ਊਸ਼ਾ ਕਿਰਨ ਖਾਨ
ਊਸ਼ਾ ਕਿਰਨ ਖਾਨ (ਉਸ਼ਾਕਿਰਨ ਖਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰੂਪ,[1] ਜਨਮ 1945[2] ) ਇੱਕ ਲੇਖਿਕਾ ਹੈ ਜੋ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਮੈਥਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਅਕਾਦਮਿਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਵੀ ਹੈ।[3]
ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਆਪਣੇ ਲਿਖਤੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ, ਊਸ਼ਾ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਮੈਥਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵੱਲ ਮੇਰੇ ਝੁਕਾਅ ਲਈ ਮੇਰੀ ਮਹਾਨ ਮੂਰਤੀ ਅਤੇ ਰੋਲ ਮਾਡਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਾਵਲਕਾਰ ਨਾਗਾਰਜੁਨ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਾਵਲ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮੈਥਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਮੇਰੇ ਗੁਰੂ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਸਿੱਖੀ ਹੈ" ਅਤੇ "ਨਾਗਾਰਜੁਨ ਮੇਰੇ ਲਈ ਪਿਤਾ ਵਰਗਾ ਚਿੱਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖਣ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।[4]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਊਸ਼ਾ ਕਿਰਨ ਖਾਨ ਦਾ ਵਿਆਹ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਖਾਨ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ 1968 ਤੋਂ 2003 ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਚਾਰ ਬੱਚੇ ਹਨ।[5]
ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ[ਸੋਧੋ]
2011 ਵਿੱਚ, ਊਸ਼ਾ ਨੇ ਮੈਥਿਲੀ ਨਾਵਲ ਭਾਮਤੀ: ਏਕ ਅਵਿਸਮਰਣੀਆ ਪ੍ਰੇਮਕਥਾ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ।[4][6] ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਲੈਟਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
2012 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਨਾਵਲ ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਲਈ ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਕਲਚਰਲ ਰਿਲੇਸ਼ਨਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੁਸੁਮਾਂਜਲੀ ਸਾਹਿਤ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[7][8] ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਸਾਲ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ[3] ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ 2,50,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਪਰਸ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।[9]
ਖਾਨ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ 2015 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[10]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Library of Congress Name Authority File
- ↑ "Khāna, Ushākiraṇa 1945-". WorldCat. Retrieved 26 October 2013.
- ↑ 3.0 3.1 "Winners of First Kusumanjali Sahitya Samman 2012". 2012. Archived from the original on 29 ਨਵੰਬਰ 2021. Retrieved 26 October 2013.
- ↑ 4.0 4.1 "Story recital programme organised at Bharat Bhavan". Daily Pioneer. 30 July 2013. Retrieved 26 October 2013. Quote: "A renowned Hindi-Maithil writer, Usha Kiran Khan"
- ↑ "UshaKiranKhan". www.ushakirankhan.com. Archived from the original on 2019-08-02. Retrieved 2019-07-25.
- ↑ "Sahitya Akademi Awards 2011". india.gov.in. Retrieved 26 October 2013.
- ↑ Staff writer (3 August 2012). "Litterateurs honoured". The Hindu. Retrieved 26 October 2013.
- ↑ Sanjay (12 January 2011). "Usha Kiran Khan Gets Sahitya Academy Award For Maithili". The Bihar Times. Archived from the original on 29 ਅਕਤੂਬਰ 2013. Retrieved 26 October 2013.. Quote: "Usha Kiran Khan .. well known name in Hindi and Maithili literature"
- ↑ "Kusum Ansal foundation awards new Hindi, Tamil authors". IANS. 11 July 2012. Retrieved 26 October 2013.
- ↑ Chaudhary, Pranav (26 January 2015). "2 from Bihar get Padma Shri". The Times of India. Retrieved 2015-04-08.