ਸਕੇਲ (ਸੰਗੀਤ)


ਸੰਗੀਤ ਥਿਊਰੀ ਵਿੱਚ,ਸਕੇਲ "ਸੁਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਲੜੀ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਸੁਰ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਸੁਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕ੍ਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਪਿੱਚ ਜਾਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਥਿਰਕਣ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਗਤੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।[1][2]
"ਸਕੇਲ" ਸ਼ਬਦ ਲਾਤੀਨੀ ਸ਼ਬਦ "ਸਕਾਲਾ" ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ "ਪੌੜੀ"। ਇਸ ਲਈ, ਕੋਈ ਵੀ ਪੈਮਾਨਾ ਇਸਦੇ "ਕਦਮ-ਪੈਟਰਨ" ਦੁਆਰਾ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਵਿਚਰਦੇ ਹਨ।[1][2]
ਇੱਕ ਸੰਗੀਤਕ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਵਕ਼ਤ,ਅਕਸਰ ਜਾਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਮ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦੇ ਵਕ਼ਤ,ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਧੁਨ ਅਤੇ ਇਕਸਾਰਤਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਸਕੇਲ ਦੇ ਸੁਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੰਨ-ਬਿੰਨ ਸਟੈਂਡਰਡ ਕੀ ਵਾਲੇ ਸਟਾਫ' ਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[3]
ਸਪਤਕਾਂ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਕਰਕੇ ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਸਪਤਕਾਂ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਏਕਲ ਵਿਸਤਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉੱਚੇ ਜਾਂ ਹੇਠਲੇ ਸਪਤਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਸ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਦੁਹਰਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੰਗੀਤਕ ਸਕੇਲ ਅੱਠਵੇਂ ਸਪੇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਸਕੇਲ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ,ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਕੇਲ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਵਿੱਚ ਰਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋ ਸਕੇ ਅਤੇ ਇਹ ਪਛਾਣ ਯੋਗ ਦੂਰੀ ਹੀ (ਜਾਂ ਸਕੇਲ ਦੇ ਦੋ ਲਗਾਤਾਰ ਸੁਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅੰਤਰਾਲ) ਹੈ।[4] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਕੇਲ ਕਦਮਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਈਕ੍ਰੋਟੋਨਲ ਸੰਗੀਤ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਕੋਈ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਸੁਰ ਲਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਰੇਕ ਸਕੇਲ ਕਦਮ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਦਾ ਮਾਪ ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਇੱਕ ਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਸਕੇਲ ਪੂਰਾ ਕਦਮ ਇੱਕ ਸੈਮੀਟੋਨ ਅੰਤਰਾਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਕੇਲ ਨੂੰ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਡਬਲਿਊ-ਡਬਲਿਊ-ਏਚ-ਡਬਲਿਊ-ਡਬਲਿਊ ਡਬਲਿਊ-ਏਚ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਡਬਲਿਊ ਪੱਕੇ ਪੈਰੀਂ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਇੱਕ ਅੰਤਰਾਲਾ ਦੋ ਸੈਮੀਟੋਨ ਫੈਲਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਸੀ ਤੋਂ ਡੀ ਤੱਕ ਅਤੇ ਏਚ ਅੱਧੇ ਪੈਰੀਂ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੀ ਤੋਂ ਡੀ) ਤੱਕ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਦੇ ਪੈਟਰਨਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ, ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ, ਡਾਇਟੋਨੀਕ, ਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ, ਮੇਜਰ, ਮਾਈਨਰ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਕੇਲ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅੰਤਰਾਲ ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸੁਰ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਡਿਗਰੀ (ਜਾਂ ਟੌਿਨਕ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੈਮਾਨੇ ਦਾ ਟੌਿਨਕ ਉਹ ਨੋਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅੱਠਵੇਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਪਣਾਇਆ ਅੰਤਰਾਲ ਪੈਟਰਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਜੋਂ। ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ, ਪੈਮਾਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਇਸਦੇ ਟੌਿਨਕ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਪੈਟਰਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਸੀ ਮੇਜਰ ਇੱਕ ਸੀ ਟੌਿਨਕ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਪਿਛੋਕੜ
[ਸੋਧੋ]ਸਕੇਲ, ਕਦਮ ਅਤੇ ਅੰਤਰਾਲ
[ਸੋਧੋ]
ਸਕੇਲ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਨੀਵੀਂ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਪਿੱਚ ਤੱਕ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਕੇਲ ਸਪਤਕ ਅਤੇ ਸੁਰਾਂ ਨੂੰ-ਦੁਹਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਭਾਵ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੁਰਾਂ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹਰ ਸਪਤਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਬੋਹਲੇਨ-ਪੀਅਰਸ ਸਕੇਲ ਇੱਕ ਅਪਵਾਦ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਪਤਕ-ਦੁਹਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਪਿੱਚ ਕਲਾਸਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਕੂਲਰ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿਚ ਕਲਾਸ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ (ਜਾਂ ਘਟਾ ਕੇ) ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਵਧਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਕੇਲ ਸੀ-ਡੀ-ਈਐਫ-ਜੀ-ਏ-ਬੀ-[ਸੀ] ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਰੈਕਟ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਖਰੀ ਨੋਟ ਪਹਿਲੇ ਨੋਟ ਨਾਲੋਂ ਇੱਕ ਅੱਠ ਗੁਣਾ ਉੱਚਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਘਟਦਾ ਹੋਇਆ C ਮੁੱਖ ਸਕੇਲ ਸੀ-ਬੀ-ਏ-ਜੀ-ਐੱਫ-ਈ-ਡੀ-[ਸੀ] ਹੈ, ਬਰੈਕਟ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਸੁਰ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਇੱਕ ਸੰਤਵਾਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਲਗਾਤਾਰ ਸੁਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਸਕੇਲ ਸਟੈਪ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਸੁਰਾਂ ਨੂੰ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਦਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨੰਬਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਇੱਕ ਸੀ ਮੇਜਰ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਨੋਟ ਸੀ, ਦੂਜਾ ਡੀ, ਤੀਜਾ ਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੋ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨੰਬਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈਃ ਸੀ ਅਤੇ ਈ ਇੱਕ ਤੀਜੇ ਦਾ ਅੰਤਰਾਲ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ (ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੀਜਾ ਡੀ ਅਤੇ ਐਫ ਵੀ ਇੱਕ ਤੀਜਾ ਬਣਾਇਆ ਹਨ (ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਤੀਜਾ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੰਚ) ।
ਪਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਸਕੇਲ ਨੂੰ ਕਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਿੱਚ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਇੱਕ ਸੀ ਮੇਜਰ ਸਕੇਲ ਨੂੰ ਸੀ4 (ਮਿਡਲ ਸੀ) ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਪਤਕ ਨੂੰ ਸੀ5 ਤੱਕ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਹ ਸੀ6 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇੱਕੋ ਓਕਟੇਵ ਤੋਂ ਸੀ7 ਤੱਕ ਚਡ਼੍ਹਦਾ ਹੈ।
ਸਕੇਲ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]
ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਿੱਚ ਕਲਾਸਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈਃ
- ਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ, ਜਾਂ ਡੋਡੇਕੈਟੋਨਿਕ (12 ਨੋਟਸ ਪ੍ਰਤੀ ਓਕਟੇਵ)
- ਨਾਨਟੋਨਿਕ (9 ਨੋਟਸ ਪ੍ਰਤੀ ਓਕਟੇਵ): ਹੈਪਟੋਨਿਕ ਬਲੂਜ਼ ਸਕੇਲ ਦੀ ਇੱਕ ਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ ਪਰਿਵਰਤਨਹੈਪਟੈਟੋਨਿਕ ਬਲੂਜ਼ ਸਕੇਲ
- ਆਕਟਾਟੋਨਿਕ (8 ਨੋਟਸ ਪ੍ਰਤੀ ਆਕਟੇਵ): ਜੈਜ਼ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
- ਹੈਪਟੈਟੋਨਿਕ (7 ਨੋਟਸ ਪ੍ਰਤੀ ਓਕਟੇਵ): ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਆਧੁਨਿਕ ਪੱਛਮੀ ਸਕੇਲ
- ਹੈਕਸਾਟੋਨਿਕ (6 ਨੋਟਸ ਪ੍ਰਤੀ ਓਕਟੇਵ): ਪੱਛਮੀ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਆਮ
- ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਸੰਗੀਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ "ਕਾਲਾ ਨੋਟ" ਸਕੇਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ (5 ਨੋਟਸ ਪ੍ਰਤੀ ਓਕਟੇਵਃ ਅਨਹੈਮਿਟੋਨਿਕ ਰੂਪ (ਸੈਮੀਟੋਨਸ ਦੀ ਘਾਟ) ਆਮ ਹੈ।
- ਟੈਟਰਾਟੋਨਿਕ (4 ਟਿੱਪਣੀਆਂ-ਟ੍ਰਾਈਟੋਨਿਕ (3 ਟਿੱਪਣੀਾਂ-ਟ੍ਰਾਈਟੌਨਿਕ ਅਤੇ ਡੀਟੌਨਿਕ (2 ਟਿੱਪਣੀ): ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਪੂਰਵ-ਇਤਿਹਾਸਕ (ਆਰੰਭਿਕ) ਸੰਗੀਤ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ
ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੈਮਿਟੋਨਿਕ, ਕੋਹੇਮਿਟੋਨਿਕ, ਜਾਂ ਕਮੀਆਂ ਹੋਣ।[5] ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਸੰਘਟਕ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਦੀ ਇਸ ਦੀ ਧੁਨੀ, ਜਾਂ ਧੁਨੀ ਚਰਿੱਤਰ ਦੀ ਬੋਧਾਤਮਕ ਧਾਰਨਾ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
"ਸੁਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜੋ ਇੱਕ ਰਾਗ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਗ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸੂਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਇੱਕ ਸਭਿਆਚਾਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤੀ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ" " ਇੱਕ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਸੁਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਿੱਚ ਦੂਰੀ ਜਾਂ ਅੰਤਰਾਲ ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ ਧੁਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਾਲੋਂ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ।"[6][7]
ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਮਰੂਪਤਾ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਲਿੰਡਰੋਮਿਕ, ਚੀਰਲ, ਜਾਂ ਰੋਟੇਸ਼ਨਲ ਸਮਰੂਪਤਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਸੀਅਨ ਦੇ ਸੀਮਤ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਢੰਗਾਂ ਵਿੱਚ।
ਇੱਕਸਾਰ ਸਮੱਗਰੀ
[ਸੋਧੋ]ਇੱਕ ਸਕੇਲ ਦੇ ਨੋਟਸ ਜੋੜ ਵਿੱਚ ਤਾਰ ਦੇ ਹਰੇਕ ਹੋਰ ਨੋਟਸ ਦੇ ਨਾਲ ਅੰਤਰਾਲ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ 5-ਨੋਟ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 10 ਇੱਕਸਾਰ ਅੰਤਰਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ 6-ਨੋਟ ਸਕੇਲ ਵਿਚ 15 ਹੁੰਦੇ ਹੈਂ, ਇੱਕੋ 7-ਨੋਟ ਸਕੇਲ ਚ 21 ਹੁੰਦੇ ਹੈ, ਇੱਕੋਂ 8-ਨੋਟ ਸਕੇਲ ਦਾ 28 ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਕੇਲ ਇੱਕ ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੋਟ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਫਿਰ ਵੀ ਕੁਝ ਮੁੱਖ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਦੀ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ, ਮੌਜੂਦਗੀ ਅਤੇ ਪਲੇਸਮੈਂਟ ਸਕੇਲ ਦੀ ਆਵਾਜ਼, ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਧੁਨ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਗਤੀ, ਅਤੇ ਪੈਮਾਨੇ ਤੋਂ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਲਏ ਗਏ ਕੋਰਡ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ।[8]
ਇੱਕ ਸੰਗੀਤਕ ਪੈਮਾਨੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਈਟੋਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਈਟੋਨਿਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਮੀਕਰਨ ਪ੍ਰਤੀ ਅੱਠਵੇਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਸੂਰਾਂ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੈਮਾਨੇ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਈਟੋਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਾ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਈਟੋਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇੱਕ ਐਟ੍ਰੀਟੋਨਿਕ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਕੇਲ ਜਾਂ ਤਾਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੈਮੀਟੋਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਹੈਮਿਟੋਨਿਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੈਮੀਟੋਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਐਨਹੀਮਿਟੋਨਿਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਸਕੇਲ
[ਸੋਧੋ]ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਜਾਂ ਰਚਨਾ ਤੋਂ ਐਬਸਟਰੈਕਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਕਿਸੇ ਰਚਨਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਜਾਂ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰਵ-ਰਚਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਕੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤਾਲੀਮ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਰਚਨਾਤਮਕ ਸਿਖਲਾਈ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੇਲ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਲਾਉਡ ਡੈਬਸੀ ਦੀ ਐਲ 'ਆਇਲ ਜੋਯੂਜ਼ ਵਿੱਚ।[9] ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ, ਪਹਿਲਾ ਸਕੇਲ ਇੱਕ ਪੂਰੇ-ਟੋਨ ਸਕੇਲ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜਾ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਸਕੇਲ ਡਾਇਟੋਨੀਕ ਸਕੇਲ ਹਨ। ਡੈਬੱਸੀ ਦੇ ਲੇਖ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੰਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨੋਂ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ
[ਸੋਧੋ]ਰਵਾਇਤੀ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਕੇਲ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸੱਤ ਨੋਟਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅੱਠਵੇਂ ਵਿੱਚ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਕੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨੋਟਸ (ਹੇਠਾਂ ਦੇਖੋ) ਨੂੰ ਟੋਨ ਅਤੇ ਸੈਮੀਟੋਨ ਦੇ ਪੂਰੇ ਅਤੇ ਅੱਧੇ ਪਡ਼ਾਅ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਰਮੋਨਿਕ ਮਾਈਨਰ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਿੰਨ-ਸੈਮੀਟੋਨ ਸਟੈਪ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ-ਐਨਹੀਮਿਟੋਨੀਕ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੋਈ ਸੈਮੀਟੋਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਮੱਧਕਾਲੀ ਅਤੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਚਿੱਟੇ-ਨੋਟ ਡਾਇਟੋਨੀਕ ਸਕੇਲ ਸੀ-ਡੀ-ਈ-ਐਫ-ਜੀ-ਏ-ਬੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਗੈਰ-ਵਿਵਸਥਿਤ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਟ੍ਰਾਈਟੋਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ।
ਆਮ ਅਭਿਆਸ ਪੀਰੀਅਡ (1600-1900) ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਸਕੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈਃ
- ਡਾਇਟੋਨੀਕ ਸਕੇਲ (ਸੱਤ ਨੋਟਸ-ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਕੇਲ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਨਾਬਾਲਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ
- ਸੰਗੀਤਕ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨਿਕ ਛੋਟੇ ਸਕੇਲ (ਸੱਤ ਨੋਟਸ)
ਇਹ ਸਕੇਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਅਰਸੇ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਮਾਡੂਲੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੈਮਾਨੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਡੂਲੇਸ਼ਨ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਮੇਜਰ-ਮੋਡ ਟੁਕਡ਼ੇ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ "ਟੌਿਨਕ" ਡਾਇਟੋਨੀਕ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਪਰਲੇ ਪੰਜਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ "ਪ੍ਰਮੁੱਖ" ਸਕੇਲ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ (ਇੱਕ ਖਾਸ ਹੱਦ ਤੱਕ, ਪਰ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੰਚ, ਵਾਧੂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਸਕੇਲਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀਃ
- ਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ ਸਕੇਲ (ਬਾਰਾਂ ਨੋਟਸ)
- ਪੂਰੇ-ਟੋਨ ਸਕੇਲ (ਛੇ ਨੋਟਸ)
- ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ (ਪੰਜ ਨੋਟਸ)
- ਔਕਟੌਨਿਕ ਜਾਂ ਘੱਟ ਹੋਏ ਸਕੇਲ (ਅੱਠ ਨੋਟਸ)

ਹੋਰ ਸਕੇਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਕਿਸਮ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹਨਃ
- ਫਰੀਜੀਅਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਕੇਲ (ਹਾਰਮੋਨਿਕ ਮਾਈਨਰ ਸਕੇਲ ਦਾ ਇੱਕ ਢੰਗ)
- ਅਰਬੀ ਸਕੇਲ
- ਹੰਗਰੀ ਦਾ ਛੋਟਾ ਪੈਮਾਨਾ
- ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸੰਗੀਤ ਸਕੇਲ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਕੋਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)
- ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਕੇਲ
ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ ਵਰਗੇ ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਡਾਇਟੋਨੀਕ ਸਕੇਲ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਗੈਪ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਸਕੇਲ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਜਾਂ ਮੂਲ ਸਕੇਲ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਕੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵੇਖੋਃ ਮੋਡੀਊਲੇਸ਼ਨ (ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਘੱਟ ਸਕੇਲ) ।
ਨੋਟ ਦੇ ਨਾਮ
[ਸੋਧੋ]ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤਕ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਪੈਮਾਨੇ ਦਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਨੋਟ ਟੌਿਨਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ-ਪੈਮਾਨੇ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਨੋਟ। ਪੱਛਮੀ ਧੁਨੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ, ਸਧਾਰਨ ਗੀਤ ਜਾਂ ਟੁਕੜੇ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਟੌਿਨਕ ਨੋਟ ਉੱਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖਤਮ ਹੁੰਦੇ ਹੈਂ। ਇੱਕ ਖਾਸ ਟੌਿਨਕ ਦੀ ਚੋਣ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਸਕੇਲ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਨੰਬਰਾਂ ਨਾਲ ਲੇਬਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਟੌਿਨਕ ਤੋਂ ਕਿੰਨੇ ਸਕੇਲ ਕਦਮ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਸੀ ਮੇਜਰ ਸਕੇਲ (ਸੀ, ਡੀ, ਈ, ਐਫ, ਜੀ, ਏ, ਬੀ) ਦੇ ਨੋਟਸ ਨੂੰ {1,2,3,4,5,6,7} ਲੇਬਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸੀ ਦੀ ਚੋਣ ਨੂੰ ਟੌਿਨਕ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਮੀਕਰਨ ਸਕੇਲ ਡਿਗਰੀ ਇਹਨਾਂ ਸੰਖਿਆਤਮਕ ਲੇਬਲਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੇਬਲਿੰਗ ਲਈ "ਪਹਿਲੇ" ਨੋਟ ਦੀ ਚੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਸਕੇਲ-ਡਿਗਰੀ ਲੇਬਲ ਸਕੇਲ ਲਈ ਅੰਦਰੂਨੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਬਲਕਿ ਇਸਦੇ ਢੰਗਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਏ ਨੂੰ ਟੌਿਨਕ ਵਜੋਂ ਚੁਣਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਏ = 1, ਬੀ = 2, ਸੀ = 3, ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸੀ ਮੇਜਰ ਸਕੇਲ ਦੇ ਨੋਟਸ ਨੂੰ ਲੇਬਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਕੇਲ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਏ ਮਾਈਨਰ ਸਕੇਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਨੋਟ ਲੇਖ ਨੂੰ ਦੇਖੋ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਨੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਕਿਵੇਂ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਹੈਪਟੈਟੋਨਿਕ (7-ਨੋਟ) ਸਕੇਲ ਦੀਆਂ ਸਕੇਲ ਡਿਗਰੀਆਂ ਨੂੰ ਟੌਿਨਕ, ਸੁਪਰਟੋਨਿਕ, ਮੀਡੀਏਂਟ, ਸਬਡੋਮਿਨੈਂਟ, ਡੋਮੈਨੈਂਟ, ਸਬਮੀਡੀਏਂਟ, ਉਪਟੋਨਿਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਸਬਟੋਨਿਕ ਟੌਿਨਕ ਤੋਂ ਦੂਰ ਇੱਕ ਸੈਮੀਟੋਨ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੀਡਿੰਗ-ਟੋਨ (ਜਾਂ ਲੀਡਿੰਡ-ਨੋਟ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਲੀਡਿੰ ਗਾਣਾ ਉੱਚਾ ਕੀਤਾ ਸਬਟੋਨਿਕ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਨਾਮਕਰਨ ਸੰਮੇਲਨ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅੱਖਰ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ, ਸੋਲਫੇਜ ਅੱਖਰ ਹਨਃ ਡੋ , ਰੇ , ਮੀ , ਫਾ , ਸੋ (ਜਾਂ ਸੋਲਹਲਾ , ਤੀ (ਜਾਂ ਸਿਲਹਲਾ ਡੋ (ਜਾਂ ਉਠ ) ।
ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਮਕਰਨ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਵਾਜ ਹੈ ਕਿ ਹਰੇਕ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਆਪਣੇ ਅੱਖਰ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਃ ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਏ-ਬੀ-ਸੀ-ਡੀ-ਈ-ਐੱਫ-ਜੀ-ਦੀ ਬਜਾਏ ਏ-ਬੀ. ਡੀ-ਡੀ-ਡੀ.-ਈ-ਈ-ਜੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਨਾਮਕਰਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ, ਸੱਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੋਟਾਂ ਵਾਲੇ ਸਕੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ।[10]
ਇੱਕ ਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ ਸਕੇਲ ਦੇ ਬਾਰਾਂ ਨੋਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਬਾਰਾਂ ਜ਼ੀਰੋ ਜਾਂ ਇੱਕ ਦੇ ਬਾਈਨਰੀ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਕੇਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਬਾਈਨਰੀ ਨੰਬਰਿੰਗ ਸਕੀਮ ਹੇਠਲੇ ਪਿੱਚਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਸੰਖਿਆਤਮਕ ਮੁੱਲ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਚ ਸੰਖਿਆਤ੍ਮਕ ਮੁੱਲ ਵਾਲੇ ਘੱਟ ਪਿੱਚਾਂ ਦੇ ਉਲਟ) ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੱਚ ਕਲਾਸ ਸੈੱਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਪਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਨੀ ਨੂੰ 2 ^ ਨੀ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ 12-ਟੀਈਟੀ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਪਿੱਚ ਕਲਾਸ ਸੈੱਟਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪਾਵਰ ਸੈੱਟ ਨੂੰ 0 ਤੋਂ 4095 ਤੱਕ ਦੇ ਨੰਬਰਾਂ ਨਾਲ ਮੈਪ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਈਨਰੀ ਅੰਕ ਸੱਜੇ ਤੋਂ ਖੱਬੇ ਵੱਲ ਚਡ਼੍ਹਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪਿੱਚਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਡ਼੍ਹੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਸੈਂਬੋਬੂਲੇਟ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪਿਆਨੋ ਕੀਬੋਰਡ ਵਾਂਗ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ ਵੱਲ ਘੱਟ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪਡ਼੍ਹਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਕੇਲ 101010110101 = 2741 ਹੈ। ਇਹ ਬਾਈਨਰੀ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀ ਲਾਜ਼ੀਕਲ ਬਾਈਨਰੀ ਓਪਰੇਟਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅੰਤਰਾਲ ਵੈਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਆਮ ਟੋਨ ਦੀ ਅਸਾਨ ਗਣਨਾ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਟੋਨ ਦੇ ਹਰ ਸੰਭਵ ਸੁਮੇਲ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰੇਕ ਸਕੇਲ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸੰਖਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਟੌਿਨਕ ਤੋਂ ਸੈਮੀਟੋਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ C-D-E-F-G-A-B, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਡਿਗਰੀ, ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ, ਟੌਿਨਕ ਤੋਂ 0 ਸੈਮੀਟੋਨ ਹੈ (ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ) ਦੂਜਾ ਹੈ ਟੌਿਨਕ ਤੋਂ 2 ਸੈਮੀਟੋਨ, ਤੀਜਾ ਹੈ ਟੌਿਨਕ ਦੇ 4 ਸੈਮੀਟੋਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋਰ. ਦੁਬਾਰਾ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨੋਟਸ ਇੱਕ ਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ ਸਕੇਲ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜੋ 12-ਟੋਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸੁਭਾਅ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਕੁਝ ਫਰੈਟਿਡ ਸਟਰਿੰਗ ਯੰਤਰਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਿਟਾਰ ਅਤੇ ਬਾਸ ਗਿਟਾਰ ਲਈ, ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰਣੀ ਵਿੱਚ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜੋ ਫਰੈਟ ਨੰਬਰ ਅਤੇ ਸਤਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਹਰੇਕ ਸਕੇਲ ਡਿਗਰੀ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਉਤਾਰ-ਚਡਾਵ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 . New York.
{{cite book}}
: Missing or empty|title=
(help) - ↑ 2.0 2.1 "Scale | Definition, Music Theory, & Types | Britannica". www.britannica.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2024-06-25.
- ↑ Benward, Bruce and Saker, Marilyn Nadine (2003). Music: In Theory and Practice, seventh edition: vol. 1, p. 25. Boston: McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-294262-0.
- ↑ Hewitt, Michael (2013). Musical Scales of the World, pp. 2–3. The Note Tree. ISBN 978-0-9575470-0-1.
- ↑ "All The Scales". www.allthescales.org. Archived from the original on 15 October 2017. Retrieved 28 April 2018.
- ↑ Nzewi, Meki, and Odyke Nzewi (2007), A Contemporary Study of Musical Arts. Pretoria: Centre for Indigenous Instrumental African Music and Dance. Volume 1 p. 34 ISBN 978-1-920051-62-4.
- ↑ Nettl, Bruno, and Helen Myers (1976). Folk Music in the United States, p.39. ISBN 978-0-8143-1557-6.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs named:0
- ↑ Tymoczko, Dmitri (2004). "Scale Networks and Debussy" (PDF). Journal of Music Theory. 48 (2): 219–294 (254–264). doi:10.1215/00222909-48-2-219. ISSN 0022-2909. Archived from the original (PDF) on 9 August 2017. Retrieved 18 July 2017..
- ↑ "C Major Scale". All About Music Theory.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-09-12.
ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਪੈਟਰਨਾਂ ਨੂੰ ਪੈਟਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਨੋਟ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਸਕੇਲ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਹਿਲਾ ਕੇ ਬਦਲਦੇ ਹਨਃ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸੀ ਮੇਜਰ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ, ਪੈਟਰਨ ਸੀ-ਡੀ-ਈ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਡੀ-ਈ-ਐੱਫ ਬਣਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਸਕੇਲ ਕਦਮ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ "ਸਕੇਲਰ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਜੀਸ਼ਨ" ਜਾਂ "ਨਵੀਂ ਕੀ ਵੱਲ ਤਬਦੀਲ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਅਕਸਰ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਪੈਟਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। (ਇਹ ਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਜੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ D-E-F ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਕਦਮਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸੂਖਮ ਸੁਰੀਲੀ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨਿਕ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਧੁਨੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ, ਮਾਡੂਲੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸਰਲ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ (ਜਾਂ ਕੁੰਜੀਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ) ਪਹਿਲੀ ਕੁੰਜੀ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ (ਜਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ) ਸਕੇਲ ਡਿਗਰੀ ਉੱਤੇ ਬਣੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੁੰਜੀ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਕੁੰਜੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨਾ ਹੈ। C ਮੇਜਰ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਵਿੱਚ G ਮੇਜਰ ਦੀ ਕੁੱਜੀ ਵੱਲ ਜਾਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ (ਜੋ ਇੱਕ F ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਕਸਰ ਹੋਰ ਸਬੰਧਤ ਕੁੰਜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਸੰਗੀਤ ਯੁੱਗ ਦੇ ਟੁਕਡ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ "ਰਿਮੋਟ ਕੁੰਜੀਆਂ" ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਟੌਿਨਕ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਂ ਨੇਡ਼ੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਰਿਮੋਟ ਮੋਡੀਊਲੇਸ਼ਨ ਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਇੱਕ ਗੀਤ ਲੈਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਸੀ ਮੇਜਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੋਡੀਊਲੇਟ (ਕੁੰਜੀਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਐੱਫ ਮੇਜਰ) ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਜੈਜ਼ ਅਤੇ ਬਲੂਜ਼
[ਸੋਧੋ]
ਨੀਲੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਜੈਜ਼ ਅਤੇ ਬਲੂਜ਼ ਇੱਕ ਸੈਮੀਟੋਨ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਨੀਲਾ ਨੋਟ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਅੰਤਰਾਲ ਹੈ ਜੋ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਨਾ ਤਾਂ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ, ਬਲਕਿ "ਵਿਚਕਾਰ" ਹੁੰਦਾ ਹੈਂ, ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਆਦ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਪਿਆਨੋ ਨੀਲੇ ਨੋਟ ਨਹੀਂ ਵਜਾ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਗਿਟਾਰ, ਸੈਕਸੋਫੋਨ, ਟਰੌਂਬੋਨ ਅਤੇ ਟਰੰਪੇਟ ਨਾਲ, ਕਲਾਕਾਰ ਨੀਲੇ ਨੋਟ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਟੋਨ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਤਿੱਖੇ ਜਾਂ ਫਲੈਟ ਨੋਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਈ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਵਿੱਚ, ਨੀਲਾ ਨੋਟ ਜਾਂ ਤਾਂ ਜੀ ਅਤੇ ਜੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਨੋਟ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੰਨਾ ਇੱਕ ਸੰਕੇਤ ਹੋਵੇਗਾ।
ਬਲੂਜ਼ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ ਅਕਸਰ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੈਜ਼ ਵਿੱਚ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਢੰਗ ਅਤੇ ਸਕੇਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਕਸਰ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਇੱਕੋ ਟੁਕਡ਼ੇ ਦੇ ਅੰਦਰ। ਕ੍ਰੋਮੈਟਿਕ ਸਕੇਲ ਆਮ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਧੁਨਿਕ ਜੈਜ਼ ਵਿੱਚ।
ਗੈਰ-ਪੱਛਮੀ ਸਕੇਲ
[ਸੋਧੋ]ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਸੁਭਾਅ
[ਸੋਧੋ]ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ, ਸਕੇਲ ਨੋਟਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਟੈਂਪਰਡ ਟੋਨ ਜਾਂ ਸੈਮੀਟੋਨ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀ ਅੱਠਵਾਂ 12 ਅੰਤਰਾਲ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਅੰਤਰਾਲ ਦੋ ਟੋਨ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਦਾ ਹੈ-ਉੱਚ ਟੋਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਅਨੁਪਾਤ ਦੀ ਇੱਕ oscillation ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਦੋ ਦੇ ਬਾਰ੍ਹਵੇਂ ਰੂਟ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਇੱਕ ਕਾਰਕ ਦੁਆਰਾ, ਜਾਂ ਲਗਭਗ 1.059463 ਹੇਠਲੇ ਇੱਕ ਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ। ਇੱਕ ਸਕੇਲ ਇੱਕ ਉਪ ਸਮੂਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਹਨਾਂ 12 ਵਿੱਚੋਂ 7 ਸਕੇਲ ਕਦਮਾਂ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਹੋਰ
[ਸੋਧੋ]ਕਈ ਹੋਰ ਸੰਗੀਤਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਸਕੇਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਅੰਤਰਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਕੇਲ ਹਾਰਮੋਨਿਕ ਲਡ਼ੀ ਦੀ ਡੈਰੀਵੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਗੀਤਕ ਅੰਤਰਾਲ ਹਾਰਮੋਨਿਕ ਓਵਰਟੋਨਸ ਲਡ਼ੀ ਦੇ ਪੂਰਕ ਮੁੱਲ ਹਨ। ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਇੰਡੋਚਾਈਨਾ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੰਗੀਤਕ ਸਕੇਲਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤਿਕ ਸਕੇਲ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਨ, ਜੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੈਟੇਲੋਫੋਨ ਅਤੇ ਜ਼ਾਈਲੋਫੋਨ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਇਨਹਾਰਮੋਨਿਕ ਗੂੰਜ' ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।
ਪੈਮਾਨਿਆਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਅੰਤਰਾਲ
[ਸੋਧੋ]ਕੁੱਝ ਸਕੇਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਿੱਚਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੂਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਪੈਮਾਨਾ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਨੋਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਅੱਠਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹੈਂ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਚੀਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ, ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਡੀ, ਈ, ਜੀ ਅਤੇ ਏ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਉੰਤੇ ਗੋਂਗ, ਸ਼ਾਂਗ, ਜੂ, ਚੀ ਅਤੇ ਯੂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1][2]
ਕੁਝ ਸਕੇਲ ਇੱਕ ਅੱਠਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ-ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਛੋਟੇ ਸਕੇਲ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਪੂਰੇ ਅੱਠਵੇ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫੈਲੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜੋੜ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ਉੰਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਤੀਜੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਅਜਿਹੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਛੋਟੇ ਸਕੇਲ ਹਨ ਜੋ ਸੈਂਕਡ਼ੇ ਪੂਰੇ-ਓਕਟੇਵ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਕੇਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸਕੇਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੇਜਾਜ਼ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ 14 ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਇੱਕ ਸਕੇਲ ਕਦਮ ਹੈ (ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਕਿਸਮ ਦੇ 53 ਨੂੰ ਇੱਕ ਓਕਟੇਵ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ) ਲਗਭਗ 3 ਸੈਮੀਟੋਨ ਦੇ ਸਮਾਨ (ਪੱਛਮੀ ਕਿਸਮ ਦੇ 12 ਨੂੰ ਇੰਨ-ਬਿੰਦੂ ਵਿੱਚ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ) ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਬਾ ਸਕੇਲ, ਇਹਨਾਂ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦੇ ਸਕੇਲਾਂ ਵਿੰਚੋਂ ਇੱਕ, ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ 3 ਸਕੇਲ ਕਦਮ ਹਨ 14 ਕੋਮਾ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਭਾਵ ਮੱਧ ਟੋਨ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਪੱਛਮੀ ਸੈਮੀਟੋਨ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਗੇਮਲਨ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਪੇਲੋਗ ਅਤੇ ਸਲੈਂਡਰੋ ਸਮੇਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਕੇਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹਾਰਮੋਨਿਕ ਅੰਤਰਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਇੱਕ ਚੱਲਣਯੋਗ ਸੱਤ-ਨੋਟ ਸਕੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰਾਗ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਸੈਮੀਟੋਨ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।[3] ਤੁਰਕੀ ਸੰਗੀਤ ਤੁਰਕੀ ਮਕਾਮ ਅਤੇ ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਮਕਾਮਤ ਕੁਆਰਟਰ ਟੋਨ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦੋਵਾਂ ਰਾਗਾਂ ਅਤੇ ਮਕਾਮਤ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਨੋਟ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੀ ਦੂਰੀ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਉਸੇ ਨੋਟ ਦੀ ਸ਼੍ਰੁਤਿ ਇੱਕ ਸੈਮੀਟੋਨ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Wu, Dan; Li, Chao-Yi; Yao, De-Zhong (2013-10-01). "An ensemble with the chinese pentatonic scale using electroencephalogram from both hemispheres". Neuroscience Bulletin (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 29 (5): 581–587. doi:10.1007/s12264-013-1334-y. ISSN 1995-8218. PMC 5561954. PMID 23604597.
- ↑ Van Khê, Trân (1985). "Chinese Music and Musical Traditions of Eastern Asia". The World of Music. 27 (1): 78–90. ISSN 0043-8774. JSTOR 43562680.
- ↑ Burns, Edwaard M. 1998. "Intervals, Scales, and Tuning.", p. 247. In The Psychology of Music, second edition, edited by Diana Deutsch, 215–264. New York: Academic Press. ISBN 0-12-213564-4.
- ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸਕੇਲ ਅਤੇ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
- ਮੇਲੋਡਿਕ ਪੈਟਰਨ
- ਪਿੱਚ ਸਰਕੂਲਰ
- ਸ਼ੇਪਾਰਡ ਟੋਨ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਹੋਰ ਪਡ਼੍ਹੋ
[ਸੋਧੋ]- . Latina, Italy.
{{cite book}}
: Missing or empty|title=
(help) - . New York.
{{cite book}}
: Missing or empty|title=
(help); Unknown parameter|deadurl=
ignored (|url-status=
suggested) (help)