ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਛੋ added Category:ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ using HotCat |
Satdeepbot (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB |
||
| ਲਾਈਨ 1: | ਲਾਈਨ 1: | ||
{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਬੋਲੀ|familycolor=Isolate|name=ਨਿਹਾਲੀ<br>|states={{IND}}|region=ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ <br>|latd=21|latm=03|latNS=N|longd=76|longm=32|longEW=E|speakers=2,000|family=[[भाषा वियोजक|ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਯੋਜਕ<br> |
{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਬੋਲੀ|familycolor=Isolate|name=ਨਿਹਾਲੀ<br>|states={{IND}}|region=ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ <br>|latd=21|latm=03|latNS=N|longd=76|longm=32|longEW=E|speakers=2,000|family=[[भाषा वियोजक|ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਯੋਜਕ<br> |
||
]]|iso3=nll|date=1991|ref=e18}}'''ਨਿਹਾਲੀ''' ਭਾਸ਼ਾ ਪੱਛਮੀ ਮੱਧ [[ਭਾਰਤ]] ਦੇ [[ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਦੇ ਕੁਝ ਛੋਟੇ ਭਾਗਾਂ |
]]|iso3=nll|date=1991|ref=e18}}'''ਨਿਹਾਲੀ''' ਭਾਸ਼ਾ ਪੱਛਮੀ ਮੱਧ [[ਭਾਰਤ]] ਦੇ [[ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਦੇ ਕੁਝ ਛੋਟੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]] ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਯੋਜਕ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ, ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਕੋਈ ਜਾਣਿਆ ਨਸਲੀ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ [[ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, [[ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ]] ਦੀ ਬੁਰਸ਼ਾਸਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੂਜੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੁਭਾਸ਼ੀਏ ਹੈ। ਨਿਹਾਲੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 5,000 ਹੈ ਪਰ 1991 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ 2,000 ਹੀ ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਜੋਂ ਗਿਣੇ ਗਏ ਸਨ।<ref>Nagaraja, K.S. (2014). The Nihali Language. Manasagangotri, Mysore-570 006, India: Central Institute of Indian Languages. [//hi.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9788173431449 ISBN 978-81-7343-144-9].</ref> |
||
ਨਿਹਾਲੀ ਸਮੂਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰੂਪ |
ਨਿਹਾਲੀ ਸਮੂਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੋਰਕੁ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਦਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਣ ਹੀ ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ [[ਕੋਰਕੁ ਭਾਸ਼ਾ]] ਦੇ ਵੀ ਗਿਆਤਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਬਦ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਹੋਰਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲਏ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਬੋਲ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 60-70% ਕੋਰਕੁ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। [[ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ]]<nowiki/>ੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੂਲ ਨਿਹਾਲੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਕੇਵਲ 25% ਸ਼ਬਦ ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ।<ref>Franciscus Bernardus Jacobus Kuiper, "[https://books.google.com/books?id=Nwh_QgAACAAJ Nahali: a comparative study]", Part 25, Issue 5 of Mededeelingen der Koninklijke Nederlandsche Akademie van Wetenschappen, Afd. Letterkunde, N.V. Noord-Hollandsche Uitg. Mij., 1962</ref> |
||
== ਹਵਾਲੇ == |
== ਹਵਾਲੇ == |
||
{{टिप्पणीसूची}} |
{{टिप्पणीसूची}} |
||
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ]] |
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ]] |
||
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ]] |
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ]] |
||
05:04, 16 ਸਤੰਬਰ 2020 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ
| ਨਿਹਾਲੀ | |
|---|---|
| ਜੱਦੀ ਬੁਲਾਰੇ |  ਭਾਰਤ |
| ਇਲਾਕਾ | ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ |
Native speakers | (2,000 cited 1991)[1] |
| ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕੋਡ | |
| ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-3 | nll |
| ELP | Nihali |
ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪੱਛਮੀ ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਛੋਟੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਯੋਜਕ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ, ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਕੋਈ ਜਾਣਿਆ ਨਸਲੀ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਬੁਰਸ਼ਾਸਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੂਜੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੁਭਾਸ਼ੀਏ ਹੈ। ਨਿਹਾਲੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 5,000 ਹੈ ਪਰ 1991 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ 2,000 ਹੀ ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਜੋਂ ਗਿਣੇ ਗਏ ਸਨ।[2]
ਨਿਹਾਲੀ ਸਮੂਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੋਰਕੁ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਦਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਣ ਹੀ ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਕੋਰਕੁ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵੀ ਗਿਆਤਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਬਦ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਹੋਰਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲਏ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਬੋਲ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 60-70% ਕੋਰਕੁ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੂਲ ਨਿਹਾਲੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਕੇਵਲ 25% ਸ਼ਬਦ ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ।[3]
ਹਵਾਲੇ
- ↑ ਫਰਮਾ:Ethnologue18
- ↑ Nagaraja, K.S. (2014). The Nihali Language. Manasagangotri, Mysore-570 006, India: Central Institute of Indian Languages. ISBN 978-81-7343-144-9.
- ↑ Franciscus Bernardus Jacobus Kuiper, "Nahali: a comparative study", Part 25, Issue 5 of Mededeelingen der Koninklijke Nederlandsche Akademie van Wetenschappen, Afd. Letterkunde, N.V. Noord-Hollandsche Uitg. Mij., 1962