ਪ੍ਰਭਾਤ ਪਟਨਾਇਕ
.jpg)
ਪ੍ਰਭਾਤ ਪਟਨਾਇਕ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਟਿੱਪਣੀਕਾਰ ਹੈ। 1974 ਤੋਂ 2010 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤੀ ਤੱਕ ਉਹ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਜੂਨ 2006 ਤੋਂ ਮਈ 2011 ਤੱਕ ਉਹ ਕੇਰਲ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਦੇ ਯੋਜਨਾ ਬੋਰਡ ਦੇ ਉਪ-ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। [1]
ਅਰੰਭਕ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਪ੍ਰਭਾਤ ਪਟਨਾਇਕ ਸਤੰਬਰ 1945 ਨੂੰ ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਜਟਨੀ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਬਾਅਦ ਡੈਲੀ ਕਾਲਜ, ਇੰਦੌਰ ਵਿਖੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੈਰਿਟ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਆਨਰਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਬੀਏ ਕੀਤੀ। ਉਹ 1966 ਵਿੱਚ ਰੋਡਸ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਤੇ ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ Balliol ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ Nuffield ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ B.Phil D.Phil ਦੀਆਂ ਡਿਗਰੀਆਂ ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ।
ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਪਟਨਾਇਕ 1969 ਵਿੱਚ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਅਤੇ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਯੂਕੇ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਲੇਅਰ ਕਾਲਜ, ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਦਾ ਇੱਕ ਫੈਲੋ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1974 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ 1983 ਵਿੱਚ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ 2010 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤਕ ਉੱਥੇ ਪੜ੍ਹਾਇਆ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਵੇਲੇ ਉਹ CESP ਵਿਖੇ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸੁਖਾਮੋਏ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਚੇਅਰ ਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਸੀ।
ਉਸਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇ macroeconomics ਅਤੇ political economy ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖ ਲਿਖੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ Time, Inflation and Growth (1988), Economics and Egalitarianism (1990), Whatever Happened to Imperialism and Other Essays (1995), Accumulation and Stability Under Capitalism (1997), The Retreat to Unfreedom (2003), The Value of Money (2008) ਅਤੇ Re-envisioning Socialism (2011).[2] ਉਹ Social Scientist ਦਾ ਸੰਪਾਦਕ ਹੈ। [3] ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਮੁਖਤਿਆਰੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਪਜਾਊ ਖੋਜ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਾਹਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਉਹਦਾ ਵਿਆਹ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਊਸ਼ਾ ਪਟਨਾਇਕ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਸੈਂਟਰ (CESP) ਤੋਂ ਇੱਕ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 2010 ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਈ।
ਜੂਨ 2006 ਤੋਂ ਮਈ 2011 ਤੱਕ ਉਸਨੇ ਕੇਰਲ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਦੇ ਯੋਜਨਾ ਬੋਰਡ ਦੇ ਉਪ-ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।
ਪਟਨਾਇਕ ਗਲੋਬਲ ਵਿੱਤੀ ਸਿਸਟਮ ਲਈ ਸੁਧਾਰ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਇੱਕ ਚਾਰ-ਮੈਂਬਰੀ ਉੱਚ-ਸ਼ਕਤੀ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਯੋਸਿਫ਼ ਸਟਾਈਲਿਜ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ, ਹੋਰ ਮੈਂਬਰ ਬੈਲਜੀਅਨ ਸਮਾਜ ਵਿਗਿਆਨੀ Francois Houtart ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀ ਲਈ ਏਕੂਆਡੋਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਪਾਇਡਰੋ Paez ਸਨ। [4]
ਵਿਚਾਰ[ਸੋਧੋ]
ਪ੍ਰਭਾਤ ਪਟਨਾਇਕ, ਨਵਉਦਾਰਵਾਦੀ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀਆਂ, ਹਿੰਦੂਤਵ ਦਾ ਕੱਟੜ ਆਲੋਚਕ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਰਕਸਿਸਟ-ਲੈਨਿਨਿਸਟ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਾਲੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5] ਉਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿਚ, ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਘੋਰ ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਹੱਲ ਰਾਜ ਦੇ ਜਮਾਤੀ ਝੁਕਾਅ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨਾ ਹੈ।[6]
ਹਵਾਲੇ [ਸੋਧੋ]
- ↑ "Home Page of the Kerala State Planning Board".
- ↑ "Publishers' note on Re-envisioning Socialism" Archived 2016-03-06 at the Wayback Machine..
- ↑ "Social Scientist Home page at The Digital South Asia Library".
- ↑ "Prabhat Patnaik in U.N. task force" Archived 2008-10-28 at the Wayback Machine..
- ↑ "The Centrality of Leninism" Archived 2009-06-19 at the Wayback Machine..
- ↑ Lessons from the Indian Experience by Prabhat Patnaik [1]
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ [ਸੋਧੋ]
- Home page at JNU
- Audio of Prabhat Patnaik on "The State under neo-liberalism" 30 October 2006
- Video of Joseph Stiglitz and Prabhat Patnaik discussing "An Emergent India: Prospects and Problems" 13 Feb 2007 Archived 3 March 2016[Date mismatch] at the Wayback Machine.
- Audio of Prabhat Patnaik's lecture on "The Global Econimic Crisis" 2 December 2008