ਬੌਲੀ ਰਾਗ
ਬੌਲੀ ਇੱਕ ਕਰਨਾਟਕੀ ਰਾਗ ਹੈ (ਇਸ ਨੂੰ ਬੌਲੀ ਜਾਂ ਭੌਲੀ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਗ 15ਵੇਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਮਾਇਆਮਲਾਵਾਗੌਲਾ ਦਾ ਇੱਕ ਜਨਯ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਗ ਸਵੇਰ ਦਾ ਰਾਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਰਾਗ ਇੱਕ ਅਸਮਰੂਪ ਰਾਗ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਔਡਵ-ਸ਼ਾਡਵ ਰਾਗਮ ਭਾਵ ਜਿਸ ਦੇ ਆਰੋਹ (ਚਡ਼੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸੁਰ ਅਤੇ ਅਵਰੋਹ (ਉਤਰਦੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਵਿੱਚ ਛੇ ਸੁਰ ਲਗਦੇ ਹਨ
- ਆਰੋਹਣਃ ਸ ਰੇ1 ਗ3 ਪ ਧ1 ਸੰ [a]
- ਅਵਰੋਹਣਃ ਸੰ ਨੀ3 ਧ1 ਪ ਗ3 ਰੇ1 ਸ [b]
ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਅਰੋਹਣ ਵਿੱਚ ਲਗਣ ਵਾਲੇ ਸੁਰ ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਸ਼ਭਮ, ਅੰਤਰ ਗੰਧਾਰਮ, ਪੰਚਮ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਧੈਵਤਮ ਅਤੇ ਅਵਰੋਹਣਮ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਕਾਕਲੀ ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਹਨ।
ਚੋਣਵੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਰਚਨਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]- ਅੰਨਾਮਚਾਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਆਦਿ ਤਾਲਮ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਨਾਰਾਇਣ,
- ਤਿਆਗਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਝੰਪਾ ਤਾਲਮ ਵਿੱਚ ਮੇਲੁਕੋਵਯਿਆ, ਇੱਕ ਉਤਸਵ ਸੰਪ੍ਰਦਿਆ ਕ੍ਰਿਤੀ ਇਸ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਮੁਥੀਆ ਭਾਗਵਤਾਰ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰੂਪਕਮ ਵਿੱਚ ਟੱਪੁਲਾਨੀਯੂ
- ਸਵਾਤੀ ਤਿਰੂਨਲ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗੀਤਬੱਧ ਆਦਿ ਤਾਲਮ ਵਿੱਚ ਪਾਰਵਤੀ ਨਾਇਕ [1]
- ਕੰਨਡ਼ ਵਿੱਚ ਕਨਕਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਖੰਡਾ ਚਾਪੂ ਤਾਲਮ ਵਿੱਚ ਏਲੂ ਨਾਰਾਇਣਨੇ
- ਪੁਰੰਦਰਾ ਦਾਸਾਰੂ ਦੁਆਰਾ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨਾਦਾਈ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਏਲੂ ਹਨੁਮਨਥਾ
- ਮਿਸਰਾ ਚਾਪੂ ਵਿੱਚ ਕਰੁਣਾਨਿਧੀਏ ਥੇਏ, ਪਾਪਨਾਸਮ ਸਿਵਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ [2]
- ਅੰਨਾਮਚਾਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗੀਤਬੱਧ ਆਦਿ ਤਾਲਮ ਵਿੱਚ ਤੰਡਾਨੇ ਅਹੀਅੰਨਾਮਾਚਾਰੀਆ
- ਆਦਿ ਤਾਲਮ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਪਾਰਵਤੀ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰੌ, ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਆ ਗਿਆ
ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤ
[ਸੋਧੋ]| ਗੀਤ. | ਫ਼ਿਲਮ | ਸੰਗੀਤਕਾਰ | ਗਾਇਕ |
|---|---|---|---|
| ਨੀ ਪੱਲੀ ਏਜ਼ੁੰਡਾਲ | ਰਾਜਾ ਮੁਕਤੀ | ਸੀ. ਆਰ. ਸੁਬੁਰਮਨ | ਐਮ. ਕੇ. ਤਿਆਗਰਾਜ ਭਾਗਵਤਰ |
| ਪੰਨੀਨਰ ਮੋਜ਼ੀਆਲ | ਤਿਰੂਵਰੂਚੇਲਵਰ | ਕੇ. ਵੀ. ਮਹਾਦੇਵਨ | ਟੀ. ਐਮ. ਸੁੰਦਰਰਾਜਨ, ਮਾਸਟਰ ਮਹਾਰਾਜਨ |
| ਸੁਗਮਾਨਾ ਸਿੰਧਨਾਈਇਲ | ਟੈਕਸੀ ਡਰਾਈਵਰ | ਐਮ. ਐਸ. ਵਿਸ਼ਵਨਾਥਨ | ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਐੱਸ ਜਾਨਕੀਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ |
| ਕੋਜ਼ੀ ਕੂਵਮ | ਵੰਨਾ ਵੰਨਾ ਪੁੱਕਲ | ਇਲੈਅਰਾਜਾ | |
| ਦੇਗਾਮ ਪੋਨ ਦੇਗਾਮ | ਅਨਬੁੱਲਾ ਮਲਾਰੇ | ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ | |
| ਭੂਮੀਏ ਐਂਗਾ | ਪੁਥੂ ਪਾਟੂ | ਮਾਨੋ, ਐਸ. ਜਾਨਕੀਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ | |
| ਵਿਦਿਨਥਾਥਾ ਪੋਜੂਥੂ | ਪਿੱਲੈ ਪਾਸਮ | ਇਲੈਅਰਾਜਾ | |
| ਸੈਂਥਾਜ਼ਮ ਪੂਵਿਲ | ਮੁਲਮ ਮਲੇਰਮ | ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ | |
| ਕਾਥੀਰਾਵਨਾਈ ਪਾਰਥੂ | ਪੂੱਕਲ ਵਿਡੁਮ ਥੁਧੂ | ਟੀ. ਰਾਜਿੰਦਰ | |
| ਪੋਨਮਾਨਾਈ | ਮੈਥਿਲੀ ਐਨਾਈ ਕਥਾਲੀ | ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ | |
| ਬੂਬਲਮ ਅਰੇਂਜਰਮ | ਅਗਨੀ ਤੀਰਥਮ | ਸ਼ੰਕਰ-ਗਣੇਸ਼ | ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ |
| ਪਾਰਥੂ ਸਿਰਿਕਿਥੂ ਬੋਮਾਈ | ਤਿਰੂਮਥੀ ਓਰੁ ਵੇਗੂਮਤੀ | ਵਾਣੀ ਜੈਰਾਮ | |
| ਵੈਗਾਈ ਨੀਰਾਡਾ | ਚਿਨਾਨਚਿਰੂ ਕਿਲੀਏ | ਜੀ. ਕੇ. ਵੈਂਕਟੇਸ਼ | ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਾਸੁਦੇਵਨ, ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ |
| ਕਾਲਾਈ ਵੇਇਲ ਨੇਰਾਤਿਲੇ | ਫਿਰ ਚਿੱਤੁਗਲ | ਵਿਜੇ ਰਮਾਨੀ | ਪੀ. ਜੈਚੰਦਰਨ |
| ਕਦਲ ਕਵਿਤਾਈ ਪਾਡਾ | ਗਨਾਮ ਕੋਰਟਰ ਅਵਰਗਲੇ | ਦੇਵੇਂਦਰਨ | ਐਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਕੇ. ਐਸ. ਚਿਤਰਾ |
| ਪਾਦਮ ਪਰਵੈਗਲ ਸੰਗੀਤਮ | ਸ਼ੇਨਬਾਗਾਥੋਟਮ | ਸਰਪੀ | ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ |
ਸਬੰਧਤ ਰਾਗਮ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਭਾਗ ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਕੇਲ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]- ਰੇਵਾਗੁਪਤੀ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਰੂਪ ਪੈਮਾਨੇ ਦਾ ਬੌਲੀ ਦੇ ਆਰੋਹ (ਚਡ਼੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ (ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਅਰੋਹਣ-ਅਵਰੋਹਣ ਦੀ ਬਣਤਰ ਸ ਰੇ1 ਗ3 ਪ ਧ1 ਸੰ [c]- ਸੰ ਧ1 ਪ ਗ3 ਰੇ1 ਸ [d]
ਨੋਟਸ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Carnatic Songs – pArvatI nAyaka".
- ↑ "#13–Bowli-The Meditative Morning Raga". Anuradha Mahesh. March 2013. Retrieved 19 July 2020.