ਜਸਟਿਸ ਕੇ ਐਸ ਪੁਤਸਵਾਮੀ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਅਤੇ ਅੰਰ. ਬਨਾਮ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਐਂਡ ਓਰਸ
| Justice K. S. Puttaswamy (Retd.) and Anr. vs Union Of India And Ors. | |
|---|---|
| ਕੇਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ | Justice K. S. Puttaswamy (Retd.) and Anr. vs Union Of India And Ors. |
| Decided | 24 August 2017 |
| Citation(s) | WRIT PETITION (CIVIL) NO 494 OF 2012 |
| Holding | |
| The right to privacy is protected under Articles 14, 19 and 21 of the Constitution. | |
ਜਸਟਿਸ ਕੇ ਐਸ ਪੁਤਸਵਾਮੀ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਅਤੇ ਅੰਰ. ਬਨਾਮ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਐਂਡ ਓਰਸ, ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਫ਼ੈਸਲਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਆਰਟੀਕਲ 14, 19 ਅਤੇ 21 ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[1]
ਨੌ-ਜੱਜ ਅਦਾਲਤ ਜੇ.ਐਸ. ਖੈਹਰ, ਜੇ ਚੇਲਾਮੇਸ਼ਵਰ, ਐਸ ਏ ਬੋਬਡੇ, ਆਰ ਕੇ ਅਗਰਵਾਲ, ਆਰ ਐਫ਼ ਨਰੀਮਨ, ਏ ਐਮ ਸਪਰੇ, ਡਾ. ਡੀ ਵਾਈ ਚੰਦਰਚੋਦ, ਐਸ.ਕੇ. ਕੌਲ ਅਤੇ ਐਸ ਏ ਨਜ਼ੀਰ ਦੀ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ "ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਆਰਟੀਕਲ 21 ਦੇ ਅਧੀਨ, ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਭਾਗ III ਦੁਆਰਾ ਗਾਰੰਟੀਸ਼ੁਦਾ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। "[2], ਇਹ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਬਨਾਮ ਯੂ ਪੀ ਦੇ ਰਾਜ ਅਤੇ ਐਮ ਪੀ ਸ਼ਰਮਾ ਬਨਾਮ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ, ਜੋ ਕਿ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਦਾ ਕੋਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਦੀ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ' ਤੇ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਨਵਤੇਜ ਸਿੰਘ ਜੌਹਰ ਬਨਾਮ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (2018) ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਮਲਿੰਗਤਾ ਨੂੰ ਅੰਤਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜੋਸੇਫ ਸ਼ਾਈਨ ਬਨਾਮ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (27 ਸਤੰਬਰ 2018) ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਧੀਨ ਜ਼ਨਾਹ ਦੇ ਅਪਰਾਧ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਧਾਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Bhandari, Vrinda; Kak, Amba; Parsheera, Smriti; Rahman, Faiza. "An Analysis of Puttaswamy: The Supreme Court's Privacy Verdict". IndraStra Global. 003: 004. ISSN 2381-3652.
- ↑ "9-judge bench Archives". SCC Blog (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2019-05-16.