ਚਤੁਰਭੁਜ ਮੇਹਰ
ਚਤੁਰਭੁਜ ਮੇਹਰ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 13 ਅਕਤੂਬਰ 1935 ਸੋਨੀਪੁਰ, ਓਡੀਸ਼ਾ, ਭਾਰਤ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਟਾਈ-ਡਾਈ ਹੈਂਡਲੂਮ ਬੁਣਾਈ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਓਡੀਸ਼ਾ ਸਟੇਟ ਅਵਾਰਡ ਚਿੰਤਾ ਓ ਚੇਤਨਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਵਾਰਡ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਅਵਾਰਡ ਪ੍ਰਿਯਦਰਸ਼ਨੀ ਅਵਾਰਡ |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | mehersonline |
ਚਤੁਰਭੁਜ ਮੇਹਰ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Chaturbhuj Meher) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਜੁਲਾਹਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੀ ਟਾਈ-ਡਾਈ ਹੈਂਡਲੂਮ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਬੁਣਕਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] 13 ਅਕਤੂਬਰ 1935 ਨੂੰ ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਸੋਨੇਪੁਰ ਵਿਖੇ ਜਨਮੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਸਕੂਲ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੁਣਕਰਾਂ ਦੇ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁਣਕਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਰਵਾਇਤੀ ਬੁਣਾਈ ਕਲਾ ਸਿੱਖੀ।[2] ਸੋਨਪੁਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੈਂਡਲੂਮ ਫੈਕਟਰੀ, ਵਯਨ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ, ਹੈਂਡਲੂਮ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।[2]
ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਐਸ਼ਵਰਿਆ ਰਾਏ, ਸਾਬਕਾ ਮਿਸ ਵਰਲਡ ਅਤੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਅਦਾਕਾਰਾ, ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਮੇਹਰ ਦੀ ਸੋਨੇਪੁਰੀ ਸਾੜੀ ਦੀ ਇੱਕ ਰਚਨਾ ਪਹਿਨੀ ਸੀ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਸੱਸ, ਜਯਾ ਬੱਚਨ ਦੁਆਰਾ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[3] ਉਸਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਓ ਚੇਤਨਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ (1992), ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ (1997) ਅਤੇ ਪ੍ਰਿਯਦਰਸ਼ਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ (2005) ਵਰਗੇ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 1991 ਅਤੇ 1995 ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਓਡੀਸ਼ਾ ਰਾਜ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[2] ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2005 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹੱਥਖੱਡੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।[4]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Chaturbhuj Meher work applauded". Indian Express. 9 February 2010. Archived from the original on 8 December 2015. Retrieved December 2, 2015.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Padma Shri Chaturbhuj Meher". Government of Odisha. 2015. Retrieved December 2, 2015.
- ↑ "Odisha's handwoven wonder makes a comeback". Indian Express. 26 August 2012. Archived from the original on 28 August 2012. Retrieved December 2, 2015.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on October 15, 2015. Retrieved July 21, 2015.