ਵੇਲੋਰ ਜੀ. ਰਾਮਾਭਦਰਨ
Vellore G. Ramabhadran | |
|---|---|
| ਤਸਵੀਰ:Vellore g ramabhadran mridangam artist.jpg Vellore Ramabhadran during a concert in Chennai | |
| ਜਨਮ | Gopalachari Ramabhadran 4 ਅਗਸਤ 1929 |
| ਮੌਤ | 27 ਫਰਵਰੀ 2012 (ਉਮਰ 82) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | Indian |
| ਪੇਸ਼ਾ | Mridangam Artiste |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | Mridangam Artiste |
| Parent | Konnakol T. P.Gopalachari, |
ਵੇਲੋਰ ਜੀ.ਰਾਮਾਭਦਰਨ (ਜਨਮ 4 ਅਗਸਤ 1929-ਦੇਹਾਂਤ 27 ਫਰਵਰੀ 2012) ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਮ੍ਰਿਦੰਗਮ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ।[1] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2004 ਵਿੱਚ ਮਦਰਾਸ ਸੰਗੀਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਕਲਾਨਿਧੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ
[ਸੋਧੋ]ਵੇਲੋਰ ਜੀ.ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਦਾ ਜਨਮ ਵੇਲੋਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕੋਨਾਕੋਲ ਟੀ. ਪੀ. ਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ, ਜੋ ਕਿ ਖੁਦ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸਨ, ਵੇਲੋਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਭਾ [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਚਲਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਸਭਾ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰਵਾਏ। ਕਾਂਚੀਪੁਰਮ ਨੈਨਾ ਪਿੱਲਈ, ਪਾਲਘਾਟ ਮਨੀ ਅਈਅਰ ਅਤੇ ਪੁਡੂਕੋਟਾਈ ਦੱਖਣੀਮੂਰਤੀ ਪਿੱਲਈ ਵਰਗੇ ਉਸਤਾਦਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਣਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤੇ। ਐਮ. ਐਸ. ਸੁੱਬੁਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ 1936 ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਦਿੱਤਾ ਹਸੀ [1]
ਨੌਜਵਾਨ ਵੇਲੋਰ ਜੀ.ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਅੱਠ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਮ੍ਰਿਦੰਗਮ ਸਿੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਮਦਰਾਸ (ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਚੇਨਈ) ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਸ਼ਹਿਰ ਖਾਲੀ ਕਰ ਕੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। 1942 ਵਿੱਚ, ਤਿਰੂਪਰਕਦਲ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਆਇੰਗਰ ਚੇਨਈ ਤੋਂ ਸੇਲਮ ਚਲੇ ਗਏ। ਇਸਨੇ ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਵੋਕਲ ਸੰਗੀਤ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ।[1]
ਰਾਮਾਭਦਰਨ 1950 ਵਿੱਚ ਚੇਨਈ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਮਾਇਲਾਪੋਰ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਕੀਤਾ।
ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸਟੇਜ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮਦੁਰਾਈ ਮਣੀ ਅਈਅਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗਮ 'ਤੇ ਸੰਗਤ ਕੀਤੀ। 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੀਆਂ ਸਭਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਸਨ ਹੋਈਆਂ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦੁਰਾਈ ਮਨੀ ਅਈਅਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਗਤ ਕੀਤੀ।
ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਨੇ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਅਰੀਆਕੁਡੀ ਰਾਮਾਨੁਜ ਅਯੰਗਰ, ਚੇਂਬਈ ਵੈਦਯਨਾਥ ਭਾਗਵਤਾਰ, ਮਹਾਰਾਜਾਪੁਰਮ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਅਈਅਰ, ਸੇਮਮੰਗੁਡੀ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਅਈਅਰ, ਮੁਸੀਰੀ ਸੁਬਰਾਮਣਿਆ ਅਈਅਰ, ਜੀ.ਐਨ. ਬਾਲਾਸਾਨਮ, ਬਾਲਾਸੁਰਾਮਨਿਆਰਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮ੍ਰਿਦੰਗਮ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪੁਰਮ ਸੰਥਾਨਮ, ਟੀ.ਵੀ. ਸ਼ੰਕਰਨਾਰਾਇਣਨ, ਟੀ.ਐਨ. ਸ਼ੇਸ਼ਗੋਪਾਲਨ, ਬੀ. ਰਾਜਮ ਅਈਅਰ, ਪੀ. ਐੱਸ. ਨਾਰਾਇਣਸਵਾਮੀ ਅਤੇ ਟੀ. ਆਰ. ਮਹਾਲਿੰਗਮ, ਐਨ. ਰਮਾਨੀ, ਲਾਲਗੁਡੀ ਜੈਰਾਮਨ ਅਤੇ ਟੀ. ਐਨ. ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਾਦਕਾਂ ਨੂੰ। ਉਸਨੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ, ਅੱਲਾ ਰੱਖਾ, ਅਮਜਦ ਅਲੀ ਖਾਨ ਅਤੇ ਹਰੀਪ੍ਰਸਾਦ ਚੌਰਸੀਆ ਨਾਲ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰੋਹ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1962 ਵਿੱਚ ਵੀਣਾ ਵਾਦਕ ਐੱਸ. ਬਾਲਚੰਦਰ, ਐੱਨ. ਰਮਾਨੀ ਅਤੇ ਉਮਯਾਲਾਪੁਰਮ ਕੇ. ਸ਼ਿਵੀਨਾ ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤੱਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤੱਟ ਤੱਕ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।ਉਸਨੇ ਯੂ. ਕੇ., ਯੂਐਸਏ ਅਤੇ U.S.S.R ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।
ਨਾ ਭੁੱਲਣ ਵਾਲਾ ਤਜਰਬਾ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ 1948 ਵਿੱਚ ਪਲਾਯਮਕੋੱਟਈ ਕੇਂਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕੈਦੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਨਾ ਭੁੱਲਣ ਵਾਲਾ ਅਨੁਭਵ ਸੀ। ਉਹ ਉਸ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਐੱਮ. ਐੱਮ ਦੰਡਪਾਨੀ ਦੇਸੀਕਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ।ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਤਜਰਬਾ ਸੰਨ 1975 ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ ਮ੍ਰਿਦੰਡਮ ਵਿਦਵਾਨ ਪਾਲਘਾਟ ਮਣੀ ਅਈਅਰ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤਾ ਚੂੜਾਮਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਗਣ ਸਭਾ, ਚੇਨਈ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਸ ਦੇ ਵਿਚਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮ੍ਰਿਦੰਗਮ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਸਾਜ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਮੁੱਖ ਕਲਾਕਾਰ ਨੂੰ ਵਿਘਨ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਮ੍ਰਿਦੰਗਮ ਕਲਾਕਾਰ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣਾ ਹੁਨਰ ਦਿਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ "ਥਾਨੀ ਅਵਰਥਾਨਮ" (ਸੋਲੋ ਇੰਟਰਲੂਡੇਸ) ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤਾਮਿਲ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ ਨਾਲ ਕੇ. ਬਾਲਚੰਦਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਤਮਿਲ ਫਿਲਮ ਸਿੰਧੂ ਭੈਰਵੀ ਵਿੱਚ "ਮਾਰੀ, ਮਾਰੀ, ਨਿੰਨੇ" ਗੀਤ ਲਈ ਮ੍ਰਿਦੰਗਮ ਉੱਤੇ ਗਏ। ਫਿਲਮ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੇਤਾ ਸ਼ਿਵਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਗਾਇਕ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਗਣੇਸ਼ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿਦੰਗਮ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]- ਸੰਗੀਤ ਚੂੜਾਮਨੀ, 1975 ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਗਣ ਸਭਾ, ਚੇਨਈ ਦੁਆਰਾ
- ਸੰਗੀਤ ਕਲਾਨਿਧੀ, ਸੰਗੀਤ ਅਕੈਡਮੀ, ਚੇਨਈ ਦੁਆਰਾ 2004 [2]
- ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਸੰਗੀਤ ਨਾਟ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ 1991 [3]
- ਸੰਗੀਤ ਕਲਾਸੀਖਾਮਨੀ, 1998 ਦੁਆਰਾ ਇੰਡੀਅਨ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਚੇਨਈ
- ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਟੈਗੋਰ ਰਤਨ, ਸੰਗੀਤ ਨਾਟ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ 2012ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਵੇਲੋਰ ਜੀ. ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਦੀ ਮੌਤ 27 ਫਰਵਰੀ 2012 ਨੂੰ 82 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।
ਸ਼ਗਿਰਦ
[ਸੋਧੋ]ਵੇਲੋਰ ਜੀ.ਰਾਮਾਭਦਰਨ ਨੇ ਕਈ ਮ੍ਰਿਦੰਗਮ ਵਾਦਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Mridangam maestro no more - The Hindu". thehindu.com. Retrieved 2016-09-25.
- ↑ Recipients of Sangita Kalanidhi Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine.
- ↑ Instrumental - Carnatic Mridangam Archived 2015-05-30 at the Wayback Machine.