ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ(Macro virus)

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿਚ, ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਇਕ ਵਾਇਰਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮੈਕਰੋ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ਇਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਜੋ ਇਕ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਅਤੇ ਸਪਰੈਡਸ਼ੀਟ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼)| ਕੁਝ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਜਿਵੇਂ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਾੱਫਟ ਆਫਿਸ , ਐਕਸਲ, ਪਾਵਰਪੁਆਇੰਟ ਮੈਕਰੋ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਖੋਲ੍ਹਣ ਤੇ ਮੈਕਰੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਚਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਵਿਧੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀਆਂ ਖਤਰਨਾਕ ਹਦਾਇਤਾਂ ਫੈਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਇਕ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਈ-ਮੇਲ ਵਿਚ ਅਚਾਨਕ ਅਟੈਚਮੈਂਟ ਖੋਲ੍ਹਣਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਨ; ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਅਜੇ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਬੁਨਿਆਦ[ਸੋਧੋ]

ਮੈਕਰੋ ਕਮਾਂਡਾਂ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਹੈ ਜੋ ਕੁਝ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈਚਾਲਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ - ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਸਧਾਰਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਿਸਟਮ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਜੋ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀਆਂ ਕਮਾਂਡਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਮੈਕਰੋ ਸਿਸਟਮ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਦੂਸਰੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਕਾਰਜਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ) ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ, ਜਾਂ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।

ਓਪਰੇਸ਼ਨ[ਸੋਧੋ]

ਇੱਕ ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਈ-ਮੇਲ ਨੱਥੀ(e-mail attachments), ਰਿਮੂਵੇਬਲ ਮੀਡੀਆ(removable media), ਨੈਟਵਰਕ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। [1] ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਇਕ ਆਮ ਢੰਗ ਜਿਸ ਵਿਚ ਆਮ ਮੈਕਰੋ ਨੂੰ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਨਿਯਮਤ ਕਮਾਂਡਾਂ ਨੂੰ ਉਸੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਕਮਾਂਡ ਚੁਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਤਰਨਾਕ ਮੈਕਰੋਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੋਂ ਬਗੈਰ। [2]

ਇਕ ਵਾਰ ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਵਾਲੀ ਫਾਈਲ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਾਇਰਸ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਚਾਲੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹੋਰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਟੈਂਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਮੈਕਰੋ ਕਿਹੜੇ ਸਰੋਤਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੂਜੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਸਿਸਟਮ ਤੇ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਢੰਗ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਵੈਚਾਲਤ ਕੁੰਜੀ-ਪ੍ਰੈਸਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੁਆਰਾ ਇੰਟਰਨੈਟ ਤੋਂ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਅਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਅਸਧਾਰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਕੋਡਰ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਭਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਸਥਾਪਤ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੁਆਰਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਣਇੰਸਟੌਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [3]

ਜਦੋਂ ਦਾ ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੇ ਟਾਰਗੇਟਡ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਖ਼ਾਸਕਰ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਾੱਫਟ ਵਰਡ ਮੈਕਿਨਟੋਸ਼ (Macintosh) ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਵਰਡ ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਵਿੰਡੋਜ਼ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਮੈਕ(Macs) ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। [1]

ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਮੇਲਿਸਾ ਵਾਇਰਸ ਹੈ ਜੋ ਮਾਰਚ 1999 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਉਪਭੋਗਤਾ ਇੱਕ ਮਾਈਕਰੋਸੌਫਟ ਵਰਡ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੇਲਿਸਾ ਵਾਇਰਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਇਰਸ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਐਡਰੈਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਪਹਿਲੇ 50 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਈਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਭੇਜਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਵਾਇਰਸ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਰੇਟ 'ਤੇ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [4]

ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਦੁਆਰਾ ਸਾਰੇ ਮੈਕਰੋ ਵਾਇਰਸ ਨਹੀਂ ਲੱਭੇ ਜਾਂਦੇ। ਸਾਵਧਾਨ(caution) ਜਦੋਂ ਈਮੇਲ ਨੱਥੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੇ ਸੰਕਰਮਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. 1.0 1.1 "Frequently Asked Questions: Word Macro Viruses". Microsoft. Retrieved 2006-06-18.
  2. "Information Bulletin: Macro Virus Update". Computer Incident Advisory Capability. Archived from the original on 2006-06-12. Retrieved 2006-06-18.
  3. Margaret Rouse (January 2018). "macro virus". Retrieved 7 January 2019.
  4. "How Computer Viruses Work". How Stuff Works inc. Retrieved 2006-06-18.

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨ[ਸੋਧੋ]