ਦ੍ਵਾਰਕਾ

ਦ੍ਵਾਰਕਾ ਗੁਜਰਾਤੀ: દ્વારકા, દ્વારિકા ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: द्वारका, द्वारिका ਦ੍ਵਾਰਿਕਾ
ਕ਼ਸਬਾ
Dwarka
ਉੱਪਰ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ: ਦ੍ਵਾਰਕਾ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦ੍ਵਾਰ ਅਤੇ ਦਵਾਰਕਾਧੀਸ਼ ਮੰਦਰ
ਦ੍ਵਾਰਕਾ
ਗੁਣਕ: 22°14′47″N 68°58′00″E
ਦੇਸ਼	ਭਾਰਤ
ਰਾਜ	ਗੁਜਰਾਤ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ	ਦੇਵਭੂਮੀ ਦ੍ਵਾਰਕਾ
ਬਾਨੀ	ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ
ਉੱਚਾਈ	0 m (0 ft)
ਆਬਾਦੀ  (2011)
• ਕੁੱਲ	38,873
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
• ਸਰਕਾਰੀ	ਗੁਜਰਾਤੀ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ	ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST)
ਪਿੰਨ ਕੋਡ	361335
ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ	GJ-37
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	https://devbhumidwarka.nic.in/

ਬਦਰੀਨਾਥ

ਦ੍ਵਾਰਕਾ

ਜਗੰਨਾਥ ਪੁਰੀ

ਰਾਮੇਸ਼੍ਵਰਮ

class=notpageimage|

ਚਾਰ ਧਾਮ

ਦ੍ਵਾਰਕਾ (ਗੁਜਰਾਤੀ: દ્વારકા, દ્વારિકા, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: द्वारका, द्वारिका, ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Dwarka; ਉਚਾਰਨ^ⓘ), ਜਾਂ ਦ੍ਵਾਰਿਕਾ, ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦੇਵਭੂਮੀ ਦ੍ਵਾਰਕਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਓਖਾਮੰਡਲ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ਤੇ ਗੋਮਤੀ ਨਦੀ ਦੇ ਸੱਜੇ ਕੰਢੇ ਤੇ ਕੱਛ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।

ਦ੍ਵਾਰਕਾ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਦਵਾਰਕਾਧੀਸ਼ ਮੰਦਿਰ ਹੈ, ਜੋ ਚਾਰਧਾਮ ਨਾਮਕ ਚਾਰ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਹਿੰਦੂ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਆਦਿ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ (686-717 ਈ.) ਦ੍ਵਾਰਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚਾਰੇ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇੱਕ ਮੱਠ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਦ੍ਵਾਰਕਾ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਦ੍ਵਾਰਕਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਤ-ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ (ਸਪਤ ਪੁਰੀ) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਦ੍ਵਾਰਕਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਸਰਕਿਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਰਿੰਦਾਵਨ, ਮਥੁਰਾ, ਬਰਸਾਨਾ, ਗੋਕੁਲ, ਗੋਵਰਧਨ, ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਅਤੇ ਪੁਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਨਾਗਰਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸਿਟੀ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਐਂਡ ਔਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ (HRIDAY) ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਚੁਣੇ ਗਏ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ 12 ਵਿਰਾਸਤੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 16 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਇੱਕ ਗਰਮ, ਸੁੱਕਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। 2011 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ 38,873 ਸੀ। ਜਨਮਾਸ਼ਟਮੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰ ਭਾਦ੍ਰਪਦਾ (ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ) ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

• ਸੋਮਨਾਥ ਮੰਦਰ

ਬਿਬਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ

• Apte, Prakash Madhusudan (2012). The Building of Gandhinagar: New Capital of Gujarat, India. Prakash M Apte. ISBN 978-93-81205-53-2.
• Bandyopadhyay, Deepak (11 June 2014). Hinduism. Rupa Publications India Pvt. Ltd 2014. ISBN 978-81-291-3428-8.
• Bansal, Sunita Pant (1 January 2008). Hindu Pilgrimage. Pustak Mahal. ISBN 978-81-223-0997-3.
• Brockman, Norbert (13 September 2011). Encyclopedia of Sacred Places. ABC-CLIO. ISBN 978-1-59884-655-3.
• Desai, Anjali H. (2007). India Guide Gujarat. India Guide Publications. ISBN 978-0-9789517-0-2.
• Deshpande, Aruna (2005). India: A Divine destination. Crest Publishing House. ISBN 81-242-0556-6.
• Dharaiya, Ramanlal Kakalbhai (1970). Gujarat in 1857. Gujarat University.
• Findlay, Alexander George (1876). A Directory for the Navigation of the Indian Ocean: With Descriptions of Its Coasts, Islands, Etc., from the Cape of Good Hope to the Strait of Sunda and Western Australia : Including Also the Persian Gulf, the Winds, Monsoons, and Currents, and the Passages from Europe to Its Various Ports. Richard Holmes Laurie.
• Kapoor, Subodh (2002). The Indian Encyclopaedia. Cosmo Publications. ISBN 978-81-7755-257-7.
• nn (1964), Śāradā pīṭha pradīpa, Volumes 4-6, Indological Research Institute, Dwārka
• Paramāra, Thomasa (1996). Temples of Gujarat Built During the Mughal Period. Thomas B. Parmar.
• Sah, S. L. (1 January 1995). Renewable and Novel Energy Sources. M.D. Publications Pvt. Ltd. ISBN 978-81-85880-82-2.
• Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. p. 115. ISBN 978-93-80607-34-4.
• Singh, N.K.; Mishra, A.P. (2010), Global Encyclopaedia of Indian Philosophy, Volume 1, Global Vision Publishing House, ISBN 9788182202948
• Singh, Upinder (2008). A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century. Pearson Education India. ISBN 978-81-317-1677-9.
• Sridharan, K. (1 January 2000). Sea: Our Saviour. Taylor & Francis. ISBN 978-81-224-1245-1.
• Yadava, S. D. S. (1 January 2006). Followers of Krishna: Yadavas of India. Lancer Publishers. ISBN 978-81-7062-216-1.
• Yagnik, Achyut; Sheth, Suchitra (1 January 2005). The Shaping of Modern Gujarat: Plurality, Hindutva, and Beyond. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-400038-8.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• Dwarkadhish.org Official website of Jagad Mandir Dwarka
• ਦ੍ਵਾਰਕਾ ਇਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਬ੍ਰਿਟਾਨੀਕਾ ਵਿੱਚ