ਨਿਕੋਲਸ ਕੋਪਰਨਿਕਸ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
Nitesh Gill (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) No edit summary |
Nitesh Gill (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) No edit summary |
||
ਲਾਈਨ 15: | ਲਾਈਨ 15: | ||
| influenced = |
| influenced = |
||
}} |
}} |
||
'''ਨਿਕੋਲੌਸ ਕੋਪਰਨੀਕਸ''' {{IPAc-en|k|oʊ|ˈ|p|ɜr|n|ɪ|k|ə|s|,_|k|ə|-}};<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/copernicus "Copernicus"]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.</ref> {{lang-pl|{{audio|Pl-Mikołaj Kopernik.ogg|Mikołaj Kopernik}}}}; {{lang-de|link=no|Nikolaus Kopernikus}}; 19 ਫਰਵਰੀ 1473 – 24 ਮਈ 1543) [[ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਕਾਲ]] ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਣਿਤ ਸ਼ਾਸ਼ਤਰੀ ਅਤੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਿਹਾ ਜਿਸਨੇ ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਹੈ ਧਰਤੀ ਨਹੀਂ। ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਨੇ ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ''ਅਕਾਸ਼ੀ-ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਘੁਮੰਣ ਬਾਰੇ''(De revolutionibus orbium coelestium) ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਇਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ। ਨਿਕੋਲੌਸ ਦੀ ਮੌਤ [[1543]] ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਮੌਤ ''ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ'' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਮੰਨੀ ਗਈ। ''ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ'' ਵਿੱਚ [[ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ]] ਆਈ ਜਿਸ ਨੇ [[ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ]] ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। |
'''ਨਿਕੋਲੌਸ ਕੋਪਰਨੀਕਸ''' ({{IPAc-en|k|oʊ|ˈ|p|ɜr|n|ɪ|k|ə|s|,_|k|ə|-}};<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/copernicus "Copernicus"]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.</ref> {{lang-pl|{{audio|Pl-Mikołaj Kopernik.ogg|Mikołaj Kopernik}}}}; {{lang-de|link=no|Nikolaus Kopernikus}}; 19 ਫਰਵਰੀ 1473 – 24 ਮਈ 1543) [[ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਕਾਲ]] ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਣਿਤ ਸ਼ਾਸ਼ਤਰੀ ਅਤੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਿਹਾ ਜਿਸਨੇ ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਹੈ ਧਰਤੀ ਨਹੀਂ। ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਨੇ ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ''ਅਕਾਸ਼ੀ-ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਘੁਮੰਣ ਬਾਰੇ''(De revolutionibus orbium coelestium) ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਇਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ। ਨਿਕੋਲੌਸ ਦੀ ਮੌਤ [[1543]] ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਮੌਤ ''ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ'' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਮੰਨੀ ਗਈ। ''ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ'' ਵਿੱਚ [[ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ]] ਆਈ ਜਿਸ ਨੇ [[ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ]] ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। |
||
ਇਸਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਮੌਤ [[ਸ਼ਾਹੀ ਪਰੂਸ਼ੀਆ]] ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋਈ ਜੋ [[1466]] ਵਿੱਚ [[ਪੋਲੈਂਡ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ]] ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ''ਬਹੁਭਾਸ਼ਾਈ'' ਅਤੇ ''ਵਧੇਰੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰਖਣ ਵਾਲਾ'' ਮਨੁੱਖ ਸੀ ਜਿਸਨੇ [[ਚਰਚ ਕਾਨੂਨ]] ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ [[ਚਿਕਿਤਸਾ]],ਵਿਦਵਤਾ,ਅਨੁਵਾਦ,ਗਵਰਨਰ,ਕੂਟਨੀਤੀ,ਅਰਥ-ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰਿਹਾ। [[1517]] ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੇ ਅਰਥ-ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ''ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ'' ਦਾ ਵਿਉਤਪੰਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ [[1519]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਿਧਾਂਤ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਗਰੇਸ਼ਮ ਸਿਧਾਂਤ]] ਬਣ ਗਿਆ। |
ਇਸਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਮੌਤ [[ਸ਼ਾਹੀ ਪਰੂਸ਼ੀਆ]] ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋਈ ਜੋ [[1466]] ਵਿੱਚ [[ਪੋਲੈਂਡ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ]] ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ''ਬਹੁਭਾਸ਼ਾਈ'' ਅਤੇ ''ਵਧੇਰੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰਖਣ ਵਾਲਾ'' ਮਨੁੱਖ ਸੀ ਜਿਸਨੇ [[ਚਰਚ ਕਾਨੂਨ]] ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ [[ਚਿਕਿਤਸਾ]],ਵਿਦਵਤਾ,ਅਨੁਵਾਦ,ਗਵਰਨਰ,ਕੂਟਨੀਤੀ,ਅਰਥ-ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰਿਹਾ। [[1517]] ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੇ ਅਰਥ-ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ''ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ'' ਦਾ ਵਿਉਤਪੰਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ [[1519]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਿਧਾਂਤ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਗਰੇਸ਼ਮ ਸਿਧਾਂਤ]] ਬਣ ਗਿਆ। |
||
==ਜੀਵਨ== |
|||
'''ਨਿਕੋਲੌਸ ਕੋਪਰਨੀਕਸ''' ਦਾ ਜਨਮ [[19 ਫਰਵਰੀ]] [[1473]] ਵਿੱਚ [[ਥੋਰਨ]] ਨਾਂ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾਂ ਤੇ ਹੋਇਆ,ਇਹ ''ਸ਼ਾਹੀ ਪਰੂਸ਼ੀਆ'' ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਂਤ ਸੀ ਜੋ ''ਪੋਲੈਂਡ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ'' ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ। |
|||
ਇਸਦਾ ਪਿਤਾ [[ਕਰਾਕੋ]] ਦਾ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਥੋਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਵਪਾਰੀ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਇਹ ਚਾਰ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਸੀ। |
|||
==ਹਵਾਲੇ== |
|||
{{ਹਵਾਲੇ}} |
09:08, 2 ਜੂਨ 2015 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ
ਨਿਕੋਲੌਸ ਕੋਪਰਨੀਕਸ | |
---|---|
ਜਨਮ | |
ਮੌਤ | 24 ਮਈ 1543 ਫਰਾਉਨਬਰਗ, ਵਾਰਮਿਆ da ਪ੍ਰਿੰਸ-ਬਿਸ਼ੋਪ੍ਰਿਕ, ਸ਼ਾਹੀ ਪਰੂਸ਼ੀਆ, ਪੋਲੈਂਡ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ | (ਉਮਰ 70)
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | |
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | |
ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਰੀਅਰ | |
ਖੇਤਰ |
|
Influences | ਸਾਮੋਸ ਦਾ ਇਸਤਾਰਖੋਸ, ਮਰਤੀਆਨੂਸ ਕਾਪੇਲਾ |
ਦਸਤਖ਼ਤ | |
ਨਿਕੋਲੌਸ ਕੋਪਰਨੀਕਸ (/koʊˈpɜːrnɪkəs, kə-/;[1] Polish: Mikołaj Kopernik (ਮਦਦ·ਫ਼ਾਈਲ); German: Nikolaus Kopernikus; 19 ਫਰਵਰੀ 1473 – 24 ਮਈ 1543) ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਕਾਲ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਣਿਤ ਸ਼ਾਸ਼ਤਰੀ ਅਤੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਿਹਾ ਜਿਸਨੇ ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਹੈ ਧਰਤੀ ਨਹੀਂ। ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਨੇ ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਅਕਾਸ਼ੀ-ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਘੁਮੰਣ ਬਾਰੇ(De revolutionibus orbium coelestium) ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਇਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ। ਨਿਕੋਲੌਸ ਦੀ ਮੌਤ 1543 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਮੌਤ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਮੰਨੀ ਗਈ। ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਆਈ ਜਿਸ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
ਇਸਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਮੌਤ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰੂਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋਈ ਜੋ 1466 ਵਿੱਚ ਪੋਲੈਂਡ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਭਾਸ਼ਾਈ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰਖਣ ਵਾਲਾ ਮਨੁੱਖ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਚਰਚ ਕਾਨੂਨ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਚਿਕਿਤਸਾ,ਵਿਦਵਤਾ,ਅਨੁਵਾਦ,ਗਵਰਨਰ,ਕੂਟਨੀਤੀ,ਅਰਥ-ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰਿਹਾ। 1517 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੇ ਅਰਥ-ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਵਿਉਤਪੰਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1519 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਿਧਾਂਤ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਗਰੇਸ਼ਮ ਸਿਧਾਂਤ ਬਣ ਗਿਆ।
ਜੀਵਨ
ਨਿਕੋਲੌਸ ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਦਾ ਜਨਮ 19 ਫਰਵਰੀ 1473 ਵਿੱਚ ਥੋਰਨ ਨਾਂ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾਂ ਤੇ ਹੋਇਆ,ਇਹ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰੂਸ਼ੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਂਤ ਸੀ ਜੋ ਪੋਲੈਂਡ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਪਿਤਾ ਕਰਾਕੋ ਦਾ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਥੋਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਵਪਾਰੀ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਇਹ ਚਾਰ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਸੀ।