ਕਿਨਿਲਾ
ਕਿਨੀਲਾ (ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ "ਕੱਚਾ ਖਾਧਾ") ਇੱਕ ਕੱਚਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭੋਜਨ ਪਕਵਾਨ ਅਤੇ ਤਿਆਰੀ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਜੋ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦਾ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਧੇਰੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇੱਕ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਪਕਵਾਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਵਿਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਰਕੇ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਫਲਾਂ ਦੇ ਰਸ (ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿੰਬੂ ) 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਾਸ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।[1] [2] ਕਿਨੀਲਾਵ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਕਿਲਾਵਿਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉੱਤਰੀ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਿੱਚ, ਪਰ ਕਿਲਾਵਿਨ ਸ਼ਬਦ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਹਲਕੇ ਗਰਿੱਲ ਕੀਤੇ ਮੀਟ ਡਿਸ਼ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[3]
ਖੇਤਰੀ ਨਾਮ ਅਤੇ ਰੂਪ
[ਸੋਧੋ]ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਕਿਨੀਲਾਵ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਦੱਖਣੀ ਵਿਸਾਯਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਮਿੰਡਾਨਾਓ ਤੋਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਾਗਯਾਨ ਡੀ ਓਰੋ ਦਾ ਕਿਨੀਲਾਵ (ਕਈ ਵਾਰ ਕਿਨੀਲਾਵ ਡੀ ਓਰੋ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ੈਲੀ ਵਾਲਾ) ਅਤੇ ਡੁਮਾਗੁਏਟ ਦਾ ਬਿਨਾਖਾਵ । ਦੋਵੇਂ ਬੁਟੂਆਨ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵਿਸਾਯਾਨ ਤਿਆਰੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਵੰਸ਼ਜ ਹਨ। ਇਹ ਉਹ ਅਸਲੀ ਸੰਸਕਰਣ ਹਨ ਜੋ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਟੈਬੋਨ-ਟੈਬੋਨ ਅਤੇ ਡੰਗੋਨ ਫਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਜਾਂ ਕਿਨੀਲਾ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ। ਉੱਤਰੀ ਲੁਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇਲੋਕਾਨੋ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਿਨੀਲਾਵ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਲਾਵਿਨ ਜਾਂ ਕਿਲਾਵੇਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਲੋਕਾਨੋਸ ਵਿੱਚ, ਕਿਲਾਵੇਨ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਢੰਗ ਵਜੋਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੱਚੇ, ਹਲਕੇ ਪਕਾਏ ਹੋਏ, ਜਾਂ ਠੀਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਕਵਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਨੀਲਾਵ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਕਵਾਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4] ਇਹ ਪਕਵਾਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੱਚੇ, ਹਲਕੇ ਗਰਿੱਲ ਕੀਤੇ, ਜਾਂ ਉਬਾਲੇ ਹੋਏ ਮੀਟ ਜਾਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭੋਜਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਗੰਨੇ ਦੇ ਸਿਰਕੇ (ਸੁਕਾਂਗ ਇਲੋਕੋ) ਜਾਂ ਕੈਲਾਮਾਂਸੀ ਜਾਂ ਡੇਅਪ ਵਰਗੇ ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਰਸ ਵਿੱਚ ਮੈਰੀਨੇਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[5] ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ, ਝੀਂਗਾ, ਕਾਰਾਬਾਓ, ਬੀਫ, ਬੱਕਰੀ ਅਤੇ ਸੂਰ ਦਾ ਮਾਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਦਰਕ, ਮਿਰਚ, ਨਮਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਸਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸੁਆਦ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਲਾਵਿਨ ਜਾਂ ਕਿਲਾਵੇਨ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਕਿਲਾਵੇਨ ਨਗਾ ਇਪੋਨ (ਬੱਚੇ ਐਂਚੋਵੀਜ਼ ਜਾਂ ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ), ਜੰਪਿੰਗ ਸਲਾਦ (ਜਿੰਦਾ ਝੀਂਗਾ), ਕਿਲਾਵੇਨ ਏ ਕਲਡਿੰਗ (ਗਰਿੱਲਡ ਬੱਕਰੀ ਮੀਟ), ਇੰਸਾਰਬਾਸਾਬ ( ਡਿਨਕਡਾਕਨ ਵਰਗਾ ਇੱਕ ਪਕਵਾਨ ਪਰ ਸੂਰ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ), ਅਟਾ-ਅਟਾ ਜਾਂ ਕਪੂਕਨ ਜਾਂ ਕੈਲੇਬੋਏਡ ਜਾਂ ਕੈਲੇਬੋਏਟ (ਕੈਲਾਬੋਏਡ) ਕਾਰਬਾਓ ਜਾਂ ਗਊ ਦੀ ਚਮੜੀ). ਇਹ ਪਕਵਾਨ ਇਲੋਕਾਨੋ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਤਿੱਖੇ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੁਆਦਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[1][6] ਬਟਾਨੇਸ ਟਾਪੂਆਂ ਦੇ ਇਵਾਟਨ ਲੋਕ ਕਿਨੀਲਾਵ ਨੂੰ ਲਟਾਵੇਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੱਛੀ ਲਾਟਾਵੇਨ ਨੂੰ ਲਾਟਾਵੇਨ ਏ ਐਮੰਗ (ਜਿਸਨੂੰ ਲਾਟਾਵੇਨ ਏ ਅਮੰਗ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[7]
ਗੈਲਰੀ
[ਸੋਧੋ]-
ਕਾਗਯਾਨ ਤੋਂ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਮੱਛੀ ਕਿਨੀਲਾਵ<span typeof="mw:Entity" id="mwAXM"> </span>ਡੀ<span typeof="mw:Entity" id="mwAXQ"> </span>ਓਰੋ
-
ਕਿਨੀਲਾਵ ਨਾ ਮਾਲਾਸੁਗੀ
( ਮਾਰਲਿਨ ) -
ਕਿਨੀਲਾਵ ਨਾ ਮਾਲਾਸੁਗੀ
( ਮਾਰਲਿਨ ) -
ਮਿਰਚਾਂ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੱਛੀ ਕਿਨੀਲਾ
-
ਕਿਨੀਲਾਵ ਨਾ ਲਾਟੋ
( ਸਮੁੰਦਰੀ ਅੰਗੂਰ ) -
ਐਨਸਾਲਾਡਾਂਗ ਕਾਂਗਕੋਂਗ
( ਪਾਣੀ ਵਾਲੀ ਪਾਲਕ ) -
ਐਨਸਾਲਾਡਾਂਗ ਪਾਕੋ
( ਸਬਜ਼ੀ ਫਰਨ )
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]- ਕਿਲਾਵਿਨ - ਉੱਤਰੀ ਲੁਜ਼ੋਨ ਤੋਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਪਕਵਾਨ ਜੋ ਬਲੈਂਚਡ ਅਤੇ ਗਰਿੱਲਡ ਮੀਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਕੇਲਾਗੁਏਨ - ਕਿਲਾਵਿਨ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਚਮੋਰੋ ਪਕਵਾਨ
- ਹਿਨਾਵਾ - ਸਬਾਹ ਵਿੱਚ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮਲੇਸ਼ੀਅਨ ਡਿਸ਼
- ਉਮਾਈ - ਸਾਰਾਵਾਕ ਵਿੱਚ ਸਬੰਧਤ ਮਲੇਸ਼ੀਅਨ ਪਕਵਾਨ
- ਗੋਹੂ ਇਕਾਨ - ਮਲੂਕੂ ਵਿੱਚ ਸਬੰਧਤ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਪਕਵਾਨ
- 'ਓਟਾ'ਈਕਾ - ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਅਨ ਪਕਵਾਨ
- ਪੋਕ - ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਵਾਈਅਨ ਪਕਵਾਨ
- ਸੇਵਿਚੇ - ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕੀ ਪਕਵਾਨ
- ਕੱਚੀ ਮੱਛੀ ਦੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 Ninah Villa (June 27, 2015). "Kinilaw History, Origin and Evolution – Into the Heart of Freshness". Pinoy Wit. Retrieved January 16, 2017.
- ↑ "Kinilaw na Malasugi / Swordfish Seviche". Market Manila. April 23, 2006. Retrieved January 16, 2017.
- ↑ Elena Peña (June 24, 2016). "Wow! Kinilaw". The Philippine Star. Retrieved January 16, 2017.
- ↑ Golangco, Lauren. "Do You Know the Difference Between Kinilaw and Kilawin?". Tatler Asia (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2025-01-03.
- ↑ Foronda Jr, Marcelino A (1993). "Regional culture as part of Philippine national culture" (PDF). Transactions National Academy of Science Techno. 15: 55-63. Retrieved 8 October 2023.
- ↑ "A Taste of Ilocos Norte". Museo Ilocos Norte (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2008-12-09. Retrieved 2025-01-03.
- ↑ "Filipino fish and seafood dishes - L". Glossary of Filipino Food. Retrieved January 16, 2017.