ਲਲਿਤ ਜੇ. ਰਾਓ
ਲਲਿਤ ਜੇ. ਰਾਓ | |
---|---|
![]() 2013 ਵਿੱਚ ਰਾਓ | |
ਜਾਣਕਾਰੀ | |
ਜਨਮ ਦਾ ਨਾਮ | ਲਲਿਤ ਰਾਓ |
ਜਨਮ | 6 ਨਵੰਬਰ 1942 |
ਮੂਲ | ਬੰਗਲੌਰ, ਕਰਨਾਟਕ, ਭਾਰਤ |
ਵੰਨਗੀ(ਆਂ) | ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ |
ਕਿੱਤਾ | ਇੰਜੀਨੀਅਰ, ਗਾਇਕ |
ਲਲਿਤ ਜੇ. ਰਾਓ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Lalith J. Rao; ਜਿਸਨੂੰ ਲਲਿਤ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) (ਜਨਮ 6 ਨਵੰਬਰ 1942) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਗਾਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਆਗਰਾ ਘਰਾਣਾ (ਗਾਇਕੀ ਸ਼ੈਲੀ) ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਹੈ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਓ ਦੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਨਾਲ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਗਰਾ ਘਰਾਣੇ ਦੇ ਗਾਇਕ ਫੈਯਾਜ਼ ਖਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਰਾਮਾ ਰਾਓ ਨਾਇਕ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਸਿੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਗਰਾ ਘਰਾਣੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਰਾਓ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਜਨਤਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲੌਰ ਸੰਗੀਤ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਮੁਕਾਬਲਾ ਜਿੱਤਿਆ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਾਲ ਸਵਾਮੀ ਹਰੀਦਾਸ ਸੰਗੀਤ ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰ ਬਣ ਗਈ। .
ਰਾਓ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਾਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਨਿਊ ਬਰੰਸਵਿਕ ਤੋਂ ਹੈ। 1967 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਜੈਵੰਤ ਰਾਓ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਚਲੀ ਗਈ। ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਰਾਓ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਗਾਇਕੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮਨਾ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਦਿਨਕਰ ਕੈਕਿਨੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਖਾਦਿਮ ਹੁਸੈਨ ਖਾਨ ਤੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਗਾਇਕੀ ਦਾ ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਓ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਰ ਸਿੰਗਰ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸਵਾਗਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਗਾਇਕਾ ਬਣ ਗਈ। ਉਹ ਖਿਆਲ, ਧਰੁਪਦ, ਧਮਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਠੁਮਰੀ, ਤਰਨਾ ਅਤੇ ਹੋਰੀ ਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਪੁੰਨ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ 1981 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਫਰਾਂਸ, ਯੂਕੇ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਦਰਜੇ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ। ਰਾਓ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਰਾਓ ਸੱਤਰਵਿਆਂ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਉਸਤਾਦ, ਜਿਸਨੇ "ਸਾਜਨ ਪਿਆ" ਕਲਮੀ ਨਾਮ ਵਰਤਿਆ, ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਟਰੱਸਟ "ਸਾਜਨ ਮਿਲਾਪ" ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਹਸਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਹ 1989 ਤੋਂ 1991 ਤੱਕ ਆਈ.ਟੀ.ਸੀ. ਸੰਗੀਤ ਰਿਸਰਚ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਫੋਰਡ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਆਰਕਾਈਵਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਮੁੱਖ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਸੀ। ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਖੁਦ ਸੀਏਟਲ ਵਿੱਚ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਐਥਨੋ-ਮਿਊਜ਼ਿਕਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਲਈ ਗਾਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਉਸਦੇ ਆਗਰਾ ਘਰਾਣੇ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਪੁਰਾਲੇਖਬੱਧ ਕਰਨ ਲਈ।
ਰਾਓ ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਤਾਪ, ਮਨੋਹਰ ਪਟਵਰਧਨ, ਕੈਲਾਸ਼ ਕੁਲਕਰਨੀ, ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੇਲਾਵੇ ਉਸ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਚੇਲੇ ਹਨ।
ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]- ਗੁਰੂਮਾ ਅੰਨਪੂਰਨਾ ਦੇਵੀ ਅਵਾਰਡ: ਅੰਨਪੂਰਨਾ ਦੇਵੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, 2024
- ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ : ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ, 2018
- ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜਯੋਤਸਵ ਅਵਾਰਡ ਰਾਜਯੋਤਸਵ ਪ੍ਰਸ਼ਤੀ : ਕਰਨਾਟਕ ਸਰਕਾਰ, 2017
- ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਨ੍ਰਿਤਿਆ ਅਕੈਡਮੀ ਗੌਰਵ ਪੁਰਸਕਾਰ
- ਕਰਨਾਟਕ ਕਲਾਸ਼੍ਰੀ: ਕਰਨਾਟਕ ਸਰਕਾਰ 2011-2012
- 2016 ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਵੱਲੋਂ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਲਈ ਤਾਨਾ ਰੀਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ।
- ਕੇਰਲ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਸ਼ਾਗੰਧੀ ਪੁਰਸਕਾਰ 2014
- "ਸੁਰ ਮਨੀ": ਸੁਰ ਸਿੰਗਾਰ ਸੰਸਦ
- ਬੰਗਲੌਰ ਗਿਆਨਾ ਸਮਾਜ ਤੋਂ ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਅਵਾਰਡ
- ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਅਵਾਰਡ: ਪੁਤਰਰਾਜ ਸਨਮਾਨ
- ਬੀਕੇਐਫ ਮੱਲਿਕਾਰਜੁਨ ਮਨਸੂਰ ਅਵਾਰਡ 2014
- ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ 2016 ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਵਦਿਰਾਜਾ ਅਰਾਧਨਾ ਟਰੱਸਟ ਦੁਆਰਾ ਗਣਕਲਾ ਤਪਸਵਿਨੀ
- ਸਵਰਾ ਸੰਕੁਲਾ, ਮੈਸੂਰ ਦੁਆਰਾ ਸਵਰਤਪਾਸਵੀ