ਗਰਾਮੋਫੋਨ
ਤਵਿਆਂ ਵਾਲੇ ਵਾਜੇ ਨੂੰ ਗਰਾਮੋਫੋਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਤਵਿਆਂ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਗਰਾਮੋਫੋਨ ਸੁਣਨਾ ਵੀ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਇਕ ਸਾਧਨ
ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕੋਲ ਹੀ ਗਰਾਮੋਫੋਨ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਮਸ਼ੀਨ ਉਪਰ ਜੋ ਰਿਕਾਰਡ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਤਵਾ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਤਵੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਤਵੇ ਨੂੰ ਮਸ਼ੀਨ ਉਪਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਸ਼ੀਨ ਵਿਚ ਚਾਬੀ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਸਾਊਂਡ ਬੌਕਸ ਵਿਚ ਸੂਈ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਸੂਈ ਨੂੰ ਤਵੇ ਉੱਪਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸੂਈ ਨੂੰ ਤਵੇ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਗੌਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਿਕਲਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਵਿਆਂ ਵਿਚ ਭਰੇ ਗਾਣੇ, ਸ਼ਬਦਾਂ ਅਤੇ ਕਵੀਸ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਹ ਸਾਡਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਸਾਧਨ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।[1]
ਫੋਨੋਗ੍ਰਾਫ ਦੀ ਖੋਜ 1877 ਵਿੱਚ ਥਾਮਸ ਐਡੀਸਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਸ ਖੋਜ ਦੇ ਇਕ ਸਾਲ ਬਆਦ ਹੋਈ ।[2][3][4][5] ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਗ੍ਰਾਹਮ ਬੈੱਲ ਦੀ ਵੋਲਟਾ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਨੇ 1880 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਗਰਾਫੋਫੋਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੋਮ-ਕੋਟਡ ਗੱਤੇ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੱਟਣ ਵਾਲੀ ਸਟਾਈਲਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਰਿਕਾਰਡ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਵਲੇਵੇਂ ਖਾਂਦੀ ਝਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਚਲੀ ਗਈ। 1890 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਐਮੀਲੇ ਬਰਲਿਨਰ ਨੇ ਫੋਨੋਗ੍ਰਾਫ ਸਿਲੰਡਰ ਤੋਂ ਫਲੈਟ ਡਿਸਕਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੱਕਰਦਾਰ ਝਰੀ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਤੱਕ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੱਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਡਿਸਕ ਰਿਕਾਰਡ ਪਲੇਅਰਾਂ ਲਈ ਗ੍ਰਾਮੋਫੋਨ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟਰਨਟੇਬਲ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਡਰਾਈਵ ਸਿਸਟਮ, ਸਟਾਈਲਸ, ਪਿਕਅੱਪ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਸਾਊਂਡ ਅਤੇ ਇਕੁਆਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਸੋਧਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ
[ਸੋਧੋ]ਰਿਕਾਰਡ-ਪਲੇਇੰਗ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕਸਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਦਰਭਾਂ ਵਿੱਚ, ਪਲੇਬੈਕ ਡਿਵਾਈਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ "ਟਰਨਟੇਬਲ", "ਰਿਕਾਰਡ ਪਲੇਅਰ", ਜਾਂ " ਰਿਕਾਰਡ ਚੇਂਜਰ " ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਸ਼ਬਦ ਵੱਖਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਮਿਕਸਰ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਡੀਜੇ ਸੈੱਟਅੱਪ ਵਿੱਚ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਟਰਨਟੇਬਲ ਨੂੰ ਬੋਲਚਾਲ ਵਿੱਚ "ਡੈੱਕ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [6] ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਫੋਨੋਗ੍ਰਾਫਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਰਿਕਾਰਡ ਪਲੇਅਰ ਜਾਂ ਟਰਨਟੇਬਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਟਾਈਲਸ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਂਸਡਿਊਸਰ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਸਿਗਨਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਿਗਨਲ ਨੂੰ ਫਿਰ ਇੱਕ ਫੋਨੋ ਸਟੇਜ, ਇੱਕ ਐਂਪਲੀਫਾਇਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਊਡਸਪੀਕਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਾਪਸ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[7]
"ਫੋਨੋਗ੍ਰਾਫ" ਸ਼ਬਦ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਧੁਨੀ ਲਿਖਤ", ਯੂਨਾਨੀ ਸ਼ਬਦਾਂ φωνή ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। ( phonē, ਭਾਵ 'ਆਵਾਜ਼' ਜਾਂ 'ਆਵਾਜ਼') ਅਤੇ γραφή ( graphē, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਲਿਖਣਾ')। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, "ਗ੍ਰਾਮੋਫੋਨ" ਅਤੇ "ਗ੍ਰਾਫੋਫੋਨ" ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਯੂਨਾਨੀ ਸ਼ਬਦਾਂ γράμμα ਤੋਂ ਹਨ। ( gramma, ਭਾਵ 'ਅੱਖਰ') ਅਤੇ φωνή ( phōnē, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਆਵਾਜ਼')।
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ, "ਗ੍ਰਾਮੋਫੋਨ" ਕਿਸੇ ਵੀ ਧੁਨੀ-ਪ੍ਰਜਨਨ ਮਸ਼ੀਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਡਿਸਕ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਾਮੋਫੋਨ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, "ਗ੍ਰਾਮੋਫੋਨ" ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਲਕੀਅਤ ਟ੍ਰੇਡਮਾਰਕ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਾਲੇ ਡਿਸਕ ਰਿਕਾਰਡ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਾਮ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 1910 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। [8]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ ਕਹਿਲ, ਹਰਕੇਸ਼ ਸਿੰਘ (2013). ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸਾ ਕੋਸ਼. ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2.
- ↑ "The Incredible Talking Machine". Time. 2010-06-23. Archived from the original on 2018-10-14. Retrieved 2018-10-21.
- ↑ "Tinfoil Phonograph". Rutgers University. Archived from the original on 2011-05-13.
- ↑ "History of the Cylinder Phonograph". Library of Congress. Archived from the original on 2016-08-19. Retrieved 2016-08-15.
- ↑ "The Biography of Thomas Edison". Gerald Beals. Archived from the original on 2011-09-03.
- ↑ "DJ Jargon, DJ Dictionary, DJ Terms, DJ Terminology, DJ Glossary of terms – DJ School UK" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). Archived from the original on 2019-12-04. Retrieved 2019-12-04.
- ↑ Hockenson, Lauren (20 December 2012). "This Is How a Turntable Really Works". Mashable (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2019-12-04. Retrieved 2019-12-04.
- ↑ "Application by the Gramophone Company to register "Gramophone" as a trade mark" (PDF). Reports of Patent, Design and Trade Mark Cases. The Illustrated Official Journal. 1910-07-05. Archived from the original (PDF) on 2019-04-12.
 | ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |