ਬਾਰਬਰਿਕਾ
| ਖਾਟੂ ਸ਼ਿਆਮ | |
|---|---|
ਜੰਗ, ਕੁਰਬਾਨੀ | |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | ਬਾਰਬਰਿਕ, ਖਾਟੂ ਨਾਥ, ਯਲੰਬਰ |
| ਨਿਵਾਸ | ਮੇਰੂ ਪਹਾੜ |
| ਚਿੰਨ੍ਹ | ਕਮਾਨ, ਤੀਰ |
| ਤਿਉਹਾਰ | ਖਾਟੂ ਸ਼ਿਆਮ ਜਯੰਤੀ |
| ਮਾਤਾ ਪਿੰਤਾ | ਘਟੋਤਕਚਾ (ਪਿਤਾ), ਮੌਰਵੀ (ਮਾਤਾ) |
ਬਾਰਬਰਿਕਾ (ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਾਰਬਰੀਕਾ) ਘਟੋਤਕਚਾ ਭੀਮ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਮੌਰਵੀ, ਦੈਤਿਆ ਮੂਰਾ ਦੀ ਧੀ, ਦਾ ਪੁੱਤਰੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੋਰ ਹਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੱਖਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਯੋਧਾ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਲੋਕ ਪਾਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਮਹਾਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ, ਕਿਰਾਤੀ ਰਾਜਾ ਯਾਲੰਬਰ ਨੂੰ ਮਹਾਭਾਰਤ ਦਾ ਬਾਰਬਰਿਕ, ਘਟੋਤਕਚ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਭੀਮ ਦਾ ਪੋਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੰਤਕਥਾ ਉਸ ਨੂੰ ਸਵਰਗ ਦੇ ਮਾਲਕ ਇੰਦਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਭੇਸ ਵਿੱਚ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਠਮੰਡੂ ਘਾਟੀ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਉਸ ਨੂੰ ਆਕਾਸ਼ ਭੈਰਵ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।[1]
ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ, ਬਾਰਬਰਿਕਾ ਨੂੰ ਖਾਟੂ ਸ਼ਿਆਮ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਖਾਟੂ ਸ਼ਯਾਮ ਵਜੋਂ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਬਲੀਦੇਵ ਵਜੋਂ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[2][3]
ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤੀਰ
[ਸੋਧੋ]ਬਾਰਬਰਿਕਾ/ਬੇਲਾਰਸਨ ਭੀਮ (ਪਾਂਡਵ ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੂਜਾ) ਦਾ ਪੋਤਾ ਅਤੇ ਘਟੋਤਕਚ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਘਟੋਤਕਚ ਭੀਮ ਅਤੇ ਹਿਦਿੰਬੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਹਿਲਾਵਤੀ ਤੋਂ ਯੁੱਧ ਦੀ ਕਲਾ ਸਿੱਖੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੌਰਵੀ (ਮੁਰਾ ਦੀ ਧੀ) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਦੇਵਤਿਆਂ (ਅਸ਼ਟਦੇਵ) ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਅਚੂਕ ਤੀਰ ਦਿੱਤੇ।[4]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "{title}". Archived from the original on 25 February 2013. Retrieved 17 January 2014.
- ↑ "जानिये कौन हैं ये खाटू श्याम महाराज". newstrend.news (in ਹਿੰਦੀ). Newstrend. 14 October 2018. Retrieved 3 May 2020.
- ↑ Pravase. "Baliyabapa Temple, Lambha Baliyadev Mandir, Ahmedabad|Pravase". pravase.co.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2024-12-30.
- ↑
{{cite book}}: Empty citation (help)