਾਸਿਕ-ਪਤ੍ਰਿਕਾ ‘ਅੱਖਰ ਪਰਵ’ ਦੀ ਸਾਹਿਤਿਅਕ- ਵਾਰਸ਼ਿਕੀ ਸਾਲ 2000 ਅਤੇ 2002 ਦੇ ਮਹਿਮਾਨ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਰਹੇ। ਇੰਡਿਆ ਟੁਡੇ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਆਉਟਲੁਕ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮਾਂ ਤੱਕ ਆਜਾਦ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਫੀਚਰ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਕਰਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਬਤੋਰ ਸੀਨੀਅਰ ਸਭ ਏਡਿਟਰ ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ ਦੇ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰ ‘ਰਸਰੰਗ’ ਅਤੇ ‘ਮਧੁਰਿਮਾ’ ਦੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਨੇ ਟੀਵੀ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2005 ਵਿੱਚ ਇੰਡਿਆ ਟੀਵੀ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ 2 ਸਾਲ ਤੱਕ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰ ਦੇ ਪਦ 'ਤੇ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ। ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਅਮਰੀਕਾ, ਇੰਗਲੈਡ, ਰੂਸ, ਯੂ॰ਐ॰ਈ ਅਤੇ ਕੁਵੈਤ ਸਹਿਤ ਅਨੇਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਇੱਜ਼ਤ ਵਾਲਾ ਮੰਚਾਂ 'ਤੇ ਕਵਿਤਾ-ਪਾਠ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਟੀਵੀ ਧਾਰਾਵਾਹਿਕੋਂ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਅਤੇ ਕਥਾਲੇਖਨ ਕਰਣ ਵਾਲੇ ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦੇ ਗੀਤਾਂ, ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਨਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਉਸਤਾਦ ਅਹਮਦ ਹੁਸੈਨ - ਮੇਰਾ॰ ਹੁਸੈਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਗਾਇਕਾ ਸ਼ੁਭਾ ਮੁਦਗਲ ਸਹਿਤ ਪਾਰਸ਼ਵ ਗਾਇਕ ਸੁਰੇਸ਼ ਵਾਡਕਰ, ਕਵਿਤਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਮੂਰਤੀ, ਅਲਕਾ ਯਾਗਨਿਕ, ਉਦਿਤ ਨਰਾਇਣ, ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਜਿਹੇ ਅਨੇਕ ਗਾਇਕਾਂ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਿਤਾਰ ਵਾਦਕ ਪੰਡਿਤ ਰਵਿਸ਼ੰਕਰ ਦੀ ਧੀ ਅਨੁਸ਼ਕਾ ਸ਼ੰਕਰ ਦੇ ਏਲਬਮ ਟਰੈਵਲਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਲੋਕ ਦੇ ਗੀਤ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪੇਸ਼ੇ ਵਲੋਂ ਟੀਵੀ ਸੰਪਾਦਕ ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਇਸ ਦਿਨਾਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਆਜਤਕ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸਮਸਾਮਾਇਿਕ ਮਜ਼ਮੂਨਾਂ 'ਤੇ ਪਬਲਿਕ ਓਪਿਨਿਅਨ ਬੇਸਡ ਮਲਟੀਕੈਮ ਸ਼ੋਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਸਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਾ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬਹਸਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਪਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੈ।

ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ[ਸੋਧੋ]

  • ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ: ਰਾਮ-ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ (1998-2004)
  • ਉੱਤਮ ਉਪ ਸੰਪਾਦਕ: ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ (2004-2005)
  • ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰ: ਇੰਡਿਆ ਟੀਵੀ (2005-2007)
  • ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰ: ਨਿਊਜ ਚੈਨਲ ਆਜਤਕ (2007- ਹੁਣ ਤੱਕ )

ਇਨਾਮ[ਸੋਧੋ]

  • ਸਾਰਾ ਲਿਖਾਈ ਲਈ "ਅਭਿਨਵ ਸ਼ਬਦ ਸ਼ਿਲਪੀ ਸਨਮਾਨ (ਭੋਪਾਲ)- 2002"
  • ਆਮੀਨ ਲਈ "ਮਪ੍ਰ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦਾ ਦੁਸ਼ਿਅੰਤ ਕੁਮਾਰ ਇਨਾਮ - 2007"
  • ਆਮੀਨ ਲਈ "ਰੂਸ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੂਸ਼ਕਿਨ ਸਨਮਾਨ(ਮਾਸਕੋ) - 2008"
  • ਆਮੀਨ ਲਈ "ਭਗਵਤਸ਼ਰਣ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਸਨਮਾਨ (ਜੈਪੁਰ) - 2008"
  • ਆਮੀਨ ਲਈ "ਹੇਮੰਤ ਸਿਮਰਤੀ ਕਵਿਤਾ ਸਨਮਾਨ (ਮੁਂਬਈ )- 2009"
  • ਆਮੀਨ ਲਈ "ਪਰੰਪਰਾ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਸਨਮਾਨ (ਦਿੱਲੀ)- 2009"
  • ਆਮੀਨ ਲਈ "ਅੰਬਿਕਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸੁੰਦਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਵਿਤਾ ਇਨਾਮ (ਭੋਪਾਲ਼)- 2010"
  • ਸਾਹਿਤਿਅਕ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਲਈ "ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇਂ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਸਨਮਾਨ (ਰਾਜਸਥਾਨ)- 2009"
  • ਸਾਰਾ ਲਿਖਾਈ ਲਈ "ਵੇਦ ਅੱਗਰਵਾਲ ਸਿਮਰਤੀ ਇਨਾਮ (ਮੈਰਟ)- 2010"
  • ਸਾਰਾ ਲਿਖਾਈ ਲਈ "ਮਾਇਨਾਰਿਟੀ ਫ਼ਾਰਮ, ਵਿਦਿਸ਼ਾ ਦੁਆਰਾ ਫਕਰ-ਏ-ਵਿਦਿਸ਼ਾ ਅਵਾਰਡ- 2010"
  • ਸਾਰਾ ਲਿਖਾਈ ਲਈ "ਲਾਲਾ ਜਗਤ ਜੋਤੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸਾਹਿਤ ਸਨਮਾਨ (ਬਿਹਾਰ)- 2010"

ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ[ਸੋਧੋ]

  • ਆਮੀਨ: ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੰਗ੍ਰਿਹ (2007) ਰਾਜਕਮਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, ਦਰਿਆਗੰਜ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ-2
  • ਨਵੀਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਸਲਾਮ: ਅਲੀ ਸਰਦਾਰ ਜਾਫਰੀ
  • ਅਫੇਕਸ਼ਨ: ਡਾਕਟਰ॰ ਬਸ਼ੀਰ ਬਦਰ
  • ਹਮਕਦਮ: ਨਿਦਿਆ ਫਾਜਲੀ
  • ਲਾਸਟ ਲਗੇਜ: ਡਾਕਟਰ॰ ਬਸ਼ੀਰ ਬਦਰ

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "ਕਵਿਤਾ ਕੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਮੀਨ". Archived from the original on 2011-11-17. Retrieved 2012-11-08. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  2. ਆਮੀਨ (ਗ਼ਜ਼ਲ-ਸੰਗ੍ਰਿਹ), ਰਚਨਾਕਾਰ-ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ-ਰਾਜਕਮਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, 1-ਬੀ, ਨੇਤਾਜੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਰਸਤਾ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - 110 002, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਸਾਲ - ਪਹਿਲਾ ਸੰਸਕਰਣ - ਨਵੰਬਰ 2007, ਦੂਜਾ ਸੰਸਕਰਣ-ਜਨਵਰੀ 2011, ISBN 978-81267-1430-8
  3. "ਅੱਜ ਤੱਕ" ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਕਿਨ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਸਮਾਚਾਰ
  4. "ਸਹਿਤ ਅਭਿਵਿਅਕਤੀ" ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਕਿਨ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਸਮਾਚਾਰ
  5. "ਡਾਕਟਰ. ਨਾਮਵਰ ਸਿੰਘ". Archived from the original on 2012-11-28. Retrieved 2012-11-08. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  6. ਕਮਲੇਸ਼ਵਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ[permanent dead link]
  7. ਗੁਲਜ਼ਾਰ, ਭੂਮਿਕਾ, ਵਰਕੇ - 21 ਆਮੀਨ (ਗ਼ਜ਼ਲ-ਸੰਗ੍ਰਿਹ), ਰਚਨਾਕਾਰ - ਆਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ - ਰਾਜਕਮਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, 1-ਬੀ, ਨੇਤਾਜੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਰਸਤਾ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- 110 002, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਸਾਲ-ਪਹਿਲਾ ਸੰਸਕਰਣ - ਨਵੰਬਰ 2007, ਦੂਜਾ ਸੰਸਕਰਣ - ਜਨਵਰੀ 2011, ISBN 978-81267-1430-8
  8. ਸ਼ੇਰਜੰਗ ਗਰਗ, ਇੰਡਿਆ ਟੁਡੇ, 5 ਮਾਰਚ 2008
  9. ਕਨਹੀਆਲਾਲ ਨੰਦਨ, ਆਉਟਲੁਕ, 25 ਫਰਵਰੀ 2008, ਪੰਨਾ 58
  10. ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਕਸੇ, ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ, 18 ਜਨਵਰੀ 2008
  11. ਜਾਨਕੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸ਼ਰਮਾ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਾਰਾ, 10 ਮਈ 2009
  12. ਓਮ ਬੇਹਰਕਤ, ਨਵਾਂ ਗਿਆਨੋਦਏ, ਸਿਤੰਬਰ 2008, ਪੰਨੇ 108-109
  13. ਯਸ਼ ਮਾਲਵੀਅ, ਦੈਨਿਕ ਜਗਰਾਤਾ-ਸਪਤਰੰਗ, 19 ਮਈ 2008
  14. ਲੀਲਾਧਰ ਮੰਡਲੋਈ, ਅਮਰ ਉਜਿਆਲਾ ਆਖਰ, 3 ਮਾਰਚ 2008
  15. ਹੀਰਾਲਾਲ ਨਾਗਰ, ਅਹਾ ਜਿੰਦਗੀ, ਜਨਵਰੀ 2008, ਪੰਨਾ 52
  16. ਆਲੋਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਤੁਲ, ਇੰਡਿਆ ਨਿਊਜ਼, 15 ਮਾਰਚ 2008