ਚੰਦਰਘੰਟਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਮਾਂ ਦੁਰਗਾਜੀ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਨਾਮ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਹੈ। ਨਰਾਤੇ ਉਪਾਸਨਾ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਪੂਜਨ-ਆਰਾਧਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਾਧਕ ਦਾ ਮਨ ਮਣਿਪੂਰ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਨਿਰਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਸੁੰਦਰ ਸੁਗੰਧੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਵਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸੁੰਦਰ ਧੁਨੀਆਂ ਸੁਣਾਈਆਂ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪਲ ਸਾਧਕ ਲਈ ਅਤਿਅੰਤ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਕਥਾ[ਸੋਧੋ]

ਸ਼ਿਵ ਮਹਾ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚੰਦਰਘੰਟਾ, ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ "ਸ਼ਕਤੀ" ਹੈ। ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਅਰਧਨਾਰੀਸ਼ਵਰ ਹਨ।

ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੇ ਦਸ ਹੱਥ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ, ਗਦਾ, ਕਮਾਨ-ਤੀਰ, ਖੜਕ, ਕਮਲ, ਘੰਟਾ ਅਤੇ ਕਮੰਡਲ ਹਨ, ਇੱਕ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਅਸੀਸ ਆਸਣ ਜਾਂ ਅਭੈਮੁਦ੍ਰ ਵਿੱਚ (ਡਰ ਦੂਰ ਹੋਣ ਤੋਂ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਾਹਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਗ ਜਾਂ ਸ਼ੇਰ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਅੱਧੇ ਚੰਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਘੰਟੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮੱਥੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਤੀਜੀ ਅੱਖ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ਸੁਨਹਿਰੀ ਹੈ। ਸ਼ਿਵ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰਤਾ, ਸੁਹਜ ਅਤੇ ਕਿਰਪਾ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦਾ ਹੈ।

ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ੇਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਾਹਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਗਰਜਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਇਹ ਰੂਪ ਪਹਿਲੇ ਰੂਪਾਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭੜਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਬਦਸਲੂਕੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਵਿਗੜਿਆ ਰੂਪ ਚੰਡੀ ਜਾਂ ਚਮੁੰਡਾ ਦੇਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਤਾਂ ਸਹਿਜਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮੂਰਤ ਹੈ।

ਉਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਜੋ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਵਡਿਆਈ ਦੀ ਆਕ੍ਰਿਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਅਦਿੱਖ ਸ਼ਕਤੀ-ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੁਸ਼ਟ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਉਹ ਇੱਕ ਦਿਆਲੂ ਮਾਂ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਵਰਖਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਟ ਦੂਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਦੀ ਘੰਟੀ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਭਿਆਨਕ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੁਸ਼ਟ ਦੂਤਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਘਰ ਭੇਜਿਆ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲੜਾਈ ਭਰੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵਿੱਚ ਜੀ ਸਕਣ। ਬ੍ਰਹਮ ਦਰਸ਼ਨ ਉਸ ਦੀ ਮਿਹਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕੋਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬ੍ਰਹਮ ਖੁਸ਼ਬੂ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਖਸ਼ਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਉਸ ਦਾ ਘਰ ਮਨੀਪੁਰਾ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਪ੍ਰਾਥਨਾ[ਸੋਧੋ]

ਮੰਤਰ[ਸੋਧੋ]

ॐ देवी चंद्रघण्टायै नम:

Oṃ Devī Chandraghantaye Namaḥ

ਧਿਆਨ ਮੰਤਰ[ਸੋਧੋ]

पिण्डज प्रवरारूढ़ा चण्डकोपास्त्रकैर्युता। प्रसीदम तनुते महयं चन्द्रघण्टेति विश्रुता।।

Pindaj Pravarārudha Chandakopastrakairyutā Prasādam Tanute Mahyām Chandraghanteti Vishrutā.

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Goddess Chandraghanta". DrikPanchang. Retrieved 26 February 2015.