ਐਮ. ਸਟੈਨਲੇ ਵਿਟਿੰਗਹਮ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਮਾਈਕਲ ਸਟੈਨਲੇ ਵਿਟਿੰਗਹਮ (2020)

ਮਾਈਕਲ ਸਟੈਨਲੇ ਵਿਟਿੰਗਹਮ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Michael Stanley Whittingham; 22 ਦਸੰਬਰ 1941) ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ - ਅਮਰੀਕੀ ਕੈਮਿਸਟ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਵੇਲੇ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿੰਗਹੈਮਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸਟੇਟ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਮੈਟੀਰੀਅਲ ਰਿਸਰਚ ਅਤੇ ਮਟੀਰੀਅਲ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1][2]

ਵ੍ਹਾਈਟਿੰਗਮ ਲਿਥੀਅਮ ਬੈਟਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਕਲੇਸ਼ਨ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਡਜ਼ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1970 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਰੀਚਾਰਜ ਹੋਣ ਯੋਗ ਬੈਟਰੀਆਂ ਲਈ ਅੰਤਰ-ਕਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਉੱਚ ਪਾਵਰ ਘਣਤਾ, ਅਤਿ ਉਲਟ ਲੀਥੀਅਮ ਬੈਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ-ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਸੰਕਲਪ 'ਤੇ ਅਸਲ ਪੇਟੈਂਟਸ ਰੱਖੇ ਹਨ. ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲੀ ਰੀਚਾਰਜਬਲ ਲਿਥੀਅਮ ਆਇਨ ਬੈਟਰੀ ਦੀ ਕਾਢ ਕੱਢੀ, 1977 ਵਿੱਚ ਪੇਟੈਂਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਐਕਸਨ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ। ਲਿਥੀਅਮ ਬੈਟਰੀ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਦੂਜੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦ ਰੱਖੀ। ਇਸ ਲਈ, ਉਹ ਰੀਚਾਰਜ ਹੋਣ ਯੋਗ ਲਿਥੀਅਮ ਬੈਟਰੀਆਂ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਪਿਤਾ ਹੈ।[3]

ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਵ੍ਹਾਈਟਿੰਗਮ ਦਾ ਜਨਮ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਨਾਟਿੰਘਮ ਵਿੱਚ 22 ਦਸੰਬਰ 1941 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4][5] ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਆਕਸਫੋਰਡ ਦੇ ਨਿਊ ਕਾਲਜ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੇ 1951-1960 ਤੱਕ ਲਿੰਕਨਸ਼ਾਟ ਦੇ ਸਟੈਮਫੋਰਡ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਬੀਏ(1964), ਐਮ.ਏ.(1967), ਅਤੇ ਡੀ.ਫਿਲ.(1968) ਕੀਤੀ।[6] ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵ੍ਹਾਈਟਿੰਗਮ ਸਟੈਨਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ-ਡਾਕਟੋਰਲ ਫੈਲੋ ਸੀ।[7] ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਐਕਸਨ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ 16 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਬਿੰਗਹੈਮਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਲੰਬਬਰਗਰ ਲਈ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਿਤਾਏ।

1994 ਤੋਂ 2000 ਤੱਕ, ਉਸਨੇ ਖੋਜ ਲਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[4] ਉਸਨੇ ਰਾਜ ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਦੀ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਸਰਚ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਦੇ ਉਪ-ਚੇਅਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 6 ਸਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਿੰਗਹੈਮਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਅਤੇ ਮੈਟੀਰੀਅਲਜ਼ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ।[7] ਵ੍ਹਾਈਟਿੰਗਮ ਨੂੰ 2017 ਵਿੱਚ ਨਾਟਬੱਟ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦਾ ਚੀਫ਼ ਸਾਇੰਟਿਫਿਕ ਅਫਸਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਵ੍ਹਾਈਟਿੰਗਮ ਨੇ 2007 ਵਿੱਚ ਕੈਮੀਕਲ ਊਰਜਾ ਭੰਡਾਰਨ ਦੇ ਡੀਓਈ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਸਹਿ-ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਬਿੰਗਹੈਮਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਊਰਜਾ ਊਰਜਾ ਫਰੰਟੀਅਰ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਕੈਮੀਕਲ ਐਨਰਜੀ ਸਟੋਰੇਜ (ਐਨ.ਈ.ਸੀ.ਸੀ.ਈ.ਐਸ.) ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹਨ। ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ, ਐਨ.ਈ.ਸੀ.ਸੀ.ਈ.ਐੱਸ. ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ 21 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਊਰਜਾ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ 12,8 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ, ਚਾਰ-ਸਾਲਾ ਗਰਾਂਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 2018 ਵਿੱਚ, ਐਨਈਸੀਈਈਸੀਐਸ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਦੋ ਹੋਰ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਖੋਜ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ 3 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਐਨ ਸੀ ਸੀ ਈ ਐੱਸ ਦੀ ਟੀਮ ਊਰਜਾ-ਭੰਡਾਰਨ ਵਾਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ “ਸਸਤਾ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਕੂਲ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਊਰਜਾ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ” ਹਨ।[8][9]

ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ[ਸੋਧੋ]

ਸਟੈਨਲੇ ਦਾ ਵਿਆਹ ਓਸਵੇਗੋ ਦੀ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਵਿਖੇ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਜਾਰਜੀਨਾ ਵਿਟਿੰਗਮ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ।[10]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Nobel Prize in Chemistry Announcement". The Nobel Prize. Retrieved 9 October 2019.
  2. Specia, Megan (9 October 2019). "Nobel Prize in Chemistry Honors Work on Lithium-Ion Batteries". The New York Times. Retrieved 9 October 2019.
  3. "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-12-05. Retrieved 2019-12-31. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  4. 4.0 4.1 "Stanley Whittingham, Ph.D." Marquis Who's Who Top Educators. 23 January 2019. Archived from the original on 10 ਅਕਤੂਬਰ 2019. Retrieved 10 October 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  5. "M. Stanley Whittingham: Facts". Nobel Foundation. Retrieved 20 October 2019.
  6. "Dr. M. Stanley Whittingham". Binghamton University. Archived from the original on 10 ਅਕਤੂਬਰ 2019. Retrieved 22 August 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  7. 7.0 7.1 Yarosh, Ryan (9 October 2019). "Binghamton University professor wins Nobel Prize in Chemistry". Binghamton University. Retrieved 10 October 2019.
  8. Desmond, Kevin (16 May 2016). Innovators in Battery Technology: Profiles of 93 Influential Electrochemists. Jefferson, North Carolina: McFarland. p. 240. ISBN 9780786499335. Retrieved 10 October 2019.
  9. Ellis, Katie (19 June 2014). "Federal grant boosts smart energy research". Binghamton University Division of Research. Retrieved 10 October 2019.
  10. "2019 Nobel Prize winner: Dr. M. Stanley Whittingham talks award, impact, batteries". Binghamton Press & Sun-Bulletin. Retrieved 12 October 2019.[permanent dead link]