ਪਾਂਤਾ ਭੱਟ
ਪਾਂਤਾ ਭੱਟ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਭਿਓ ਕੇ ਅਤੇ ਖਮੀਰ ਕੇ ਪਕਾਏ ਹੋਏ ਚੌਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤਰਲ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਉੜੀਆ ਵਿੱਚ ਤੋਰਾਣੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੌਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਇੱਕ ਪਕਵਾਨ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਰਾਤ ਭਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਭਿਓ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਵੇਰੇ ਨਮਕ, ਪਿਆਜ਼, ਮਿਰਚ ਅਤੇ ਆਲੂ ਮਾਖਾ/ਆਲੂ ਪਿਟਿਕਾ ( ਮੈਸ਼ ਕੀਤੇ ਆਲੂ ) ਨਾਲ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਇਹ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਓਡੀਸ਼ਾ (ਪਖਾਲਾ), ਝਾਰਖੰਡ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ, ਅਸਾਮ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਲਿਸ਼ ( ਹਿਲਸ਼ਾ ) ਦੇ ਨਾਲ ਪੰਤਾ ਭੱਟ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਕਵਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਪਹੇਲਾ ਵੈਸ਼ਾਖ ਜਾਂ ਬੰਗਾਲੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਕਵਾਨ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਵਰਣਨ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਤਪਨ ਕੁਮਾਰ ਸਾਨਿਆਲ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੋ-ਆਸਟ੍ਰੇਲੋਇਡ ਲੋਕ ਪੰਤਾ ਭੱਟ ਖਾਣ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਂਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ, ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਪਕਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਫਰੇ ਸੇਬੇਸਟੀਅਨ ਮੈਨਰਿਕ ਨੇ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੰਗਾਲ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਨਰਿਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਰੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੌਲ, ਅਕਸਰ ਪੰਤਾ ਭਾਟ, ਨਮਕ ਅਤੇ ਹਰੀ ਸਬਜ਼ੀ ( ਸ਼ਾਕ ) ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਭੋਜਨ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਸਨ। ਸਮਾਜ ਦੇ ਅਮੀਰ ਤੱਤ ਘਿਓ, ਮੱਖਣ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੁੱਧ ਵਾਲੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਰਾਈਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾ ਮਹਿਬੂਬ ਹੁਸੈਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ, ਖੇਤੀ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਲੋਕ ਮੋਟੇ ਅਤੇ ਭੂਰੇ ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਸਿੰਜੇ ਹੋਏ ਚੌਲਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਪੋਸ਼ਣ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ, ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਸ਼ਹਿਰੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ, ਖੇਤੀ ਦੇ ਕੰਮ, ਭੂਰੇ ਚੌਲਾਂ ਅਤੇ ਸਿੰਜੇ ਹੋਏ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਘਟਦੀ ਗਈ। ਪਾਲਿਸ਼ ਕੀਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਲਾਲ ਸਵਰਨਾ ਅਤੇ ਚਿੱਟਾ ਸਵਰਨਾ ਵਰਗੀਆਂ ਚੌਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਅਕਸਰ ਪੈਂਟਾ ਭਾਟ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[2]
ਤਿਆਰੀ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਪਕਵਾਨ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਪਕਾਏ ਹੋਏ ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਰਾਤ ਭਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਭਿਓ ਕੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਉਬਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਫੈਨ ਜਾਂ ਸਟਾਰਚ ਨੂੰ ਛਾਣ ਕੇ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ 3-4 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਠੰਡਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੌਲਾਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਇੰਚ ਪਾਣੀ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਜਾਵੇ। ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਲਕੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 12-24 ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਪਾਂਤਾ ਭੱਟ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਪੰਤਾ ਭੱਟ 2/3 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਸੁਆਦ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਤਰਲ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਅਮਾਨੀ ਜਾਂ ਤੋਰਾਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[3] ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਭਿੱਜੇ ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਕਟੋਰੇ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਪੋਸ਼ਣ
[ਸੋਧੋ]ਅਸਾਮ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਕਾਏ ਹੋਏ ਚੌਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਤੱਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਇਰਨ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਸੋਡੀਅਮ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਵਰਗੇ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਉੱਚ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਲੈਕਟਿਕ ਐਸਿਡ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਪੋਸ਼ਣ ਰੋਕਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਨਾਲ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਮਧੂਮਿਤਾ ਬਰੂਆਹ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਲਗਭਗ 100 ਪੱਕੇ ਹੋਏ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 3.4 ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਆਇਰਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 12 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਫਰਮੈਂਟ ਕੀਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕੋ ਮਾਤਰਾ ਲਈ, ਆਇਰਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 73.91 ਤੱਕ ਵੱਧ ਗਈ ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸੋਡੀਅਮ, ਜੋ ਕਿ 475 ਸੀ ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ 303 ਤੱਕ ਘੱਟ ਗਿਆ। ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ 839 ਤੱਕ ਵਧ ਗਿਆ ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ 21 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਏ ਹਨ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ 850 ਗ੍ਰਾਮ ਪੱਕੇ ਹੋਏ ਚੌਲ ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ, ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕੋ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਫਰਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਦੇ 12 ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ।" [4] ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨ (ILSI 1998) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਫਰਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਫਾਈਟਿਕ ਐਸਿਡ ਹਾਈਡ੍ਰੋਲਾਇਸਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਆਇਰਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਕ ਵਰਗੇ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਜੈਵ-ਉਪਲਬਧਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਰਿਬੋਫਲੇਵਿਨ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।[5]
ਪੰਤਾ ਭੱਟ ਦਾ ਕੁਝ ਇਲਾਜ਼ਤਮਕ ਉਪਯੋਗ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਆਯੁਰਵੇਦ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ "ਠੰਡਾ ਭੋਜਨ" ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਬਲੇ ਹੋਏ ਚੌਲ ਨਿਰਪੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਬੁਖਾਰ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਇੱਕ ਪਸੰਦੀਦਾ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਪੰਤਾ ਭਾਟ ਵਿੱਚ ਫਰਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਅਲਕੋਹਲ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪੰਤਾ ਭੱਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ - ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਰਾਤ ਭਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਭਿਓ ਕੇ ਰੱਖਣਾ - ਦੀ ਨਕਲ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਤਾਂ ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਵੇਰਾਟ੍ਰੀਡੀਨ, ਇੱਕ ਸਟੀਰੌਇਡ -ਪ੍ਰਾਪਤ ਐਲਕਾਲਾਇਡ ਨਾਲ ਟੀਕਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]- ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
- ਅਸਾਮੀ ਪਕਵਾਨ
- ਬੰਗਾਲੀ ਪਕਵਾਨ
- ਪਖਾਲਾ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਮੈਂ ਪਾਂਤਾ ਭੱਟ ਬਣਾ ਕੇ ਬੰਗਾਲ ਲੈ ਆਵਾਂ।
- ↑ Rao, Ranjini (2019-06-11). "A Scrumptious Affair: Why Aloo Sheddo/Mashed Potato is Dear to Me". TheQuint (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-07-31.
- ↑ Mahabub Hossain, Adoption and Diffusion of Modern Rice Varieties in Bangladesh and Eastern India, pages 37, 52, 98, International Rice Research Institute, 2012, ISBN 9712202860
- ↑ Jitendra Nath Rakshit (1916). "Rice, as Prepared for Food in Bengal". The Agricultural Journal of India. 11. Calcutta: Government of India, Central Publication Branch for the Imperial Council of Agricultural Research: 189.
- ↑ . Calcutta.
{{cite news}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ Marie T. Ruel, Can Food-Based Strategies Help Reduce Vitamin A and Iron Deficiencies? Archived 2008-09-11 at the Wayback Machine., International Food Policy Research Institute, Washington, D.C., December 2001