ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
Satdeepbot (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) ਛੋ clean up using AWB |
Charan Gill (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) ਛੋ added Category:ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ using HotCat |
||
ਲਾਈਨ 4: | ਲਾਈਨ 4: | ||
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਲੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਨੇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਕੂਲ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਏਥਨਸ ਦਾ ਦਾਰਸ਼ਨਕ ਸਕੂਲ, ਅਤੇ ਰੋਮ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਰੀਤੀਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਸਕੂਲ ਜੋ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਨ। ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਰਿਹਾ। ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਦਿਆਲਿਆਂ ਦਾ ਇੰਤਜਾਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ, ਸਾਹਿਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਜ਼ਮੂਨਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਪੈਰਸ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਸਕੂਲ ਧਰਮਸ਼ਿਖਿਆ ਦਾ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਸੰਨ 1198 ਅਤੇ 1215 ਈਸਵੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪੈਰਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਧਰਮਵਿਗਿਆਨ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਚਿਕਿਤਸਾ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਬਣਾਏ ਗਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਮਿਲਕੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚਲਾਈ। 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਦੇ ਲੱਗਪਗ ਬੋਲੋਨਾ ਵਿੱਚ ਕਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਲਾਅ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸੰਨ 1250 ਈ ਦੇ ਲੱਗਪਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਵੇਂ ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਲਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸਕਾਲਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਬਜਾਏ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਸਾਮਾਜਕ ਜਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ। |
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਲੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਨੇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਕੂਲ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਏਥਨਸ ਦਾ ਦਾਰਸ਼ਨਕ ਸਕੂਲ, ਅਤੇ ਰੋਮ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਰੀਤੀਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਸਕੂਲ ਜੋ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਨ। ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਰਿਹਾ। ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਦਿਆਲਿਆਂ ਦਾ ਇੰਤਜਾਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ, ਸਾਹਿਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਜ਼ਮੂਨਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਪੈਰਸ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਸਕੂਲ ਧਰਮਸ਼ਿਖਿਆ ਦਾ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਸੰਨ 1198 ਅਤੇ 1215 ਈਸਵੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪੈਰਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਧਰਮਵਿਗਿਆਨ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਚਿਕਿਤਸਾ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਬਣਾਏ ਗਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਮਿਲਕੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚਲਾਈ। 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਦੇ ਲੱਗਪਗ ਬੋਲੋਨਾ ਵਿੱਚ ਕਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਲਾਅ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸੰਨ 1250 ਈ ਦੇ ਲੱਗਪਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਵੇਂ ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਲਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸਕਾਲਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਬਜਾਏ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਸਾਮਾਜਕ ਜਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ। |
||
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ]] |
13:29, 7 ਦਸੰਬਰ 2015 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਦਿਆਲਾ (ਲਾਤੀਨੀ: "universitas", "ਸਮੁੱਚ") ਉਹ ਸੰਸਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਵਿਦਿਆਵਾਂ ਦੀ ਉੱਚ ਕੋਟੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੋਵੇ, ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹੋਣ; ਪਰੀਖਿਆ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਉਪਾਧੀਆਂ ਆਦਿ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹੋਣ।
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਲੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਨੇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਕੂਲ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਏਥਨਸ ਦਾ ਦਾਰਸ਼ਨਕ ਸਕੂਲ, ਅਤੇ ਰੋਮ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਰੀਤੀਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਸਕੂਲ ਜੋ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਨ। ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਰਿਹਾ। ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਦਿਆਲਿਆਂ ਦਾ ਇੰਤਜਾਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ, ਸਾਹਿਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਜ਼ਮੂਨਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਪੈਰਸ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਸਕੂਲ ਧਰਮਸ਼ਿਖਿਆ ਦਾ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਸੰਨ 1198 ਅਤੇ 1215 ਈਸਵੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪੈਰਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਧਰਮਵਿਗਿਆਨ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਚਿਕਿਤਸਾ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਬਣਾਏ ਗਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਮਿਲਕੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚਲਾਈ। 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਦੇ ਲੱਗਪਗ ਬੋਲੋਨਾ ਵਿੱਚ ਕਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਲਾਅ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸੰਨ 1250 ਈ ਦੇ ਲੱਗਪਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਵੇਂ ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਲਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸਕਾਲਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਬਜਾਏ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਸਾਮਾਜਕ ਜਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ।