ਐਡਵਿਨ ਹਬਲ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
ਲਾਈਨ 1: ਲਾਈਨ 1:
{{Infobox scientist
{{Infobox scientist
|image = Edwin-hubble.jpg
|image = Edwin-hubble.jpg
|birth_name = ਐਡਵਿਨ ਪਾਵੇਲਹਬਲ
|birth_name = ਐਡਵਿਨ ਪਾਵੇਲਹਬਲ
|birth_date = {{birth date|1889|11|20|df=y}}
|birth_date = {{birth date|1889|11|20|df=y}}
|birth_place = [[ਮਾਰਸ਼ਫੀਲਡ, ਮਿਸੂਰੀ]],ਯੂਐਸ
|birth_place = [[ਮਾਰਸ਼ਫੀਲਡ, ਮਿਸੂਰੀ]],ਯੂਐਸ
|residence = ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟਸ
|residence = ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟਸ
|nationality = ਅਮਰੀਕੀ
|nationality = ਅਮਰੀਕੀ
|death_date = {{death date and age|1953|9|28|1889|11|20|df=y}}
|death_date = {{death date and age|1953|9|28|1889|11|20|df=y}}
|death_place = [[ਸੈਨ ਮਰੀਨੋ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]], ਯੂਐਸ
|death_place = [[ਸੈਨ ਮਰੀਨੋ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]], ਯੂਐਸ
|spouse = ਗ੍ਰੇਸ ਬੁਰਕ ਸੀਨੀਅਰ
|spouse = ਗ੍ਰੇਸ ਬੁਰਕ ਸੀਨੀਅਰ
|field = [[ਖਗੋਲਵਿਗਿਆਨ]]
|field = [[ਖਗੋਲਵਿਗਿਆਨ]]
|work_institutions = [[ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]<br />[[ਮਾਉਂਟ ਵਿਲਸਨ ਆਬਜਰਵੇਟਰੀ]]
|work_institutions = [[ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]<br />[[ਮਾਉਂਟ ਵਿਲਸਨ ਆਬਜਰਵੇਟਰੀ]]
|alma_mater = [[ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]<br />[[ਕੁਈਨਜ਼ ਕਾਲਜ, ਆਕਸਫੋਰਡ]]
|alma_mater = [[ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]<br />[[ਕੁਈਨਜ਼ ਕਾਲਜ, ਆਕਸਫੋਰਡ]]
|influenced = [[ਐਲਨ ਸਾਂਡੇਜ਼]]
|influenced = [[ਐਲਨ ਸਾਂਡੇਜ਼]]
|known_for = [[ਹਬਲ ਕ੍ਰਮ]]
|known_for = [[ਹਬਲ ਕ੍ਰਮ]]
|prizes = [[ਨਿਊਕੌਂਬ ਕਲੀਵਲੈਂਡ ਇਨਾਮ]] {{small|1924}}<br />[[ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੇਵਾ ਲਈ ਬਰਨਾਰਡ ਮੈਡਲ]] {{small|1935}}<br />[[ਬਰੂਸ ਮੈਡਲ]] {{small|1938}}<br />[[ਫਰੈਂਕਲਿਨ ਮੈਡਲ]] {{small|1939}}<br />[[ਰਾਇਲ ਐਸਟਰੋਨੌਮੀਕਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦਾ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ]] {{small|1940}}<br />[[ਲੀਜ਼ਨ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ]] {{small|1946}}
|prizes = [[ਨਿਊਕੌਂਬ ਕਲੀਵਲੈਂਡ ਇਨਾਮ]] {{small|1924}}<br />[[ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੇਵਾ ਲਈ ਬਰਨਾਰਡ ਮੈਡਲ]] {{small|1935}}<br />[[ਬਰੂਸ ਮੈਡਲ]] {{small|1938}}<br />[[ਫਰੈਂਕਲਿਨ ਮੈਡਲ]] {{small|1939}}<br />[[ਰਾਇਲ ਐਸਟਰੋਨੌਮੀਕਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦਾ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ]] {{small|1940}}<br />[[ਲੀਜ਼ਨ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ]] {{small|1946}}
|signature = Edwin Hubble signature.svg
|signature = Edwin Hubble signature.svg
|footnotes =
|footnotes =
}}
}}
'''ਐਡਵਿਨ ਪਾਵੇਲ ਹਬਲ''' (20 ਨਵੰਬਰ, 1889 – 28 ਸਤੰਬਰ, 1953)<ref name="NASABio">{{Cite web|url=http://hubble.nasa.gov/overview/hubble_bio.php|title=Biography of Edwin Hubble (1889–1953)|publisher=NASA|archive-url=https://web.archive.org/web/20110630015230/http://hubble.nasa.gov/overview/hubble_bio.php|archive-date=June 30, 2011|dead-url=yes|access-date=June 21, 2011}}</ref> ਇੱਕ [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ|ਅਮਰੀਕੀ]] [[ਤਾਰਾ ਵਿਗਿਆਨ|ਖਗੋਲਵਿਗਿਆਨੀ]] ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪਾਰ-ਗਲੈਕਸੀ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਅਬਜਰਬੇਸ਼ਨਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਰਬ ਸਮਿਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="space.com">{{cite web|url=https://www.space.com/16095-famous-astronomers.html|title=Famous Astronomers {{!}} List of Great Scientists in Astronomy|last=Redd|first=Nola Taylor|website=SPACE.com|publisher=Perch|accessdate=6 April 2018|ref=space.com}}</ref><ref name="futurism">{{Cite web|url=https://futurism.media/most-influential-astronomers-of-all-time|title=Most Influential Astronomers of All Time|last=Reese|first=Riley|website=Futurism|publisher=Jerrick Ventures LLC|access-date=6 April 2018|ref=futurism}}</ref>
'''ਐਡਵਿਨ ਪਾਵੇਲ ਹਬਲ''' (20 ਨਵੰਬਰ, 1889 – 28 ਸਤੰਬਰ, 1953)<ref name="NASABio">{{Cite web|url=http://hubble.nasa.gov/overview/hubble_bio.php|title=Biography of Edwin Hubble (1889–1953)|publisher=NASA|archive-url=https://web.archive.org/web/20110630015230/http://hubble.nasa.gov/overview/hubble_bio.php|archive-date=June 30, 2011|dead-url=yes|access-date=June 21, 2011}}</ref> ਇੱਕ [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ|ਅਮਰੀਕੀ]] [[ਤਾਰਾ ਵਿਗਿਆਨ|ਖਗੋਲਵਿਗਿਆਨੀ]] ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪਾਰ-ਗਲੈਕਸੀ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਅਬਜਰਬੇਸ਼ਨਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਰਬ ਸਮਿਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="space.com">{{cite web|url=https://www.space.com/16095-famous-astronomers.html|title=Famous Astronomers {{!}} List of Great Scientists in Astronomy|last=Redd|first=Nola Taylor|website=SPACE.com|publisher=Perch|accessdate=6 April 2018|ref=space.com}}</ref><ref name="futurism">{{Cite web|url=https://futurism.media/most-influential-astronomers-of-all-time|title=Most Influential Astronomers of All Time|last=Reese|first=Riley|website=Futurism|publisher=Jerrick Ventures LLC|access-date=6 April 2018|ref=futurism}}</ref>


ਹਬਲ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਧੂੜ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਬੱਦਲ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ "ਧੁੰਦੂਕਾਰਾ" ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਦਰਅਸਲ ਆਕਾਸ਼ਗੰਗਾ ਤੋਂ ਪਰੇ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਹਨ।<ref>{{Cite journal|last=Hubble|first=Edwin|date=December 1926|title=Extragalactic nebulae|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1926ApJ....64..321H|journal=Astrophysical Journal|volume=64|issue=64|pages=321–369|bibcode=1926ApJ....64..321H|doi=10.1086/143018}}</ref> ਉਸ ਨੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੇਫੀਦ ਵੇਰੀਏਬਲ ਦੀ ਚਮਕ ਅਤੇ ਝਪਕਣ ਦਾ ਕਾਲਖੰਡ<ref name="udalski99">{{Cite journal|last=Udalski, A.|last2=Soszynski, I.|last3=Szymanski, M.|last4=Kubiak, M.|last5=Pietrzynski, G.|last6=Wozniak, P.|last7=Zebrun, K.|date=1999|title=The Optical Gravitational Lensing Experiment. Cepheids in the Magellanic Clouds. IV. Catalog of Cepheids from the Large Magellanic Cloud|journal=Acta Astronomica|volume=49|pages=223|arxiv=astro-ph/9908317|bibcode=1999AcA....49..223U}}</ref><ref name="sos08">{{Cite journal|last=Soszynski, I.|last2=Poleski, R.|last3=Udalski, A.|last4=Szymanski, M. K.|last5=Kubiak, M.|last6=Pietrzynski, G.|last7=Wyrzykowski, L.|last8=Szewczyk, O.|last9=Ulaczyk, K.|date=2008|title=The Optical Gravitational Lensing Experiment. The OGLE-III Catalog of Variable Stars. I. Classical Cepheids in the Large Magellanic Cloud|journal=Acta Astronomica|volume=58|pages=163|arxiv=0808.2210|bibcode=2008AcA....58..163S}}</ref> (ਜੋ 1908 ਵਿਚ ਹੇਨਰੀਏਟਾ ਸਵਾਨ ਲੀਵਿਟ ਨੇ ਲੱਭਿਆ) ਵਿੱਚਕਾਰ ਤਕੜੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਸੰਬੰਧ ਦੀ<ref>{{Cite journal|last=Leavitt, Henrietta S.|date=1908|title=1777 variables in the Magellanic Clouds|journal=Annals of Harvard College Observatory|volume=60|pages=87|bibcode=1908AnHar..60...87L}}</ref> ਗੈਲੈਕਸੀ ਅਤੇ ਪਾਰ-ਗਲੈਕਸੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਸਕੇਲ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।<ref name="freedman2001">{{Cite journal|last=Freedman|first=Wendy L.|last2=Madore|first2=Barry F.|last3=Gibson|first3=Brad K.|last4=Ferrarese|first4=Laura|last5=Kelson|first5=Daniel D.|last6=Sakai|first6=Shoko|last7=Mould|first7=Jeremy R.|last8=Kennicutt, Jr.|first8=Robert C.|last9=Ford|first9=Holland C.|date=2001|title=Final Results from the ''Hubble Space Telescope'' Key Project to Measure the Hubble Constant|journal=The Astrophysical Journal|volume=553|pages=47–72|arxiv=astro-ph/0012376|bibcode=2001ApJ...553...47F|doi=10.1086/320638}}</ref><ref name="freedman2010">{{Cite journal|last=Freedman, Wendy L.|last2=Madore, Barry F.|date=2010|title=The Hubble Constant|journal=Annual Review of Astronomy and Astrophysics|volume=48|pages=673|arxiv=1004.1856|bibcode=2010ARA&A..48..673F|doi=10.1146/annurev-astro-082708-101829}}</ref> ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲਾਇਆ ਕਿ ਕੋਈ ਗਲੈਕਸੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਜਿੰਨੀ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਡੌਪਲਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਉਨਾ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਤਲਬ ਉਸ ਵਿਚ ਲਾਲੀ ਵਧੇਰੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ "ਹਬਲ ਸਿਧਾਂਤ" ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਭਾਵ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਸਾਡਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਹਬਲ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਧੂੜ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਬੱਦਲ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ "ਧੁੰਦੂਕਾਰਾ" ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਦਰਅਸਲ ਆਕਾਸ਼ਗੰਗਾ ਤੋਂ ਪਰੇ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਹਨ।<ref>{{Cite journal|last=Hubble|first=Edwin|date=December 1926|title=Extragalactic nebulae|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1926ApJ....64..321H|journal=Astrophysical Journal|volume=64|issue=64|pages=321–369|bibcode=1926ApJ....64..321H|doi=10.1086/143018}}</ref> ਉਸ ਨੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੇਫੀਦ ਵੇਰੀਏਬਲ ਦੀ ਚਮਕ ਅਤੇ ਝਪਕਣ ਦਾ ਕਾਲਖੰਡ<ref name="udalski99">{{Cite journal|last=Udalski, A.|last2=Soszynski, I.|last3=Szymanski, M.|last4=Kubiak, M.|last5=Pietrzynski, G.|last6=Wozniak, P.|last7=Zebrun, K.|date=1999|title=The Optical Gravitational Lensing Experiment. Cepheids in the Magellanic Clouds. IV. Catalog of Cepheids from the Large Magellanic Cloud|journal=Acta Astronomica|volume=49|pages=223|arxiv=astro-ph/9908317|bibcode=1999AcA....49..223U}}</ref><ref name="sos08">{{Cite journal|last=Soszynski, I.|last2=Poleski, R.|last3=Udalski, A.|last4=Szymanski, M. K.|last5=Kubiak, M.|last6=Pietrzynski, G.|last7=Wyrzykowski, L.|last8=Szewczyk, O.|last9=Ulaczyk, K.|date=2008|title=The Optical Gravitational Lensing Experiment. The OGLE-III Catalog of Variable Stars. I. Classical Cepheids in the Large Magellanic Cloud|journal=Acta Astronomica|volume=58|pages=163|arxiv=0808.2210|bibcode=2008AcA....58..163S}}</ref> (ਜੋ 1908 ਵਿਚ ਹੇਨਰੀਏਟਾ ਸਵਾਨ ਲੀਵਿਟ ਨੇ ਲੱਭਿਆ) ਵਿੱਚਕਾਰ ਤਕੜੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਸੰਬੰਧ ਦੀ<ref>{{Cite journal|last=Leavitt, Henrietta S.|date=1908|title=1777 variables in the Magellanic Clouds|journal=Annals of Harvard College Observatory|volume=60|pages=87|bibcode=1908AnHar..60...87L}}</ref> ਗੈਲੈਕਸੀ ਅਤੇ ਪਾਰ-ਗਲੈਕਸੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਸਕੇਲ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।<ref name="freedman2001">{{Cite journal|last=Freedman|first=Wendy L.|last2=Madore|first2=Barry F.|last3=Gibson|first3=Brad K.|last4=Ferrarese|first4=Laura|last5=Kelson|first5=Daniel D.|last6=Sakai|first6=Shoko|last7=Mould|first7=Jeremy R.|last8=Kennicutt, Jr.|first8=Robert C.|last9=Ford|first9=Holland C.|date=2001|title=Final Results from the ''Hubble Space Telescope'' Key Project to Measure the Hubble Constant|journal=The Astrophysical Journal|volume=553|pages=47–72|arxiv=astro-ph/0012376|bibcode=2001ApJ...553...47F|doi=10.1086/320638}}</ref><ref name="freedman2010">{{Cite journal|last=Freedman, Wendy L.|last2=Madore, Barry F.|date=2010|title=The Hubble Constant|journal=Annual Review of Astronomy and Astrophysics|volume=48|pages=673|arxiv=1004.1856|bibcode=2010ARA&A..48..673F|doi=10.1146/annurev-astro-082708-101829}}</ref> ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲਾਇਆ ਕਿ ਕੋਈ ਗਲੈਕਸੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਜਿੰਨੀ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਡੌਪਲਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਉਨਾ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਤਲਬ ਉਸ ਵਿਚ ਲਾਲੀ ਵਧੇਰੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ "ਹਬਲ ਸਿਧਾਂਤ" ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਭਾਵ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਸਾਡਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।


ਹਬਲ ਦਾ ਨਾਂ ਹਬਲ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਾਡਲ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਮਾਰਸ਼ਫੀਲਡ, ਮਿਸੂਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 
ਹਬਲ ਦਾ ਨਾਂ ਹਬਲ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਾਡਲ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਮਾਰਸ਼ਫੀਲਡ, ਮਿਸੂਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 


== ਜੀਵਨੀ ==
== ਜੀਵਨੀ ==
ਐਡਵਿਨ ਹਬਲ ਦਾ ਜਨਮ 20 ਨਵੰਬਰ 1889 ਨੂੰ ਮਾਰਸਫੀਲਡ, [[ਮਿਜ਼ੂਰੀ|ਮਿਸੂਰੀ]] ਵਿਚ ਵਰਜੀਨੀਆ ਲੀ ਹਬਲ (ਪਹਿਲਾਂ ਜੇਮਜ਼) (1864–1934)<ref>{{Cite web|url=http://www.geni.com/people/Virginia-Hubble/366307793650012341|title=Virginia Lee Hubble (James) (c.1864 – 1934)|access-date=March 11, 2014}}</ref> ਅਤੇ ਇਕ ਬੀਮਾ ਅਗਜੈਕਟਿਵ ਜੌਨ ਪਾਵੇਲ ਹਬਲ ਦੇ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 1900 ਵਿਚ ਪਰਿਵਾਰ ਵਹੀਟਨ, ਇਲੀਨੋਇਸ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=Gmdthgi8_CkC&printsec=frontcover&dq=eDWIN+HUBBLE#v=onepage&q&f=false|title=Edwin Hubble: Mariner of the nebulae|last=Gale E. Christianson|date=1996|publisher=University of Chicago Press|isbn=9780226105215|pages=13–18}}</ref> ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਬੌਧਿਕ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣੀ ਐਥਲੈਟੀਕ ਫੁਰਤੀ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਸਪੈਲਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹਰ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਐਡਵਿਨ ਬੇਸਬਾਲ, ਫੁੱਟਬਾਲ, ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਖੇਡਣ ਵਾਲਾ ਇਕ ਵਧੀਆ ਅਥਲੀਟ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚ ਟ੍ਰੈਕ ਦੌੜ ਲਗਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਸਨੇ ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਕੋਰਟ ਤੇ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਗਾਰਡ ਤੱਕ ਅਨੇਕ ਪੁਜੀਸ਼ਨਾਂ ਤੇ ਖੇਡਿਆ। ਦਰਅਸਲ ਹਬਲ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਟੀਮ ਨੂੰ 1907 ਵਿਚ ਇਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਖ਼ਿਤਾਬ ਲੈਣ ਵਿਚ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1906 ਵਿਚ ਇਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਟ੍ਰੈਕ ਅਤੇ ਫੀਲਡ ਮੀਟ ਵਿਚ ਸੱਤ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ਜਿੱਤੇ ਅਤੇ ਇਕ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
ਐਡਵਿਨ ਹਬਲ ਦਾ ਜਨਮ 20 ਨਵੰਬਰ 1889 ਨੂੰ ਮਾਰਸਫੀਲਡ, [[ਮਿਜ਼ੂਰੀ|ਮਿਸੂਰੀ]] ਵਿਚ ਵਰਜੀਨੀਆ ਲੀ ਹਬਲ (ਪਹਿਲਾਂ ਜੇਮਜ਼) (1864–1934)<ref>{{Cite web|url=http://www.geni.com/people/Virginia-Hubble/366307793650012341|title=Virginia Lee Hubble (James) (c.1864 – 1934)|access-date=March 11, 2014}}</ref> ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੀਮਾ ਅਗਜੈਕਟਿਵ ਜੌਨ ਪਾਵੇਲ ਹਬਲ ਦੇ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 1900 ਵਿਚ ਪਰਿਵਾਰ ਵਹੀਟਨ, ਇਲੀਨੋਇਸ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=Gmdthgi8_CkC&printsec=frontcover&dq=eDWIN+HUBBLE#v=onepage&q&f=false|title=Edwin Hubble: Mariner of the nebulae|last=Gale E. Christianson|date=1996|publisher=University of Chicago Press|isbn=9780226105215|pages=13–18}}</ref> ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਬੌਧਿਕ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣੀ ਐਥਲੈਟੀਕ ਫੁਰਤੀ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਸਪੈਲਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹਰ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਐਡਵਿਨ ਬੇਸਬਾਲ, ਫੁੱਟਬਾਲ, ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਖੇਡਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਅਥਲੀਟ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚ ਟ੍ਰੈਕ ਦੌੜ ਲਗਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਸਨੇ ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਕੋਰਟ ਤੇ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਗਾਰਡ ਤੱਕ ਅਨੇਕ ਪੁਜੀਸ਼ਨਾਂ ਤੇ ਖੇਡਿਆ। ਦਰਅਸਲ ਹਬਲ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਟੀਮ ਨੂੰ 1907 ਵਿਚ ਇਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਖ਼ਿਤਾਬ ਲੈਣ ਵਿਚ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1906 ਵਿਚ ਇੱਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਟ੍ਰੈਕ ਅਤੇ ਫੀਲਡ ਮੀਟ ਵਿਚ ਸੱਤ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ਜਿੱਤੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।


== ਹਵਾਲੇ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ==
== ਹਵਾਲੇ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ==
{{Reflist|20em}}
{{Reflist|20em}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1889]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1889]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1953]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1953]]

08:03, 4 ਮਈ 2019 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ

ਐਡਵਿਨ ਹਬਲ
ਤਸਵੀਰ:Edwin-hubble.jpg
ਜਨਮ
ਐਡਵਿਨ ਪਾਵੇਲਹਬਲ

(1889-11-20)20 ਨਵੰਬਰ 1889
ਮੌਤ28 ਸਤੰਬਰ 1953(1953-09-28) (ਉਮਰ 63)
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਅਮਰੀਕੀ
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਕੁਈਨਜ਼ ਕਾਲਜ, ਆਕਸਫੋਰਡ
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧਹਬਲ ਕ੍ਰਮ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀਗ੍ਰੇਸ ਬੁਰਕ ਸੀਨੀਅਰ
ਪੁਰਸਕਾਰਨਿਊਕੌਂਬ ਕਲੀਵਲੈਂਡ ਇਨਾਮ 1924
ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੇਵਾ ਲਈ ਬਰਨਾਰਡ ਮੈਡਲ 1935
ਬਰੂਸ ਮੈਡਲ 1938
ਫਰੈਂਕਲਿਨ ਮੈਡਲ 1939
ਰਾਇਲ ਐਸਟਰੋਨੌਮੀਕਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦਾ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ 1940
ਲੀਜ਼ਨ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ 1946
ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਰੀਅਰ
ਖੇਤਰਖਗੋਲਵਿਗਿਆਨ
ਅਦਾਰੇਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਮਾਉਂਟ ਵਿਲਸਨ ਆਬਜਰਵੇਟਰੀ
Influencedਐਲਨ ਸਾਂਡੇਜ਼
ਦਸਤਖ਼ਤ

ਐਡਵਿਨ ਪਾਵੇਲ ਹਬਲ (20 ਨਵੰਬਰ, 1889 – 28 ਸਤੰਬਰ, 1953)[1] ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਖਗੋਲਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪਾਰ-ਗਲੈਕਸੀ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਅਬਜਰਬੇਸ਼ਨਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਰਬ ਸਮਿਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2][3]

ਹਬਲ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਧੂੜ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਬੱਦਲ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ "ਧੁੰਦੂਕਾਰਾ" ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਦਰਅਸਲ ਆਕਾਸ਼ਗੰਗਾ ਤੋਂ ਪਰੇ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਹਨ।[4] ਉਸ ਨੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੇਫੀਦ ਵੇਰੀਏਬਲ ਦੀ ਚਮਕ ਅਤੇ ਝਪਕਣ ਦਾ ਕਾਲਖੰਡ[5][6] (ਜੋ 1908 ਵਿਚ ਹੇਨਰੀਏਟਾ ਸਵਾਨ ਲੀਵਿਟ ਨੇ ਲੱਭਿਆ) ਵਿੱਚਕਾਰ ਤਕੜੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਸੰਬੰਧ ਦੀ[7] ਗੈਲੈਕਸੀ ਅਤੇ ਪਾਰ-ਗਲੈਕਸੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਸਕੇਲ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।[8][9] ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲਾਇਆ ਕਿ ਕੋਈ ਗਲੈਕਸੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਜਿੰਨੀ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਡੌਪਲਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਉਨਾ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਤਲਬ ਉਸ ਵਿਚ ਲਾਲੀ ਵਧੇਰੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ "ਹਬਲ ਸਿਧਾਂਤ" ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਭਾਵ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਸਾਡਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਹਬਲ ਦਾ ਨਾਂ ਹਬਲ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਾਡਲ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਮਾਰਸ਼ਫੀਲਡ, ਮਿਸੂਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 

ਜੀਵਨੀ

ਐਡਵਿਨ ਹਬਲ ਦਾ ਜਨਮ 20 ਨਵੰਬਰ 1889 ਨੂੰ ਮਾਰਸਫੀਲਡ, ਮਿਸੂਰੀ ਵਿਚ ਵਰਜੀਨੀਆ ਲੀ ਹਬਲ (ਪਹਿਲਾਂ ਜੇਮਜ਼) (1864–1934)[10] ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੀਮਾ ਅਗਜੈਕਟਿਵ ਜੌਨ ਪਾਵੇਲ ਹਬਲ ਦੇ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 1900 ਵਿਚ ਪਰਿਵਾਰ ਵਹੀਟਨ, ਇਲੀਨੋਇਸ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਿਆ ਸੀ।[11] ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਬੌਧਿਕ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣੀ ਐਥਲੈਟੀਕ ਫੁਰਤੀ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਸਪੈਲਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹਰ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਐਡਵਿਨ ਬੇਸਬਾਲ, ਫੁੱਟਬਾਲ, ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਖੇਡਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਅਥਲੀਟ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚ ਟ੍ਰੈਕ ਦੌੜ ਲਗਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਸਨੇ ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਕੋਰਟ ਤੇ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਗਾਰਡ ਤੱਕ ਅਨੇਕ ਪੁਜੀਸ਼ਨਾਂ ਤੇ ਖੇਡਿਆ। ਦਰਅਸਲ ਹਬਲ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਟੀਮ ਨੂੰ 1907 ਵਿਚ ਇਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਖ਼ਿਤਾਬ ਲੈਣ ਵਿਚ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1906 ਵਿਚ ਇੱਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਟ੍ਰੈਕ ਅਤੇ ਫੀਲਡ ਮੀਟ ਵਿਚ ਸੱਤ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ਜਿੱਤੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।

ਹਵਾਲੇ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ

  1. "Biography of Edwin Hubble (1889–1953)". NASA. Archived from the original on June 30, 2011. Retrieved June 21, 2011. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. Redd, Nola Taylor. "Famous Astronomers | List of Great Scientists in Astronomy". SPACE.com. Perch. Retrieved 6 April 2018.
  3. Reese, Riley. "Most Influential Astronomers of All Time". Futurism. Jerrick Ventures LLC. Retrieved 6 April 2018.
  4. Hubble, Edwin (December 1926). "Extragalactic nebulae". Astrophysical Journal. 64 (64): 321–369. Bibcode:1926ApJ....64..321H. doi:10.1086/143018.
  5. Udalski, A.; Soszynski, I.; Szymanski, M.; Kubiak, M.; Pietrzynski, G.; Wozniak, P.; Zebrun, K. (1999). "The Optical Gravitational Lensing Experiment. Cepheids in the Magellanic Clouds. IV. Catalog of Cepheids from the Large Magellanic Cloud". Acta Astronomica. 49: 223. arXiv:astro-ph/9908317. Bibcode:1999AcA....49..223U.
  6. Soszynski, I.; Poleski, R.; Udalski, A.; Szymanski, M. K.; Kubiak, M.; Pietrzynski, G.; Wyrzykowski, L.; Szewczyk, O.; Ulaczyk, K. (2008). "The Optical Gravitational Lensing Experiment. The OGLE-III Catalog of Variable Stars. I. Classical Cepheids in the Large Magellanic Cloud". Acta Astronomica. 58: 163. arXiv:0808.2210. Bibcode:2008AcA....58..163S.
  7. Leavitt, Henrietta S. (1908). "1777 variables in the Magellanic Clouds". Annals of Harvard College Observatory. 60: 87. Bibcode:1908AnHar..60...87L.
  8. Freedman, Wendy L.; Madore, Barry F.; Gibson, Brad K.; Ferrarese, Laura; Kelson, Daniel D.; Sakai, Shoko; Mould, Jeremy R.; Kennicutt, Jr., Robert C.; Ford, Holland C. (2001). "Final Results from the Hubble Space Telescope Key Project to Measure the Hubble Constant". The Astrophysical Journal. 553: 47–72. arXiv:astro-ph/0012376. Bibcode:2001ApJ...553...47F. doi:10.1086/320638.
  9. Freedman, Wendy L.; Madore, Barry F. (2010). "The Hubble Constant". Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 48: 673. arXiv:1004.1856. Bibcode:2010ARA&A..48..673F. doi:10.1146/annurev-astro-082708-101829.
  10. "Virginia Lee Hubble (James) (c.1864 – 1934)". Retrieved March 11, 2014.
  11. Gale E. Christianson (1996). Edwin Hubble: Mariner of the nebulae. University of Chicago Press. pp. 13–18. ISBN 9780226105215.