ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋ clean up using AWB
No edit summary
ਲਾਈਨ 1: ਲਾਈਨ 1:
{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਕਣ
| name = ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ
| image = [[File:Candidate Higgs Events in ATLAS and CMS.png|frameless]]
| caption = ਘਟਨਾ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ
| composition = ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਕਣ
| statistics =ਬੋਸੋਨਿਕ
| interaction =
| particle =
| antiparticle =
| status = ਇਕ ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ ਦਾ ਪੁੰਜ ≈125 GeV ਜਿਸ ਨੂੰ 14 ਮਾਰਚ, 2013 ਨੂੰ ਸਿੱਧ ਕੀਤਾ,
| theorised = [[ਰਾਬਰਟ ਬ੍ਰੋਅਟ]], [[ਫ੍ਰਾਂਸੋਸਿਸ ਇੰਗਲਰਟ]], [[ਪੀਟਰ ਹਿਗਜ਼]], [[ਗਰਲਡ ਗੁਰਾਨਿਕ]], [[ਸੀ. ਆਰ. ਹਾਗਨ]], ਅਤੇ [[ਟੀ. ਡਬਲਿਉ. ਬੀ ਕਿਬਲੇ]] (1964)
| discovered = ਲਾਰਡ ਹੇਡਰਨ ਟਕਰਾਵ (2011-2013)
| symbol = H<sup>0</sup>
| mass =
{{nowrap|125.09±0.21 (stat.)±0.11 (syst.) GeV/''c''<sup>2</sup>}} (CMS+ATLAS)
| mean_lifetime = {{val|1.56|e=-22|u=s}}
{{#tag:ref|In the [[Standard Model]], the total [[decay width]] of a Higgs boson with a mass of {{val|126|u=GeV/c2}} is predicted to be {{val|4.21|e=-3|u=GeV}}. }} (ਅਨੁਮਾਨਿਤ)
| decay_particle =
ਬਾਟਮ ਕੁਆਰਕ-ਐਟੀਬਾਟਮ ਜੋੜਾ (ਅਨੁਮਾਨਿਤ) <br />
ਦੋ ਡਬਲਿਉ ਬੋਸੌਨ (ਵਾਚਿਆ)<br />
ਦੋ ਗਲੁਉਨਸ (ਅਨੁਮਾਨਿਤ)<br />
ਤਾਓ ਲੇਪਟਨ-ਐਟੀਤਾਓ ਜੋੜਾ (ਅਨੁਮਾਨਿਤ) <br />
ਦੋ ਜ਼ੈਡ ਬੋਸੌਨ (ਵਾਚਿਆ) <br />
ਦੋ ਫੋਟਾਨ (ਵਾਚਿਆ) <br />
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੂਜੇ ਖੈ (ਅਨੁਮਾਨਿਤ)
| electric_charge = 0 ''e''
| colour_charge = 0
| spin = 0 (ਪਰਮਾਨਿਤ 125 GeV)
| parity = +1 (ਪਰਮਨਿਤ 125 GeV)
| num_spin_states =
}}
[[ਤਸਵੀਰ:CMS Higgs-event.jpg|400px|thumb|right]]
[[ਤਸਵੀਰ:CMS Higgs-event.jpg|400px|thumb|right]]


'''ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ''' ਜਾਂ '''ਹਿਗਜ਼ ਬੋਜ਼ੌਨ''' <ref>[https://en.wiktionary.org/wiki/boson#Pronunciation ਵਿਕਸ਼ਨਰੀ 'ਤੇ ਉਚਾਰਨ]</ref> ਬੋਸੋਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ| ਇਸਦੀ ਖੋਜ ੪ ਜੁਲਾਈ, ੨੦੧੨ ਨੂੰ ਹੋਈ| ਇਸਦਾ ਨਾਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਪੀਟਰ ਹਿੱਗਸ ਦੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਤੇਂਦਰ ਨਾਥ ਬੋਸ ਦੇ ਨਾਂ ਉੱਤੇ ਰਖਿਆ ਗਿਆ|<ref>{{cite book| title= ਹਿੱਗਸ ਬੋਸਨ ਉਰਫ ਗਾਡ ਪਾਰਟੀਕਲ|author= ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਧੀਰ| publisher= ਯੂਨੀਸਟਾਰ ਬੁੱਕਸ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ|=date ੨੦੧੩}}</ref> ਹਿੱਗਸ ਬੋਸੋਨ ਕਣ ਨੂੰ ਜੋ ਕਿ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਪੁੰਜ (mass) ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤੌਂ ਤਜਰਬਾਗਾਹਾਂ ਵਿਚ ਖੋਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। CERN ਦੇ [[ਲਾਰਜ ਹੈਡ੍ਰਾਨ ਕੋਲਾਈਡਰ]] ਰਾਹੀਂ ਹੋਏ [[ਬਿਗ ਬੈਂਗ]] ਤਜਰਬੇ ਨੇ ੪ ਜੁਲਾਈ ਦੀਆਂ ਅਖਬਾਰਾਂ ਲਈ ਨਸ਼ਰੀਆਤ ਵਿਚ ਇਸ ਜਾਂ ਇਸ ਵਰਗੇ ਇਕ ਹੋਰ ਕਣ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ।ਇਸ ਖੋਜ ਕੀਤੇ ਕਣ ਦਾ ਪੁੰਜ (mass) 125-126 GeV ਗੈਗਾ ਇਲੈਕਟਰੋਨ ਵੋਲਟਸ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
'''ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ''' ਜਾਂ '''ਹਿਗਜ਼ ਬੋਜ਼ੌਨ''' <ref>[https://en.wiktionary.org/wiki/boson#Pronunciation ਵਿਕਸ਼ਨਰੀ 'ਤੇ ਉਚਾਰਨ]</ref> ਬੋਸੋਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ| ਇਸਦੀ ਖੋਜ ੪ ਜੁਲਾਈ, ੨੦੧੨ ਨੂੰ ਹੋਈ| ਇਸਦਾ ਨਾਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਪੀਟਰ ਹਿੱਗਸ ਦੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਤੇਂਦਰ ਨਾਥ ਬੋਸ ਦੇ ਨਾਂ ਉੱਤੇ ਰਖਿਆ ਗਿਆ| ਹਿੱਗਸ ਬੋਸੋਨ ਕਣ ਨੂੰ ਜੋ ਕਿ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਪੁੰਜ (mass) ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤੌਂ ਤਜਰਬਾਗਾਹਾਂ ਵਿਚ ਖੋਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। CERN ਦੇ [[ਲਾਰਜ ਹੈਡ੍ਰਾਨ ਕੋਲਾਈਡਰ]] ਰਾਹੀਂ ਹੋਏ [[ਬਿਗ ਬੈਂਗ]] ਤਜਰਬੇ ਨੇ ੪ ਜੁਲਾਈ ਦੀਆਂ ਅਖਬਾਰਾਂ ਲਈ ਨਸ਼ਰੀਆਤ ਵਿਚ ਇਸ ਜਾਂ ਇਸ ਵਰਗੇ ਇਕ ਹੋਰ ਕਣ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ।ਇਸ ਖੋਜ ਕੀਤੇ ਕਣ ਦਾ ਪੁੰਜ (mass) 125-126 GeV ਗੈਗਾ ਇਲੈਕਟਰੋਨ ਵੋਲਟਸ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।


ਇਹ ਖੋਜ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਤੇ ਬਣਾਵਟ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਤੇ ਸਹਾਈ ਹੋਵੇਗੀ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਖੌਜਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਹ ਖੋਜ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਤੇ ਬਣਾਵਟ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਤੇ ਸਹਾਈ ਹੋਵੇਗੀ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਖੌਜਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਲਾਈਨ 8: ਲਾਈਨ 39:
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਹਵਾਲੇ}}
== ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ ==
== ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ ==
* http://www.dailyhamdard.com/news/9422-%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82%20%E0%A8%A8%E0%A9%82%E0%A9%B0%20%E0%A8%AE%E0%A8%BF%E0%A8%B2%E0%A8%BC%E0%A9%87%20%E2%80%98%E0%A8%B0%E0%A9%B1%E0%A8%AC%E0%A9%80%20%E0%A8%95%E0%A8%A3%E2%80%99,%20%E0%A8%96%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%B2%E0%A9%8D%E0%A8%B9%E0%A8%A3%E0%A8%97%E0%A9%87%20%E0%A8%AC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%AE%E0%A9%B0%E0%A8%A1%20%E0%A8%A6%E0%A9%87%20%E0%A8%95%E0%A8%88%20%E0%A8%AD%E0%A9%87%E0%A8%A4.aspx
* [http://press.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR17.12E.html CERN ਦੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ੪ ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਅਖਬਾਰਾਂ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਪਰੈਸ ਰਲੀਜ਼]
* [http://press.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR17.12E.html CERN ਦੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ੪ ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਅਖਬਾਰਾਂ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਪਰੈਸ ਰਲੀਜ਼]
* [http://www.youtube.com/watch?v=vXZ-yzwlwMw Video (04:38)] - [[CERN]] Announcement (4 July 2012) Of Higgs Boson Discovery.
* [http://www.youtube.com/watch?v=vXZ-yzwlwMw Video (04:38)] - [[CERN]] Announcement (4 July 2012) Of Higgs Boson Discovery.
ਲਾਈਨ 18: ਲਾਈਨ 48:
* [http://www.higgsboson.nl/ Why the Higgs particle is so important!]
* [http://www.higgsboson.nl/ Why the Higgs particle is so important!]
* [http://www.guardian.co.uk/science/higgs-boson Collected Articles at the ''Guardian'']
* [http://www.guardian.co.uk/science/higgs-boson Collected Articles at the ''Guardian'']
* [http://www.printsasia.com/book/The-God-Particle-If-the-Universe-Is-the-Answer-What-Is-the-Question-Dick-Teresi-Leon-0618711686 The God Particle: If the Universe Is the Answer, What Is the Question?] ISBN : [[ਖ਼ਾਸ:BookSources/978-0-618-71168-0|978-0-618-71168-0]]


[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਗਿਆਨ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਗਿਆਨ]]

16:01, 3 ਅਗਸਤ 2015 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ

ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ
ਘਟਨਾ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ
ਬਣਤਰਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਕਣ
ਅੰਕੜੇਬੋਸੋਨਿਕ
ਦਰਜਾਇਕ ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ ਦਾ ਪੁੰਜ ≈125 GeV ਜਿਸ ਨੂੰ 14 ਮਾਰਚ, 2013 ਨੂੰ ਸਿੱਧ ਕੀਤਾ,
ਚਿੰਨ੍ਹH0
ਮੱਤ ਸਥਾਪਤਰਾਬਰਟ ਬ੍ਰੋਅਟ, ਫ੍ਰਾਂਸੋਸਿਸ ਇੰਗਲਰਟ, ਪੀਟਰ ਹਿਗਜ਼, ਗਰਲਡ ਗੁਰਾਨਿਕ, ਸੀ. ਆਰ. ਹਾਗਨ, ਅਤੇ ਟੀ. ਡਬਲਿਉ. ਬੀ ਕਿਬਲੇ (1964)
ਖੋਜਿਆ ਗਿਆਲਾਰਡ ਹੇਡਰਨ ਟਕਰਾਵ (2011-2013)
ਭਾਰ125.09±0.21 (stat.)±0.11 (syst.) GeV/c2 (CMS+ATLAS)
ਔਸਤ ਉਮਰ1.56×10−22 s [1] (ਅਨੁਮਾਨਿਤ)
ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈਬਾਟਮ ਕੁਆਰਕ-ਐਟੀਬਾਟਮ ਜੋੜਾ (ਅਨੁਮਾਨਿਤ)

ਦੋ ਡਬਲਿਉ ਬੋਸੌਨ (ਵਾਚਿਆ)
ਦੋ ਗਲੁਉਨਸ (ਅਨੁਮਾਨਿਤ)
ਤਾਓ ਲੇਪਟਨ-ਐਟੀਤਾਓ ਜੋੜਾ (ਅਨੁਮਾਨਿਤ)
ਦੋ ਜ਼ੈਡ ਬੋਸੌਨ (ਵਾਚਿਆ)
ਦੋ ਫੋਟਾਨ (ਵਾਚਿਆ)

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੂਜੇ ਖੈ (ਅਨੁਮਾਨਿਤ)
ਬਿਜਲਈ ਚਾਰਜ0 e
Colour charge0
ਘੁਮਾਈ ਚੱਕਰ0 (ਪਰਮਾਨਿਤ 125 GeV)
Parity+1 (ਪਰਮਨਿਤ 125 GeV)

ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ ਜਾਂ ਹਿਗਜ਼ ਬੋਜ਼ੌਨ [2] ਬੋਸੋਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ| ਇਸਦੀ ਖੋਜ ੪ ਜੁਲਾਈ, ੨੦੧੨ ਨੂੰ ਹੋਈ| ਇਸਦਾ ਨਾਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਪੀਟਰ ਹਿੱਗਸ ਦੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਤੇਂਦਰ ਨਾਥ ਬੋਸ ਦੇ ਨਾਂ ਉੱਤੇ ਰਖਿਆ ਗਿਆ| ਹਿੱਗਸ ਬੋਸੋਨ ਕਣ ਨੂੰ ਜੋ ਕਿ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਪੁੰਜ (mass) ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤੌਂ ਤਜਰਬਾਗਾਹਾਂ ਵਿਚ ਖੋਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। CERN ਦੇ ਲਾਰਜ ਹੈਡ੍ਰਾਨ ਕੋਲਾਈਡਰ ਰਾਹੀਂ ਹੋਏ ਬਿਗ ਬੈਂਗ ਤਜਰਬੇ ਨੇ ੪ ਜੁਲਾਈ ਦੀਆਂ ਅਖਬਾਰਾਂ ਲਈ ਨਸ਼ਰੀਆਤ ਵਿਚ ਇਸ ਜਾਂ ਇਸ ਵਰਗੇ ਇਕ ਹੋਰ ਕਣ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ।ਇਸ ਖੋਜ ਕੀਤੇ ਕਣ ਦਾ ਪੁੰਜ (mass) 125-126 GeV ਗੈਗਾ ਇਲੈਕਟਰੋਨ ਵੋਲਟਸ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਹ ਖੋਜ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਤੇ ਬਣਾਵਟ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਤੇ ਸਹਾਈ ਹੋਵੇਗੀ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਖੌਜਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਹਵਾਲੇ

  1. In the Standard Model, the total decay width of a Higgs boson with a mass of 126 GeV/c2 is predicted to be 4.21×10−3 GeV.
  2. ਵਿਕਸ਼ਨਰੀ 'ਤੇ ਉਚਾਰਨ

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ