ਆਰਕਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
No edit summary |
Satdeepbot (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) ਛੋ clean up using AWB |
||
| ਲਾਈਨ 1: | ਲਾਈਨ 1: | ||
[[ਤਸਵੀਰ:Arctic Ocean - en.png|thumb|300px|right|ਆਰਕਟਿਕ |
[[ਤਸਵੀਰ:Arctic Ocean - en.png|thumb|300px|right|ਆਰਕਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ]] |
||
ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਾਰਧ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵੀ ਮਹਾਸਾਗਰ ਜਾਂ ਆਰਕਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ, ਜਿਸਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਜਿਆਦਾਤਰ ਆਰਕਟੀਕ ਉੱਤਰ ਧਰੁਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭਾਗਾਂ (ਪੰਜ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ) ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਉਥਲਾ ਮਹਾਸਾਗਰ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਣੀ ਸਰਵੇਖਣ ਸੰਗਠਨ (IHO) ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਇੱਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ਤਜਵੀਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ, ਕੁੱਝ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸਨੂੰ ਆਰਕਟਿਕ |
ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਾਰਧ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵੀ ਮਹਾਸਾਗਰ ਜਾਂ ਆਰਕਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ, ਜਿਸਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਜਿਆਦਾਤਰ ਆਰਕਟੀਕ ਉੱਤਰ ਧਰੁਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭਾਗਾਂ (ਪੰਜ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ) ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਉਥਲਾ ਮਹਾਸਾਗਰ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਣੀ ਸਰਵੇਖਣ ਸੰਗਠਨ (IHO) ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਇੱਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ਤਜਵੀਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ, ਕੁੱਝ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸਨੂੰ ਆਰਕਟਿਕ ਭੂਮਧ ਸਾਗਰ ਜਾਂ ਕੇਵਲ ਆਰਕਟੀਕ ਸਾਗਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਅੰਧ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਭੂਮਧ ਸਾਗਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਲੱਗਭੱਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਯੂਰੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ, ਆਰਕਟੀਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਲ ਭਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਰਫ ਨਾਲ ਢਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਰਕਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਨਮਕੀਨਪਣ, ਮੌਸਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਬਰਫ ਖੁਰਦੀ ਅਤੇ ਜਮਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੰਜ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਸ ਦਾ ਔਸਤ ਨਮਕੀਨਪਣ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਤਬਖ਼ੀਰ, ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਲੋਂ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਮਿੱਠਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਉੱਚ ਨਮਕੀਨਪਣ ਵਾਲੇ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਨਾਲ ਸੀਮਿਤ ਜੁੜਾਵ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉੱਚ ਨਮਕੀਨਪਣ ਵਾਲੇ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਵਗ ਕਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਦੀ ਲੱਗਭੱਗ 50 % ਬਰਫ ਪਿਘਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [[ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿਮ ਅਤੇ ਬਰਫ ਅੰਕੜਾ ਕੇਂਦਰ]], ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰ ਆਰਕਟਿਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਰਫ ਕਵਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਖੁਰਨ ਦੀ ਦਰ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਦੈਨਿਕ ਰਿਕਾਰਡ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite book |
||
| first=Matthias |
| first=Matthias |
||
| last=Tomczak |
| last=Tomczak |
||
| ਲਾਈਨ 19: | ਲਾਈਨ 19: | ||
{{ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ}} |
{{ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ}} |
||
{{ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਖੇਤਰ}} |
{{ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਖੇਤਰ}} |
||
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੂਗੋਲ]] |
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੂਗੋਲ]] |
||
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਹਾਂਸਾਗਰ]] |
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਹਾਂਸਾਗਰ]] |
||
21:06, 15 ਨਵੰਬਰ 2015 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ
ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਾਰਧ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵੀ ਮਹਾਸਾਗਰ ਜਾਂ ਆਰਕਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ, ਜਿਸਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਜਿਆਦਾਤਰ ਆਰਕਟੀਕ ਉੱਤਰ ਧਰੁਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭਾਗਾਂ (ਪੰਜ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ) ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਉਥਲਾ ਮਹਾਸਾਗਰ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਣੀ ਸਰਵੇਖਣ ਸੰਗਠਨ (IHO) ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਇੱਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ਤਜਵੀਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ, ਕੁੱਝ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸਨੂੰ ਆਰਕਟਿਕ ਭੂਮਧ ਸਾਗਰ ਜਾਂ ਕੇਵਲ ਆਰਕਟੀਕ ਸਾਗਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਅੰਧ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਭੂਮਧ ਸਾਗਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਲੱਗਭੱਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਯੂਰੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ, ਆਰਕਟੀਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਲ ਭਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਰਫ ਨਾਲ ਢਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਰਕਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਨਮਕੀਨਪਣ, ਮੌਸਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਬਰਫ ਖੁਰਦੀ ਅਤੇ ਜਮਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੰਜ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਸ ਦਾ ਔਸਤ ਨਮਕੀਨਪਣ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਤਬਖ਼ੀਰ, ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਲੋਂ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਮਿੱਠਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਉੱਚ ਨਮਕੀਨਪਣ ਵਾਲੇ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਨਾਲ ਸੀਮਿਤ ਜੁੜਾਵ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉੱਚ ਨਮਕੀਨਪਣ ਵਾਲੇ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਵਗ ਕਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਦੀ ਲੱਗਭੱਗ 50 % ਬਰਫ ਪਿਘਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿਮ ਅਤੇ ਬਰਫ ਅੰਕੜਾ ਕੇਂਦਰ, ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰ ਆਰਕਟਿਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਰਫ ਕਵਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਖੁਰਨ ਦੀ ਦਰ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਦੈਨਿਕ ਰਿਕਾਰਡ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।[1]
ਹਵਾਲੇ
- ↑ Tomczak, Matthias; Godfrey, J. Stuart (2003). Regional Oceanography: an Introduction (2 ed.). Delhi: Daya Publishing House. ISBN 81-7035-306-8.
| ||||||||||||||||||||||||||||
