ਮਸਲਿਨ (ਪਹਿਰਾਵਾ)

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਵਧੀਆ ਬੰਗਾਲੀ ਮਲਮਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤ, ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਰੇਨਾਲਡੀ ਦੁਆਰਾ "ਮੁਸਲਿਮ ਲੇਡੀ ਰੀਕਲਾਈਨਿੰਗ" (1789)
ਔਰਤ ਦਾ ਮਲਮਲ ਪਹਿਰਾਵਾ ਸੀ. 1855

ਮਸਲਿਨ ( /ˈmʌzlɪn/ ) ਸਾਦੀ ਬੁਣਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਸੂਤੀ ਫੈਬਰਿਕ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਮੋਟੇ ਚਾਦਰ ਤੱਕ ਵਜ਼ਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਇਰਾਕ ਦੇ ਮੋਸੁਲ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਪਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਸਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੈਂਡਸਪਨ ਧਾਗੇ ਦੀ ਮਸਲਿਨ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਬੰਗਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੱਥੀਂ ਬੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 17ਵੀਂ ਅਤੇ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1][2][3]

2013 ਵਿੱਚ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਾਮਦਾਨੀ ਮਸਲਿਨ ਨੂੰ ਬੁਣਨ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੁਆਰਾ ਮੌਖਿਕ ਅਤੇ ਅਟੱਲ ਹੈਰੀਟੇਜ ਆਫ਼ ਹਿਊਮੈਨਿਟੀ ਦੀ ਮਾਸਟਰਪੀਸ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

1298 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ, ਮਾਰਕੋ ਪੋਲੋ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਦ ਟਰੈਵਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮੋਸੁਲ, ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[4] 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਯਾਤਰੀ ਰਾਲਫ਼ ਫਿਚ ਨੇ ਉਸ ਮਲਮਲ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਜੋ ਉਸਨੇ ਸੋਨਾਰਗਾਂਵ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਸੀ।[5] 17ਵੀਂ ਅਤੇ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਮੁਗਲ ਬੰਗਾਲ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਲਮਲ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤਕ ਵਜੋਂ ਉਭਰਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਢਾਕਾ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮਸਲਿਨ ਵਪਾਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ।[6][7] ਇਹ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਪੱਛਮੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ।

ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ[ਸੋਧੋ]

ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹੱਥੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਧਾਗਾ ਕੱਤਣ ਅਤੇ ਬੁਣਾਈ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰੀਗਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਬੁਣਾਈ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[8]

  • ਗਿੰਨਿੰਗ: ਕੂੜਾ-ਕਰਕਟ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਰੇਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕੰਘੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਤਾਈ ਲਈ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਬੋਅਲੀ (ਇੱਕ ਕੈਟਫਿਸ਼ ਦਾ ਉਪਰਲਾ ਜਬਾੜਾ) ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
  • ਕਤਾਈ ਅਤੇ ਬੁਣਾਈ: ਵਾਧੂ ਨਮੀ ਲਈ ਉਹ ਧਾਗੇ ਵਿੱਚ ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਅਤੇ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬੁਣਾਈ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਇੰਨੀ ਸੁਸਤ ਸੀ ਕਿ ਮਲਮਲ ਦੇ ਇੱਕ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਬੁਣਨ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮਹੀਨੇ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਸਨ।[9]

ਗੁਣ[ਸੋਧੋ]

ਪਤਲਾ[ਸੋਧੋ]
18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਢਾਕਾ ਮਲਮਲ

ਮਸਲਿਨ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਕਪਾਹ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਪਤਲੇ, ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ, ਨਾਜ਼ੁਕ ਅਤੇ ਖੰਭਾਂ ਵਾਲੇ ਹਲਕੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਸਨ। ਤਾਣੇ ਵਿੱਚ 1000-1800 ਧਾਗੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਜ਼ਨ 3.8 oz (110 g) ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ 1 yd × 10 yd (0.91 m × 9.14 m) ਲਈ । ਮਲਮਲ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਇੰਨੀਆਂ ਪਤਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਲੇਡੀ ਫਿੰਗਰ-ਰਿੰਗ ਦੇ ਅਪਰਚਰ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਲੰਘ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ।[10][11][12]

ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ[ਸੋਧੋ]

ਗੇਅਸ ਪੈਟਰੋਨੀਅਸ ਆਰਬਿਟਰ (ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਈ. ਦੇ ਰੋਮਨ ਦਰਬਾਰੀ ਅਤੇ ਸੈਟਰੀਕਨ ਦੇ ਲੇਖਕ) ਨੇ ਮਲਮਲ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਵਰਣਨ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ:[13]

ਤੇਰੀ ਵਹੁਟੀ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਵਾ ਦਾ ਕੱਪੜਾ ਪਹਿਨਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਮਲਮਲ ਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੰਗਾ ਹੋ ਕੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

— Petronius[14]
ਕਾਵਿਕ ਨਾਮ[ਸੋਧੋ]

ਕੁਝ ਨਾਜ਼ੁਕ ਮਲਮਲ ਨੂੰ ਕਾਵਿਕ ਨਾਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਫਟ ਹਵਾ ("ਬੁਣੀ ਹਵਾ"), ਸ਼ਬਨਮ ("ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਤ੍ਰੇਲ"), ਅਤੇ <i id="mwdg">ਆਬ-ਇ-ਰਾਵਨ</i> ("ਵਹਿੰਦਾ ਪਾਣੀ")। ਬਾਅਦ ਵਾਲਾ ਨਾਮ ਢਾਕਾ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮਸਲਿਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਕਿਸਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।[15] ਫੈਬਰਿਕ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਨਾਮ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ[16][17]

ਕਿਸਮਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਮਸਲਿਨ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ। ਆਇਨ-ਏ-ਅਕਬਰੀ (16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼) ਵਿੱਚ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਕਈਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

  • ਖਾਸਾ[18]
  • ਤਨਸੁਖ[19][20]
  • ਨੈਨਸੂਕ
  • ਚੌਤਰ[21][22]
  • ā'lā[23] ਨਾਮ ਅਲਾ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ , 'ਉੱਤਮ', bhalā , 'ਚੰਗਾ'[24]
  • Adatais, ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਫੈਬਰਿਕ[25]
  • ਸੀਰਹੰਦ ਮਲਮਲ ਨੈਨਸੁੱਕ ਅਤੇ ਮੱਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਸੀ (ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਲਮਲ ਕਿਸਮ, ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀ ਅਤੇ ਨਰਮ)। ਫੈਬਰਿਕ ਧੋਣ ਲਈ ਰੋਧਕ ਸੀ, ਇਸਦੀ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਸੀ।
  • ਅਤੇ ਮੁਲਮੁਲ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ (ਮੁਲਬੂਸ ਖਾਸ, ਝੁਨਾ, ਸਰਕਾਰ ਅਲੀ, ਸਰਬਤੀ, ਤਰਿੰਦਮ )[26] ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਨਾਜ਼ੁਕ ਕਪਾਹ ਮਲਮਲ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ।[27][28]

ਹੋਰ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਮੱਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਲਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਨਰਮ, ਪਤਲੀ ਅਤੇ ਅਰਧ-ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਸਮੱਗਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਮ ਹਿੰਦੀ "mal" ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਨਰਮ"। ਸਵਿਸ ਮੱਲ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਠੋਰ ਏਜੰਟਾਂ ਨਾਲ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[29]

ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਨਿਯਮ ਅਧੀਨ ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਰੋ[ਸੋਧੋ]

ਕੰਪਨੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਸਥਾਨਕ ਮਲਮਲ ਉਦਯੋਗ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ ਗਈ। ਕੰਪਨੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਮਲਮਲ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਈ ਨੀਤੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਲਮਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜੁਲਾਹੇ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਵੱਢ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ 1772 ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਅਮ ਬੋਲਟਸ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਗਲਤ ਪੜ੍ਹਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[30][31][32] ਇਹਨਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਬੰਗਾਲੀ ਮਲਮਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਕੰਪਨੀ ਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕ੍ਰਾਊਨ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ।[30][33]

ਵਰਤੋਂ[ਸੋਧੋ]

ਡਰੈਸਮੇਕਿੰਗ ਅਤੇ ਸਿਲਾਈ[ਸੋਧੋ]

ਮਸਲਿਨ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਵਿੱਚ! (1802), ਜੇਮਸ ਗਿਲਰੇ ਨੇ ਵਿਅੰਗ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਲਮਲ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ: ਇਸਦੀ ਜਲਣਸ਼ੀਲਤਾ।

ਕਿਉਂਕਿ ਮਲਮਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਜ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਇੱਕ ਸਸਤਾ, ਬਿਨਾਂ ਬਲੀਚ ਵਾਲਾ ਸੂਤੀ ਫੈਬਰਿਕ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਰਜਾਈ ਲਈ ਬੈਕਿੰਗ ਜਾਂ ਲਾਈਨਿੰਗ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਲਈ ਅਕਸਰ ਫੈਬਰਿਕ ਸਟੋਰਾਂ ਦੇ ਰਜਾਈਆਂ ਵਾਲੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਚੌੜਾਈ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੱਪੜੇ ਸਿਲਾਈ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਇੱਕ ਡਰੈਸਮੇਕਰ ਫਾਈਨਲ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਮਹਿੰਗੇ ਫੈਬਰਿਕ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਟੈਸਟ-ਮਾਡਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਸਲਿਨ ਫੈਬਰਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਫਿੱਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਭਾਵੀ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ, ਇਹਨਾਂ ਟੈਸਟ-ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ "ਮਸਲਿਨ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ "ਮਸਲਿਨ ਬਣਾਉਣਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ "ਮਸਲਿਨ" ਕਿਸੇ ਵੀ ਟੈਸਟ- ਜਾਂ ਫਿਟਿੰਗ ਕੱਪੜੇ ਲਈ ਆਮ ਸ਼ਬਦ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਫੈਬਰਿਕ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ। ਇਸ ਨੂੰ ਤੱਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ.

ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ, ਟੈਸਟ- ਜਾਂ ਫਿਟਿੰਗ ਕੱਪੜੇ ਲਈ ਸ਼ਬਦ[34] ਟੋਇਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[35] 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ "ਕੱਪੜੇ" ਲਈ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ "ਟਾਇਲ" ਸ਼ਬਦ ਆਇਆ। (ਅੱਜ, ਟੌਇਲ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਿਰਪੱਖ ਫੈਬਰਿਕ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਲਿਨਨ ਜਾਂ ਕਪਾਹ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। )

ਇੱਕ ਟੈਸਟ- ਜਾਂ ਫਿਟਿੰਗ ਕੱਪੜੇ ਲਈ ਆਧੁਨਿਕ ਜਰਮਨ ਸ਼ਬਦ ਨੈਸਲਮੋਡੇਲ ਹੈ।[36]

ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ[ਸੋਧੋ]

ਮਲਮਲ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:

  • ਇੱਕ ਫਨਲ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਤਲਛਟ ਨੂੰ ਡੀਕੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਧੀਆ ਵਾਈਨ ਜਾਂ ਪੋਰਟ ਨੂੰ ਡੀਕੈਂਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
  • ਮੱਸ਼ ਤੋਂ ਤਰਲ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਲਈ (ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਸੇਬ ਦਾ ਜੂਸ ਬਣਾਉਣ ਲਈ: ਧੋਵੋ, ਕੱਟੋ, ਉਬਾਲੋ, ਮੈਸ਼ ਕਰੋ, ਫਿਰ ਇੱਕ ਜੱਗ ਉੱਤੇ ਮੁਅੱਤਲ ਕੀਤੇ ਮਸਲਿਨ ਬੈਗ ਵਿੱਚ ਮੱਸ਼ ਨੂੰ ਡੋਲ੍ਹ ਕੇ ਫਿਲਟਰ ਕਰੋ)
  • ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ (ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਘਰੇਲੂ ਪਨੀਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਦੁੱਧ ਇੱਕ ਜੈੱਲ ਵਿੱਚ ਦਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਮਲਮਲ ਦੇ ਥੈਲੇ ਵਿੱਚ ਡੋਲ੍ਹ ਦਿਓ ਅਤੇ ਪਨੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਤਰਲ ਛਾਂ ਨੂੰ ਨਿਚੋੜਨ ਲਈ ਦੋ ਤੌੜੀਆਂ (ਇੱਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ) ਵਿਚਕਾਰ ਸਕੁਐਸ਼ ਕਰੋ। ਦਹੀਂ)

ਮਸਲਿਨ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਪੁਡਿੰਗ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਲਪੇਟੇ ਰਵਾਇਤੀ ਕੱਪੜੇ ਲਈ ਸਮੱਗਰੀ ਹੈ।

ਮਸਲਿਨ ਬਾਰਮਬ੍ਰੈਕ ਵਿੱਚ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਲਪੇਟਿਆ ਹੋਇਆ ਫੈਬਰਿਕ ਹੈ, ਇੱਕ ਫਰੂਟਕੇਕ ਜੋ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੇਲੋਵੀਨ ਵਿੱਚ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮਸਲਿਨ ਰਵਾਇਤੀ ਫਿਜੀਅਨ ਕਾਵਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਿਲਟਰ ਹੈ।

ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਕ ਮਲਮਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਿਘਲੇ ਹੋਏ ਮੋਮ ਨੂੰ ਕਣਾਂ ਅਤੇ ਮਲਬੇ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਫਿਲਟਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸੈੱਟ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ[ਸੋਧੋ]

ਮਸਲਿਨ ਅਕਸਰ ਥੀਏਟਰ ਸੈੱਟਾਂ ਲਈ ਪਸੰਦ ਦਾ ਕੱਪੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੈੱਟਾਂ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਨੂੰ ਨਕਾਬ ਪਾਉਣ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੂਡ ਜਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੰਗਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ, ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ. ਇਹ ਅਕਸਰ ਰਾਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਰੰਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਅਕਸਰ ਰੰਗ ਥੋੜਾ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਰਾਤ ਦੇ ਅਸਮਾਨ ਵਰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਸਲਿਨ ਨੂੰ ਪੇਂਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਛਿੜਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁੰਗੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੁਝ ਆਮ ਤਕਨੀਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਰਮ-ਕਵਰਡ ਫਲੈਟਾਂ ਵਿੱਚ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਵੀਡੀਓ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ, ਮਲਮਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇੱਕ ਸਸਤੀ ਗ੍ਰੀਨਸਕ੍ਰੀਨ ਜਾਂ ਬਲੂਸਕ੍ਰੀਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਰੰਗੀ ਹੋਈ ਜਾਂ ਲੈਟੇਕਸ ਪੇਂਟ (ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਪੇਤਲੀ) ਨਾਲ ਪੇਂਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕ੍ਰੋਮਾ ਕੁੰਜੀ ਤਕਨੀਕ ਲਈ ਪਿਛੋਕੜ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮਸਲਿਨ ਰਸਮੀ ਪੋਰਟਰੇਟ ਪਿਛੋਕੜ ਲਈ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਬੈਕਡ੍ਰੌਪ ਸਮੱਗਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਕਡ੍ਰੌਪ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਂਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਅਮੂਰਤ ਮੋਟਲ ਪੈਟਰਨ ਦੇ ਨਾਲ।

ਮੂਕ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਅਤੇ 1910 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ, ਮੂਵੀ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੈੱਟਾਂ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਲਾਈਟਾਂ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਇਸਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਮਲਮਲ ਦੇ ਵੱਡੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਹਰਲੇ ਪਾਸੇ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ।

ਦਵਾਈ[ਸੋਧੋ]

ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਇਟਾਲੀਅਨ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ "ਹਾਈਡ੍ਰੋਫਿਲਿਕ ਮਸਲਿਨ" ਦਾ 5m ਦਾ ਇੱਕ ਫਸਟ-ਏਡ ਪੈਕੇਟ

ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਐਨਿਉਰਿਜ਼ਮ ਜਾਂ ਇੰਟਰਾਕ੍ਰੈਨੀਅਲ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਲਪੇਟਣ ਲਈ ਸਰਜਨ ਸੇਰੇਬਰੋਵੈਸਕੁਲਰ ਨਿਊਰੋਸੁਰਜਰੀ ਵਿੱਚ ਮਸਲਿਨ ਜਾਲੀਦਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।[37] ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਾਲੀਦਾਰ ਧਮਣੀ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਟਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਐਨਿਉਰਿਜ਼ਮ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਜਾਂ ਆਕਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਮਾਈਕ੍ਰੋਸੁਰਜੀਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਲਿੱਪ ਜਾਂ ਕੋਇਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।[38]

ਮਾਨਤਾ[ਸੋਧੋ]

2013 ਵਿੱਚ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਾਮਦਾਨੀ ਮਸਲਿਨ ਬੁਣਨ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਵਤਾ ਦੀ ਮੌਖਿਕ ਅਤੇ ਅਟੁੱਟ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਮਾਸਟਰਪੀਸ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [39] 2020 ਵਿੱਚ, ਇਸ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਕਾਰਨ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਉਤਪਾਦ ਵਜੋਂ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, [40] ਜਾਮਦਾਨੀ ਸਾੜੀਆਂ, ਹਿਲਸਾ ਮੱਛੀ, ਅਤੇ ਖੀਰਸਾਪਤ ਅੰਬਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੌਥਾ GI-ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਉਤਪਾਦ।

ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤ[ਸੋਧੋ]

ਮਸਲਿਨ ਸਾੜੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਬੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। ਖੋਜ ਟੀਮ ਨੇ 2020 ਵਿੱਚ ਛੇ ਮਲਮਲ ਦੀਆਂ ਸਾੜੀਆਂ ਬੁਣੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸਲਿਨ ਸਾੜੀ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।[41]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

  • ਡੇਲੇਨ (ਕਪੜਾ)
  • ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਮਸਲਿਨ ਦਾ ਵਪਾਰ
  • ਜਾਮਦਾਨੀ
  • ਤਨਜ਼ੇਬ

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Perlin, Frank (1983). "Proto-industrialization and Pre-colonial South Asia". Past & Present. 98 (1): 30–95. doi:10.1093/past/98.1.30. JSTOR 650688.
  2. Giorgio Riello, Tirthankar Roy (2009). How India Clothed the World: The World of South Asian Textiles, 1500-1850. Brill Publishers. p. 174. ISBN 9789047429975.
  3. Abhay Kumar Singh (2006). Modern World System and Indian Proto-industrialization: Bengal 1650-1800, (Volume 1). Northern Book Centre. ISBN 9788172112011.
  4. Polo, Marco. "The most noble and famous travels of Marco Polo, together with the travels of Nicoláo de' Conti". Translated by John Frampton, London, A. and C. Black, 1937, p.28.
  5. Shamim, Shahid Hussain; Selim, Lala Rukh (2007). "Handloom Textiles". In Selim, Lala Rukh (ed.). Art and Crafts. Cultural survey of Bangladesh series. Vol. 8. Asiatic Society of Bangladesh. p. 552. OCLC 299379796.
  6. Eaton, Richard Maxwell (1996). The Rise of Islam and the Bengal Frontier, 1204–1760. University of California Press. p. 202. ISBN 978-0-520-20507-9.
  7. Karim, Abdul (2012). "Muslin". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A. (eds.). Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second ed.). Asiatic Society of Bangladesh.
  8. A descriptive and historical account of the cotton manufacture of Dacca, in Bengal. John Mortimer. 1851.
  9. Ashmore, Sonia (2018-10-01). "Handcraft as luxury in Bangladesh: Weaving jamdani in the twenty-first century". International Journal of Fashion Studies. 5 (2): 389–397. doi:10.1386/infs.5.2.389_7.
  10. Watson, John Forbes (1867). The Textile Manufactures and the Costumes of the People of India. Allen. p. 75.
  11. Balfour, Edward (1885). The Cyclopædia of India and of Eastern and Southern Asia, Commercial Industrial, and Scientific: Products of the Mineral, Vegetable, and Animal Kingdoms, Useful Arts and Manufactures. Bernard Quaritch. p. 830.
  12. Indian Journal of Economics. University of Allahabad, Department of Economics. 1998. p. 435.
  13. "Legendary fabric". Deccan Herald (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2017-01-14. Retrieved 2021-07-09.
  14. Gorvett, Zaria. "The ancient fabric that no one knows how to make" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-07-09.
  15. Weibel, Adèle Coulin (1952). Two thousand years of textiles; the figured textiles of Europe and the Near East. Internet Archive. New York, Published for the Detroit Institute of Arts [by] Pantheon Books. p. 54.
  16. Fairchild's dictionary of textiles. New York, Fairchild Publications. 1959. p. 4.
  17. King, Brenda M. (2005-09-03). Silk and Empire (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Manchester University Press. pp. 61, xvi. ISBN 978-0-7190-6700-6.
  18. Museum, Maharaja Sawai Man Singh II (1979). Textiles and Costumes from the Maharaja Sawai Man Singh II Museum. Maharaja Sawai Man Singh II Museum Trust. pp. XII.
  19. Khadi Gramodyog. Khadi & Village Industries Commission. 2001. p. 88.
  20. Congress, Indian History (1967). Proceedings. Indian History Congress. p. 243.
  21. Burnell, Arthur Coke (2017-05-15). The Voyage of John Huyghen van Linschoten to the East Indies: From the Old English Translation of 1598. The First Book, containing his Description of the East. In Two Volumes Volume I. Taylor & Francis. p. 60. ISBN 978-1-317-01231-3.
  22. Sangar, Pramod (1993). Growth of the English Trade Under the Mughals. ABS Publications. p. 171. ISBN 978-81-7072-044-7.
  23. Fairchild's dictionary of textiles. New York: Fairchild. 1959. p. 15 – via Internet Archive.
  24. Burnell, A. C.; Yule, Henry (2018-10-24). Hobson-Jobson: Glossary of Colloquial Anglo-Indian Words And Phrases (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Routledge. p. 706. ISBN 978-1-136-60331-0.
  25. Montgomery, Florence M. (1984). Textiles in America 1650–1870: a dictionary based on original documents, prints and paintings, commercial records, American merchants' papers, shopkeepers' advertisements, and pattern books with original swatches of cloth. New York; London: Norton. p. 143. ISBN 978-0-393-01703-8 – via Internet Archive.
  26. Sinha, Narendra Krishna (1961). The Economic History of Bengal from Plassey to the Permanent Settlement. Firma K. L. Mukhopadhyay. p. 177.
  27. Chaudhury, Sushil (2020-03-10). Spinning Yarns: Bengal Textile Industry in the Backdrop of John Taylor's Report on 'Dacca Cloth Production' (1801). Routledge. ISBN 978-1-000-07920-3.
  28. Bhattacharya, Ranjit Kumar; Chakrabarti, S. B. (2002). Indian Artisans: Social Institutions and Cultural Values. Anthropological Survey of India, Government of India, Ministry of Culture, Youth Affairs and Sports, Department of Culture. p. 87. ISBN 978-81-85579-56-6.
  29. Thompson, Eliza Bailey (1922). Cotton and linen. New York: Ronald. p. 70 – via University of California Libraries.
  30. 30.0 30.1 Bolts, William (1772). Considerations on India affairs: particularly respecting the present state of Bengal and its dependencies. Printed for J. Almon. pp. 194–195.
  31. Edwards, Michael (June 1976). Growth of the British Cotton Trade 1780–1815. Augustus M Kelley Pubs. p. 37. ISBN 0-678-06775-9.
  32. Marshall, P. J. (1988). India and Indonesia during the Ancien Regime. E.J. Brill. p. 90. ISBN 978-90-04-08365-3.
  33. Samuel, T. John (2013). Many avatars : challenges, achievements and the future. [S.l.]: Friesenpress. ISBN 978-1-4602-2893-7.
  34. Oxford English Dictionary: "toile"; its earliest known use in this sense was recorded in 1561.
  35. Oxford Advanced Learner's Dictionary of Current English ISBN 019 431 5339, 2000, page 1367
  36. Guido Hofenbitzer: Maßschnitte und Passform – Schnittkonstruktion für Damenmode: Band 2 Europa-Lehrmittel; 2. Edition (5. Oktober 2016) ISBN 978-3808562444, Page 26
  37. Pool, J. (1976). "Muslin gauze in intracranial vascular surgery. Technical note". Journal of Neurosurgery. 44 (1): 127–128. doi:10.3171/jns.1976.44.1.0127. PMID 1244428.
  38. Berger, C.; Hartmann, M.; Wildemann, B. (March 2003). "Progressive visual loss due to a muslinoma – report of a case and review of the literature". European Journal of Neurology. 10 (2): 153–158. doi:10.1046/j.1468-1331.2003.00546.x. PMID 12603290.
  39. "Jamdani recognised as intangible cultural heritage by Unesco". The Daily Star. 5 December 2013. Retrieved 2013-12-05.
  40. "Muslin belongs to Bangladesh". Prothom Alo. Retrieved 2021-01-01.
  41. Legendary Muslin revived again, Textile Today, 2 January 2021

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨਾ[ਸੋਧੋ]

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]

  • Muslin ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੀਡੀਆ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਹੈ
  • The dictionary definition of muslin at Wiktionary