ਵਸੰਤਾ (ਰਾਗ)

  

ਵਸੰਤਾ (ਉਚਾਰਨ ਬਸੰਤ) ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ (ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕ ਪੈਮਾਨਾ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਹ 17ਵੇਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ, ਸੂਰਿਆਕਾਂਤਮ ਦਾ ਇੱਕ ਜਨਯ ਰਾਗ ਹੈ। ਪੀ ਸੁੱਬਾ ਰਾਓ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਰਾਏ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਗ 15ਵੇਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਮਾਇਆਮਲਾਵਾਗੋਵਲਾ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਵਸੰਤਾ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਗਾਏ ਜਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ੁਭ ਰਾਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਬਣਤਰ

ਵਸੰਤਾ ਇੱਕ ਅਸਮਮਿਤ ਪੈਮਾਨੇ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਚਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਕਰਾ ਔਡਵ-ਸ਼ਾਡਵ ਰਾਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮਲਾਥਿਗਾ ਦੀ ਬਣਤਰ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ (ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਵੇਖੋਃ

• ਅਰੋਹਣਃ ਸ ਗ3 ਮ1 ਧ2 ਨੀ3 ਸੰ [a]
• ਅਵਰੋਹਣ: ਸੰ ਨੀ3 ਧ2 ਮ1 ਗ3 ਰੇ1 ਸ [b]

ਇਹ ਸਕੇਲ ਸ਼ਡਜਮ, ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਸ਼ਭਮ, ਅੰਤਰ ਗੰਧਾਰਮ, ਸ਼ੁੱਧਾ ਮੱਧਯਮ, ਚਤੁਰਥੀ ਧੈਵਤਮ ਅਤੇ ਕਾਕਲੀ ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਸੁਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਤੰਬੂਰਾ ਨਾਲ ਵਸੰਤ ਲਈ ਅਰੋਹਣਮ ਅਤੇ ਅਵਰੋਹਣਮ

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਚਨਾਵਾਂ

ਵਸੰਤ ਵਿੱਚ ਅਲਾਪਨਾ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਰਚਨਾਵਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵਸੰਤਾ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ।

• ਨਿੰਨੇ ਕੋਰੀ, ਟੇਕੁਰ ਸਿੰਗਰਾਚਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਰਨਮ
• ਤਿਆਗਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸੀਤਾਮਾ ਮਾਇਆਮਾ
• ਬ੍ਰਿਹਾਦੰਬਿਕਾਈ ਅਤੇ ਰਾਮਚੰਦਰਮ ਭਵਯਾਮੀ-ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ
• ਸਵਾਤੀ ਥਿਰੂਨਲ ਦੁਆਰਾ ਪਰਮਪੁਰਸ਼ਾ ਜਗਦੀਸ਼ਾ
• ਪਾਪਾਨਸਮ ਸਿਵਨ ਦੁਆਰਾ ਮਲਮਾਰੂਗਾ ਸ਼ਨਮੁਖਾਪਾਪਨਾਸਾਮ ਸਿਵਨ
• ਗੋਪਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਾਰਤੀ ਦੁਆਰਾ 'ਨਟਨਮ ਅਦਿਨਾਰ'
• ਗਣਪਤੀ ਸਚਿਦਾਨੰਦ ਸਵਾਮੀ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜੇਸ਼ਵਰੀਮ ਸੰਭਵਏ
• ਕਲਿਆਣੀ ਵਰਦਰਾਜਨ ਦੁਆਰਾ ਥੌਮ ਥੋਮੇਨਾ ਅਤੇ ਯੋਗਨਰਸਿੰਮਾ ਪਦਮਬੁਜਾ ਬਰੂੰਗਾ
• ਕੋਡੂ ਬੇਗਾ ਦਿਵਿਆਮਤੀ ਪੁਰੰਦਰਾ ਦਾਸ ਦੁਆਰਾਪੁਰੰਦਰ ਦਾਸ
• ਪਲਿਸਨਾ ਗੋਪਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ-ਜਗਨਨਾਥ ਦਾਸਾ
• ਪਾਪਨਾਸਾਮਸਿਵਨ ਦੁਆਰਾ 'ਮਧਾਈ ਨਿਧੀ ਐਨਮ'
• ਅੰਨਾਮਾਚਾਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਵਡ਼ੇ ਵੈਂਕਟਾਦ੍ਰੀ ਮੀਦਾ

ਐਨ. ਸੀ. ਐਚ. ਦੁਆਰਾ "ਗੌਰੀ ਸੁਕੁਮਾਰੀ"ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਮਾਚਾਰੀਲੂ

ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤ

ਭਾਸ਼ਾਃ ਤਮਿਲ

ਗੀਤ.	ਫ਼ਿਲਮ	ਸੰਗੀਤਕਾਰ	ਗਾਇਕ
ਵਸੰਤਾ ਰੂਥੂ	ਸ਼ਿਵਕਾਵੀ	ਪਾਪਨਾਸਾਮ ਸਿਵਨ	ਐਮ. ਕੇ. ਤਿਆਗਰਾਜ ਭਾਗਵਤਰ
ਵੰਦਨਮ ਵੰਦਨਮ੍	ਵਾਜ਼ਵੇ ਮਯਮ	ਗੰਗਾਈ ਅਮਰਨ	ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ
ਅਜ਼ਾਗੀਆ ਥਿਰੂਮੁਗਮ	ਬਰਾਮਚਾਰੀਗਲ	ਐਮ. ਐਸ. ਵਿਸ਼ਵਨਾਥਨ
ਮਨੀ ਓਸਾਈ ਐਨਾ ਸੋਲੂਥੋ	ਨਾਲਮ ਥਰਿੰਥਵਨ (1983)		ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਐੱਸ ਐਸ.ਜਾਨਕੀ
ਸੰਥਾਨਮ ਪੂਸਮ	ਥੁਡੀਕਮ ਕਰੰਗਲ	ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ
ਕਰਮੇਗਮ ਔਰਗੋਲਮ ਪੋਗਮ	ਕਲਾਮੇਲਮ ਉਨ ਮਦੀਲ	ਚੰਦਰਬੋਸ
ਰੋਜਾਵਾਈ ਥਾਲਾਟਮ ਥੰਡਰਾਲ (ਹੋਰ ਰਾਗਮ ਪੰਥੁਵਰਾਲੀ ਨੇ ਛੋਹਿਆ)	ਨਿਨੈਵੇਲਮ ਨਿਤਿਆ	ਇਲਯਾਰਾਜਾ
ਅੰਧੀਮਾਜ਼ਾਈ ਪੋਜੀਗਿਰਥੂ	ਰਾਜਾ ਪਰਵਾਈ
ਮਾਨ ਕੰਡੇਨ	ਰਾਜਾ ਰਿਸ਼ੀ		ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ, ਵਾਣੀ ਜੈਰਾਮ
ਨੀਲ ਨੀਲ ਨੀਲ ਪਾਥਿਲ ਸੋਲ	ਪੱਟੂ ਪਡਵਾ		ਇਲੈਅਰਾਜਾ, ਉਮਾ ਰਾਮਾਨਨਉਮਾ ਰਮਨਨ
ਇਰਾਵਿਲ ਇਰਾਂਡੂ ਪਰਵੈਗਲ (ਰਾਗ ਭਾਗਿਆਸ਼੍ਰੀ ਦੇ ਛੋਹਣ ਨਾਲ)	ਸਾਊਂਡਰੀਅਮ ਵਰੁਗਾ ਵਰੁਗਾ	ਵਿਜੈ ਭਾਸਕਰ	ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਵਾਣੀ ਜੈਰਾਮ, ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ, ਜੌਲੀ ਅਬਰਾਹਮ
ਮਿਨਸਾਰਾ ਪੂਵ	ਪਦਯੱਪਾ	ਏ. ਆਰ. ਰਹਿਮਾਨ	ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ, ਨਿਤਿਆਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਦੇਵਨ ਅਤੇ ਪਲੱਕਡ਼ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ
ਇਦਯਾਮ	ਕੋਚਾਡਾਈਆਨ		ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ, ਚਿਨਮਈ
ਵਾ ਕਨਮਾਨੀ	ਰਸਾਥੀ ਵਰੂਮ ਨਾਲ	ਵਿਜੇ ਆਨੰਦ	ਐਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਕੇ. ਐਸ. ਚਿੱਤਰਾ
ਉਨਾਲੇ ਨੇਂਜਮ ਰਾਗਮ	ਐਨ ਪੋਟੱਕੂ ਸੋਨਥੱਕਰਨ	ਦੇਵਾ	ਮਾਨੋ, ਕੇ. ਐੱਸ. ਚਿੱਤਰਾ
ਕੰਡੇਨ ਕੰਡੇਨ	ਪੀਰੀਵੋਮ ਸੈਂਥੀਪੋਮ	ਵਿਦਿਆਸਾਗਰ	ਕਾਰਤਿਕ, ਸ਼ਵੇਤਾ ਮੋਹਨ
ਤਾਈਏ ਐਂਗ	ਆਨੰਧਪੁਰਥੂ ਵੀਡੂ	ਰਮੇਸ਼ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ	ਬਲਰਾਮ

ਭਾਸ਼ਾਃ ਮਲਿਆਲਮ

ਗੀਤ.	ਫ਼ਿਲਮ	ਸੰਗੀਤਕਾਰ	ਗਾਇਕ
ਸੁੰਦਰੀ ਸੁੰਦਰੀ	ਆਈ ਆਟੋ	ਰਵਿੰਦਰਨ	ਐਮ. ਜੀ. ਸ਼੍ਰੀਕੁਮਾਰ
ਪਰਮ ਪੁਰਸ਼	ਸਵਾਤੀ ਥਿਰੂਨਲ	ਐਮ. ਬੀ. ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ	ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ
ਗੁਰੂਵਾਯੂਰ ਉਨਿਕੰਨੇ	ਆਨਾਚੰਦਮ	ਜੈਸਨ ਨਾਇਰ	ਮਧੂ ਬਾਲਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ

ਸਬੰਧਤ ਰਾਗ

ਇਹ ਭਾਗ ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸਕੇਲ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ

• ਲਲਿਤਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਾਗ ਹੈ ਜੋ ਬਸੰਤ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਮਿਲਦਾ ਜੁਲਦਾ ਹੈ। ਲਲਿਤਾ ਅਰੋਹਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਸ਼ਭਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ ਚਤੁਰੂਸ਼ਰੁਤੀ ਧੈਵਤਮ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਧੈਵਤਮ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।