ਭਾਨੂਮਤੀ ਰਾਓ
ਭਾਨੂਮਤੀ ਰਾਓ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Bhanumati Rao; 4 ਦਸੰਬਰ 1923 – 12 ਫਰਵਰੀ 2022) (ਕਈ ਵਾਰ ਭਾਨੂਮਤੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸਰ, ਅਧਿਆਪਕਾ ਅਤੇ ਸਟੇਜ ਅਦਾਕਾਰਾ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨਾਚ ਦੇ ਦੋ ਰੂਪਾਂ, ਕਥਕਲੀ ਅਤੇ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ, ਉਹ ਮਲਿਆਲਮ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਦਾਕਾਰਾ ਵੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਸਿਖਾਇਆ, ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਆਰ.ਵੀ. ਰਮਾਨੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ, ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ।
ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਓ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਨ੍ਰਿਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ 24 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਭਾਰਤ ਛੱਡ ਕੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਚਲੀ ਗਈ।[1] ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਡਾਂਸਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸਰ ਰਾਮ ਗੋਪਾਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਈ।[2] ਰਾਮ ਗੋਪਾਲ ਦੀ ਟਰੂਪ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ, ਉਸਨੇ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਯੁੱਧ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰਾਓ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਸਮੇਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਲਈ।[3] ਉਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਕਲਾਸੀਕਲ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨਾਲ ਨਵੀਨਤਾ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਹੋਰ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਅਤੇ ਲੋਕ ਨਾਚਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੀ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਓ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ, ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਸਕੂਲ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨਾਚ ਦੇ ਦੋ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ; ਕਥਕਲੀ ਅਤੇ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਮਲਿਆਲਮ-ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਖੁਦ ਮਲਿਆਲਮ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਅਦਾਕਾਰੀ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰਿਪਟਾਂ ਲਿਖੀਆਂ।[4][5] ਉਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ, ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ-ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ, ਆਪਣੀ ਮੂਲ ਮਲਿਆਲਮ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸੰਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ।[6] ਉਹ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਧੀ ਵੇਸ਼ਮ, ਜਾਂ ਹਾਸਰਸ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।.[7] ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਬੰਗਲੁਰੂ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[5] ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਨ੍ਰਿਤ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੌਰਾਨ, 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨ੍ਰਿਤ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ 2016 ਵਿੱਚ, 92 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਾਓ ਦੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਨੱਚਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ।[8][9]
ਰਾਓ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸੀ, ਅਤੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਵੂਮੈਨ'ਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ।
2019 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ, ਓਹ ਦੈਟਸ ਭਾਨੂ, ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਸੀ। ਇਹ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਆਰ.ਵੀ. ਰਮਾਨੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਡਾਂਸ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਫਿਲਮ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬਾਲਾ ਕੈਲਾਸਮ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਅਵਾਰਡ 2019 ਜਿੱਤਿਆ, ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਦ ਮੂਵਿੰਗ ਇਮੇਜ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[10][8]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਓ ਦਾ ਜਨਮ 1923 ਵਿੱਚ ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਕੋਝੀਕੋਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਟੂਰ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਪਤੀ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰਾਓ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਸਨ, ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਰਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰਾਓ, ਅਤੇ ਮਾਇਆ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰਾਓ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਡਾਂਸਰ ਵੀ ਹੈ। ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਲਈ, 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਰਾਓ ਜਨਤਕ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਸ਼ਰਮ (ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਆਸ਼ਰਮ) ਵਿੱਚ ਰਹੀ। ਉਸਦੀ ਮੌਤ 12 ਫਰਵਰੀ 2022 ਨੂੰ 98 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।[10][4][11][6]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Dance is a way of life: 92-year-old woman who broke the internet with Bharatanatyam performance". The News Minute (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2016-01-17. Retrieved 2022-02-22.
- ↑ "Dance is a way of life: 92-year-old woman who broke the internet with Bharatanatyam performance". The News Minute (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2016-01-17. Retrieved 2022-02-22.
- ↑ "Oh That's Bhanu: Capturing dance, life and truth of Bhanumathi Rao". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-11-25. Retrieved 2022-02-22.
- ↑ 4.0 4.1 "Dance is a way of life: 92-year-old woman who broke the internet with Bharatanatyam performance". The News Minute (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2016-01-17. Retrieved 2022-02-22.
- ↑ 5.0 5.1
{{cite news}}: Empty citation (help) - ↑ 6.0 6.1 "Bhanumati Rao: The Dancer Who Lived in The Moment With Infinite Grace and Joy". The Wire. Retrieved 2022-02-22.
- ↑ "Maya Krishna Rao: The Argumentative Actor". Open The Magazine (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2017-09-27. Retrieved 2022-02-22.
- ↑ 8.0 8.1 Sundaram, Nandhu (25 October 2019). "Jio MAMI 21st Mumbai Film Festival: 'Oh That's Bhanu' at the centre stage". www.thehindubusinessline.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-02-22.
- ↑ "Video of 92-yr-old Bhanumathi Rao performing Bharatanatyam goes viral". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2016-01-04. Retrieved 2022-02-22.
- ↑ 10.0 10.1 "Oh That's Bhanu: Capturing dance, life and truth of Bhanumathi Rao". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-11-25. Retrieved 2022-02-22.
- ↑ "Age on Her Side". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2016-01-04. Retrieved 2022-02-22.