ਗਾਈਤੀ ਹਸਨ
ਗਾਈਤੀ ਹਸਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Gaiti Hasan; ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ 1956) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ ਜੋ ਅਣੂ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ, ਜੈਨੇਟਿਕਸ, ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਸੈੱਲ ਸਿਗਨਲਿੰਗ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਰਦੀ ਹੈ।[1] ਹਸਨ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜਿਸਟਾਂ ਦੀ ਸਿਖਰਲੀ ਸੰਸਥਾ, ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ (INSA) ਦੀ ਫੈਲੋ ਹੈ।[1] 2013 ਤੋਂ ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਬਾਇਓਲਾਜੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ (NCBS), ਬੰਗਲੌਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਹੈ।[2]
ਸਿੱਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਹਸਨ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਦੋ ਭੈਣਾਂ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ।[3] ਉਸਨੇ 1976 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮਿਰਾਂਡਾ ਹਾਊਸ ਤੋਂ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬੀਐਸਸੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1978 ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਐਮਐਸਸੀ ਅਤੇ 1980 ਵਿੱਚ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਐਮ.ਫਿਲ. ਕੀਤੀ।[1][3] 1983 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਟ੍ਰਾਈਪੈਨੋਸੋਮਾ ਬਰੂਸੀ ਦੇ ਰਾਈਬੋਸੋਮਲ ਆਰਐਨਏ ਜੀਨਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਖੋਜ-ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[4] ਹਸਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਲਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ "ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵਿਤਕਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ"। ਉਸਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੇ ਉਸਨੂੰ "ਹੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਔਰਤ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੋਣ ਜਾਂ ਸਹਿਯੋਗੀ"।[3]
ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਹ NCBS ( ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਬਾਇਓਲਾਜੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ) [5] ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਾਸੈਲੂਲਰ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਅਤੇ ਸੈਲੂਲਰ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਖੋਜ ਕਰਦੀ ਹੈ। 1983 ਵਿੱਚ, ਹਸਨ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਫੰਡਾਮੈਂਟਲ ਰਿਸਰਚ (TIFR) ਵਿੱਚ ਅਣੂ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਯੂਨਿਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ ਫੈਲੋ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸਹਿਯੋਗੀ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।[1] ਉਹ 1992 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਂਡੇਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ ਦੇ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ।[4]
ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ
[ਸੋਧੋ]ਹਸਨ ਨੂੰ ਇਨਲੈਕਸ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਓਵਰਸੀਜ਼ ਰਿਸਰਚ ਸਟੂਡੈਂਟ ਅਵਾਰਡ, ਵੈਲਕਮ ਟਰੱਸਟ ਤੋਂ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਰੌਕਫੈਲਰ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਕਰੀਅਰ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਮਿਲੀ ਹੈ।[6] 2006 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਇੰਡੀਅਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਜ਼, ਬੰਗਲੌਰ ਦੀ ਫੈਲੋ ਅਤੇ 2007 ਵਿੱਚ, ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਮੋਲੀਕਿਊਲਰ ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ (INSA) ਦੀ ਵੀ ਫੈਲੋ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 "Gaiti Hasan – INSA Fellow". Indian National Science Academy www.insaindia.org. Archived from the original on 16 March 2014. Retrieved 19 October 2014.
- ↑ "NCBS Faculty". National Centre for Biological Sciences www.ncbs.res.in. Retrieved 19 October 2014.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Ramaswamy, Ram, ed. (2008). "Science and the Art of Detection" (PDF). Lilavati's Daughters: The Women Scientists of India. Indian Academy of Sciences. pp. 128–131. Retrieved 19 October 2014.
{{cite web}}: Missing|editor1=(help) - ↑ 4.0 4.1 "NISER Gaiti Hasan bio" (PDF). National Institute of Science Education and Research www.niser.ac.in. Archived from the original (PDF) on 27 February 2018. Retrieved 19 October 2014.
- ↑ "NCBS Faculty". ncbs.res.in. Retrieved 16 July 2016.
- ↑ "Inlaks Shivdasani Scholarships – Gaiti Hasan". Inlaks Shivdasani Foundation. Archived from the original on 3 April 2015. Retrieved 14 April 2015.