ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ, ਸ਼ਿਮਲਾ
| ਮਸੀਹ ਚਰਚ | |
|---|---|
 ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ | |
| ਧਰਮ | |
| ਮਾਨਤਾ | ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਚਰਚ |
| ਤਿਉਹਾਰ | ਕ੍ਰਿਸਮਸ |
| ਟਿਕਾਣਾ | |
| ਟਿਕਾਣਾ | ਦ ਰਿਜ, ਸ਼ਿਮਲਾ |
| ਰਾਜ | ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |
| ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
| ਗੁਣਕ | 31°06′14″N 77°10′34″E / 31.104°N 77.176°E |
| ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ | |
| ਆਰਕੀਟੈਕਟ | ਜੌਨ ਥੀਓਫਿਲਸ ਬੋਇਲੇਉ ਅਤੇ ਲਾਕਵੁੱਡ ਕਿਪਲਿੰਗ |
| ਕਿਸਮ | ਨਿਓ-ਗੌਥਿਕ |
| ਸਥਾਪਿਤ ਮਿਤੀ | 1857 |
| ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ | 9 ਸਤੰਬਰ 1844 |
| ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਲਾਗਤ | 50,000 ਰੁਪਏ (ਉਸ ਸਮੇਂ) |
ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ, ਸ਼ਿਮਲਾ, ਮੇਰਠ ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਜੌਹਨ ਚਰਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਚਰਚ ਹੈ। ਪੂਜਾ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1] ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਰੇਵ. ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਪ੍ਰੈਸਬੀਟਰ-ਇਨ-ਚਾਰਜ (ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ, ਦਿ ਰਿਜ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਪਾਦਰੀ/ਪਿਤਾ ਹਨ।
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
1820 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਆਏ ਤਾਂ ਸ਼ਿਮਲਾ ਸਾਰਾ ਜੰਗਲ ਸੀ। ਜਾਖੂ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਚਰਵਾਹਿਆਂ ਦੀਆਂ ਝੌਂਪੜੀਆਂ ਅਤੇ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ "ਹਨੂਮਾਨ ਮੰਦਰ" ਸੀ। ਯੂਰੋਪੀਅਨਾਂ ਨੇ ਕਿਓਨਥਲ ਦੇ ਰਈਆ ਉੱਤੇ, ਜਿਸ ਦੇ ਰਾਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਰਿਹਾਇਸ਼ਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਗਿਆ ਮੰਗੀ। ਕੈਪਟਨ (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੇਜਰ) ਚਾਰਲਸ ਕੈਨੇਡੀ ਇਹਨਾਂ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਏਜੰਟ ਸਨ। ਉਸਨੇ 1820 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀ ਹਾਊਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਪਹਿਲਾ ਘਰ ਅਤੇ ਜਾਇਦਾਦ ਬਣਾਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲਾਰਡ ਐਮਹਰਸਟ, ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ 1827 ਵਿੱਚ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਸ਼ਿਮਲਾ ਆਇਆ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡੀ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਠਹਿਰਿਆ। 1830 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਲਗਭਗ ਸੱਠ ਘਰ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿਹਤ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ।
1857 ਵਿੱਚ ਨਿਓ-ਗੌਥਿਕ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਿਮਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਐਂਗਲੀਕਨ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ ਦ ਰਿਜ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਕਈ ਕਿਲੋਮੀਟਰਾਂ ਤੱਕ ਇਸ ਦਾ ਸਿਲੂਏਟ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੀ ਸਦੀਵੀ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ ਨੂੰ 1844 ਵਿੱਚ ਕਰਨਲ ਜੇ.ਟੀ. ਬੋਇਲੇਊ ਦੁਆਰਾ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ 9 ਸਤੰਬਰ 1844 ਨੂੰ ਕਲਕੱਤਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਡੈਨੀਅਲ ਵਿਲਸਨ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਚਰਚ ਨੂੰ 10 ਜਨਵਰੀ 1857 ਨੂੰ ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਥਾਮਸ ਡਾਲਟਰੇ ਦੁਆਰਾ ਪਵਿੱਤਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਲਾਗਤ 40,000 ਤੋਂ 50,000 ਰੁਪਏ ਸੀ। ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ ਨੂੰ ਸਜਾਉਣ ਵਾਲੀ ਘੜੀ 1860 ਵਿੱਚ ਕਰਨਲ ਡੰਬਲਟਨ ਦੁਆਰਾ ਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦਲਾਨ ਨੂੰ 1873 ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਿਰਮਿਤ ਪਾਈਪ-ਅੰਗ 1899 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸਦਾ 1932 ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
11 ਸਤੰਬਰ, 1918 ਨੂੰ, ਗਾਈ ਗਿਬਸਨ, 1943 ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ "ਡੈਂਬਸਟਰਜ਼ ਰੇਡ" ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਚੈਸਟਿਸ ਦੇ ਆਗੂ, ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਥੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[2]
ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਬਟਵਾਰੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ 'ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈਆਂ ਸਿਆਸੀ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਰਿਹਾ। ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਪਾਦਰੀ ਰੇਵ ਬੀ ਐਸ ਚੰਦਰ (1948 ਤੋਂ 1957) ਸੀ। ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਜਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਚੰਗੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਘੜੀ ਦੀ ਅਸਲੀ ਮਕੈਨੀਕਲ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਸਮਾਨ ਨਾਲ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਕਿ ਘੜੀ ਦੇ ਸਾਰੇ 4 ਚਿਹਰੇ ਸਮਕਾਲੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਘੱਟ ਹੀ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਨਿਓ-ਗੌਥਿਕ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਚਰਚ ਨੂੰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵਧੀਆ ਰੰਗੀਨ ਕੱਚ ਦੀਆਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਉਮੀਦ, ਦਾਨ, ਦ੍ਰਿੜਤਾ, ਧੀਰਜ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਦੇ ਮਸੀਹੀ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਚਾਂਸਲ ਵਿੰਡੋ ਨੂੰ ਲੌਕਵੁੱਡ ਕਿਪਲਿੰਗ ( ਰੂਡਯਾਰਡ ਕਿਪਲਿੰਗ ਦੇ ਪਿਤਾ) ਦੁਆਰਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ ਦਾ ਪਾਈਪ-ਅੰਗ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ; ਇਹ ਸਤੰਬਰ 1899 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3]
ਚਰਚ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਵਿਚ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Christ Church Shimla". Christ Church Shimla. Archived from the original on 2014-05-17. Retrieved 2013-12-10.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Geoff Simpson, "Guy Gibson - Dam Buster", Pen and Sword, 2013
- ↑ "Christ Church, Simla, India, by J. T. Boileau". Victorianweb.org. 2008-03-15. Retrieved 2013-12-10.