ਮਗਹਰ ਮਹਾਉਤਸਵ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਮਗਹਰ ਮਹਾਉਤਸਵ
ਟਿਕਾਣਾਮਗਹਰ, ਸੰਤ ਕਬੀਰ ਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ

ਮਗਹਰ ਮਹਾਉਤਸਵ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਤ ਕਬੀਰ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਗਹਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ (ਯੂ.ਪੀ.), ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿਭਾਗ (ਯੂ.ਪੀ.) ਅਤੇ ਸੰਤ ਕਬੀਰ ਨਗਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 1937 ਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਰਈਸ ਜੱਗੂਲਾਲ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦੁਆਰਾ ਕਬੀਰ ਨਿਰਵਾਣ ਮੇਲਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1955-56 ਵਿੱਚ ਖਲੀਲਾਬਾਦ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਦਾਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਮੇਲਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਮਜੀਦ ਅਲੀ, ਜਗਨਨਾਥ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਮੁਨਸ਼ੀ ਸ਼ਿਵ ਪ੍ਰਸਾਦ ਗੁਪਤਾ ਅਤੇ ਗਾਂਧੀ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਮੈਨੇਜਰ ਪੰਡਿਤ ਰਾਮਨਾਥ ਚੌਬੇ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। 1987 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਖਲੀਲਾਬਾਦ ਦੇ ਐਸਡੀਐਮ ਸ੍ਰੀ ਆਰ ਸੀ ਪੀ ਸਿੰਘ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਇਲਾਕਾ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਬਾਕਾਇਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਬਸਤੀ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਸ੍ਰੀ ਪੰਕਜ ਅਗਰਵਾਲ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਬੀਰ ਨਿਰਵਾਣ ਮੇਲੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਕਬੀਰ ਮਹਾਉਤਸਵ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ | ਉਸ ਸਮੇਂ ਮਗਹਰ ਬਸਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ.[1][2][3]

ਮਹਾਉਤਸਵ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ. ਕਵੀ ਸੰਮੇਲਨ, ਭਜਨ, ਲੋਕ ਗਾਇਨ, ਕੱਵਾਲੀ ਅਤੇ ਖੇਡ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਮੇਲਾ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਨੇੜਲੇ ਵਪਾਰੀ ਆਪਣੇ ਸਟਾਲ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ।[4]

2012 ਅਤੇ 2017 ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਕਾਰਨ ਅਤੇ 2018 ਵਿੱਚ ਬਜਟ ਮੁੱਦੇ ਕਾਰਨ ਮਗਹਰ ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[5][6]

ਹਾਲੀਆ ਸੰਸਕਰਨ[ਸੋਧੋ]

2021[ਸੋਧੋ]

2021 ਮਗਹਰ ਮਹਾਉਤਸਵ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸੰਤ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਕਬੀਰ ਉਤਸਵ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 23-25 ਫਰਵਰੀ 2021 ਵਿਚਕਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[7][8]

2020[ਸੋਧੋ]

2020 ਮਗਹਰ ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ 12-18 ਜਨਵਰੀ 2020 ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਬਸਤੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨਲ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਅਨਿਲ ਸਾਗਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੋਕ ਗਾਇਕਾ ਸੁਪ੍ਰੀਆ ਰਾਵਤ ਅਤੇ ਮਾਡਲ-ਡਾਂਸਰ ਅੰਸ਼ਿਕਾ ਤਿਆਗੀ ਨੇ ਮਹਾਉਤਸਵ ਵਿੱਚ ਪਰਫਾਰਮ ਕੀਤਾ।[9]

2019[ਸੋਧੋ]

2019 ਮਗਹਰ ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ 12-18 ਜਨਵਰੀ 2019 ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਵੀ ਸੰਮੇਲਨ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਾਇਰਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।[10][11] ਗਾਇਕਾਂ ਨੀਟੂ ਚੰਚਲ ਅਤੇ ਉਪੇਂਦਰ ਲਾਲ ਯਾਦਵ ਵੱਲੋਂ ਜਵਾਨੀ ਬਿਰਹਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।[12]

2016[ਸੋਧੋ]

2016 ਮਗਹਰ ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ 12-18 ਜਨਵਰੀ 2016 ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਨ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ ਨਿਸ਼ਾਦ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[13][14]

2015[ਸੋਧੋ]

2015 ਮਗਹਰ ਮਹਾਉਤਸਵ 12-18 ਜਨਵਰੀ 2015 ਦੌਰਾਨ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[15]

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Maghar Festival history". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). 11 January 2016. Retrieved 11 January 2021.
  2. "When was Maghar Festival started?". vokal.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 12 ਜਨਵਰੀ 2021. Retrieved 11 January 2021.
  3. "Festival of maghar if you get 50 lakh rupees from the government then the wishes go up". Dainik Jagran (in ਹਿੰਦੀ). 28 December 2019. Retrieved 11 January 2021.
  4. "मगहर महोत्सव लटकने से अनुयायियों में निराशा".
  5. "मगहर महोत्सव में जवाबी बिरहा का दर्शकों ने उठाया आनन्द".
  6. "मगहर महोत्सव 2020 का शुभारंभ मंडलायुक्त ने दीप प्रज्ज्वलित करके किया".
  7. "संतकबीरनगर महोत्सव की जगह आयोजित किया जाएगा ये कार्यक्रम, यहां देखिए पूरा शेड्यूल".
  8. "23 February Kabir Sahib's Ascent to Satlok (Maghar Leela) | SA News". 20 February 2021.
  9. "लोक गायिका सुप्रिया रावत ने लोकगीतों ने बांधा समां, अंशिका त्यागी के नृत्य पर झूमे लोग".
  10. "Maghar Festival today". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). 11 January 2019. Retrieved 11 January 2021.
  11. "Magahar Mahotsav 2019 | District Sant Kabir Nagar, Government of Uttar Pradesh | India".
  12. "मगहर महोत्सव में जवाबी बिरहा का दर्शकों ने उठाया आनन्द".
  13. "मगहर महोत्सव 12 से, तैयारी शुरू".
  14. http://www.univarta.com/news/states/story/341089.html
  15. "मगहर महोत्सव: सांस्कृतिक कार्यक्रमों की रहेगी धूम".