ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਬਾਤਿਸ਼
ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਬਾਤਿਸ਼ (14 ਦਸੰਬਰ 1914-29 ਜੁਲਾਈ 2006) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗਾਇਕ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੀ ਜੋ ਪਟਿਆਲਾ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1][2] ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਸੈਂਟਾ ਕਰੂਜ਼, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ, ਯੂ. ਐੱਸ. ਏ. ਵਿੱਚ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ 1970 ਤੋਂ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਬਾਤਿਸ਼ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਪਲੇਅਬੈਕ ਗਾਇਕ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਰੇਡੀਓ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 1936 ਵਿੱਚ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਟੂਡੀਓ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ।[3] ਫਿਲਮ ਦਾਸੀ ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਸਨ1944' ਬਣੀ ਸੀ ,ਇਹ ਫਿਲਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੀ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 3 ਗੀਤ ਗਾਏਃ 'ਖਮੋਸ਼ ਨਿਗਾਹ ਯੇ ਸੁਨਾਤੀ ਹੈ', 'ਮੇਰੀ ਆਰਜ਼ੂ ਦੇਖ ਕੀ ਚਾਹਤਾ ਹੂ' ਅਤੇ 'ਘਰ ਬਾਰ ਉਜਾਲਾ'। ਬਾਤਿਸ਼ ਨੇ 'ਬੇਤਾਬ', 'ਬਹੂ ਬੇਟੀ', 'ਕਰਵਟ, 'ਨਾਤਾ', 'ਤੂਫ਼ਾਨ', 'ਹਾਰ ਜੀਤ', 'ਟੀਪੂ ਸੁਲਤਾਨ', 'ਹਮ ਭੀ ਕੁਛ ਕਮ ਨਹੀਂ', 'ਅਮਰ ਕੀਰਤਨ', 'ਹੁਲਾਰੇ' (1957) ਅਤੇ 'ਜ਼ਲਿਮ ਤੇਰਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ' ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਵੀ ਸੰਗੀਤ ਦਿੱਤਾ।[4]
ਕਾਰਡਿਫ਼, ਵੇਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਅਪਣੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਓਹ ਫੈਨਰ ਬਰੌਕਵੇ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ 1964 ਵਿੱਚ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।[5]
1965 ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ, ਬਾਤਿਸ਼ ਨੇ ਬੀਟਲਜ਼ ਦੀ ਫੀਚਰ ਫਿਲਮ ਹੈਲਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸੰਗੀਤਕ ਲਈ ਵਿਚਿਤਰਾ ਵੀਨਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ।[2] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬਾਤਿਸ਼ ਨੇ ਬੀਟਲਜ਼ ਗਿਟਾਰਿਸਟ ਜਾਰਜ ਹੈਰੀਸਨ ਦੀ ਪਤਨੀ ਪੈਟੀ ਬੌਡ ਨੂੰ ਸਾਜ਼ ਦਿਲਰੂਬਾ ਦੀ ਤਾਲੀਮ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ।[6] ਉਸ ਨੇ ਬੀ. ਬੀ. ਸੀ. ਲਈ ਕਈ ਗਾਣੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ, ਅਤੇ ਇਥੇ ਉਹ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ' ਤੇ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦਾ ਸੀ।ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਕਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ,ਸੰਗੀਤ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬੀਬੀਸੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸ਼ੋਅ ਅਪਨਾ ਹੀ ਘਰ ਸਮਝਿਏ ਲਈ ਥੀਮ ਗੀਤ "ਨਈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਯਾ ਜੀਵਨ" ("ਨਵਾਂ ਜਨਮ, ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ") ਲਈ ਗਾਇਆ ਵੀ ।[7][2]
ਸੰਨ 1968 ਵਿੱਚ, ਬਾਤਿਸ਼ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਦਾਕਾਰ ਮਾਈਕਲ ਯਾਰਕ ਨੂੰ ਜਿਸਨੇ ਫਿਲਮ 'ਦਿ ਗੁਰੂ "ਵਿੱਚ ਸਿਤਾਰ ਵਜਾਉਣ ਵਾਲਾ ਕਿਰਦਾਰ ਕਰਨਾ ਸੀ ,ਉਸ ਨੂੰ ਲਈ ਸਿਤਾਰ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸੰਨ 1970 ਵਿੱਚ ਉਹ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਂਟਾ ਕਰੂਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਵਿਸ਼ਾ ਪਡ਼੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸ ਨੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਸ਼ਵਿਨ ਬਾਤਿਸ਼ ਨੇ ਬਾਤਿਸ਼ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਐਂਡ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਕਿਤਾਬਾਂ
[ਸੋਧੋ]- ਰੈਗੋਪੀਡੀਆ, V. 1-ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੈਮਾਨੇ (ਪੁਸਤਕ) [8]
- ਰੈਗੋਪੀਡੀਆ ਕੈਸੇਟ-ਰੈਗੋਪੀਡਿਆ V. 1 (ਬੁੱਕ) ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਟੇਪ [8]
- ਰੈਗੋਪੀਡੀਆ V. 2-ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੈਮਾਨੇ (ਪੁਸਤਕ) [8]
- ਪਹਿਲੇ 10 ਥਾਟ ਰਾਗ ਚੱਲਾਂ- (ਟੈਕਸਟ ਅਤੇ ਕੈਸੇਟ ਪੈਕੇਜ)
- ਰਾਗ ਚਾਲਾਂ V. 1 (A-C) -ਸਾਰੇ ਰਾਗਾਂ ਲਈ A ਤੋਂ C ਤੱਕ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੈਗੋਪੀਡੀਆ V. 1 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਰਾਗ ਚਾਲਾਂ V. 2 (D-I) -ਡੀ ਤੋਂ I ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਰਾਗਾਂ ਲਈ ਵਿਸਤਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੈਗੋਪੀਡੀਆ V. 1 (ਬੁੱਕ) ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਰਾਗ ਚਾਲਾਂ V. 3 (ਜੇ-ਕੇ) -ਜੇ ਤੋਂ ਕੇ ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਗਾਂ ਲਈ ਵਿਸਤਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੈਗੋਪੀਡੀਆ V. 1 (ਬੁੱਕ) ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਰਾਗ ਚਾਲਾਂ V. 4 (L-M) -ਸਾਰੇ ਰਾਗਾਂ ਲਈ L ਤੋਂ M ਤੱਕ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੈਗੋਪੀਡੀਆ V. 1 (ਬੁੱਕ) ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਰਾਗ ਚਾਲਾਂ V. 5 (N-R) -ਰਾਗਪੀਡੀਆ V. 1 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ N ਤੋਂ R ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਰਾਗਾਂ ਲਈ ਵਿਸਤਾਰ
- ਰਾਗ ਚਾਲਾਂ V. 6 (S) -ਰਾਗਪੀਡੀਆ V. 1 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ S ਅਧੀਨ ਸਾਰੇ ਰਾਗਾਂ ਲਈ ਵਿਸਤਾਰ (ਬੁੱਕ)
- ਰਾਗ ਚਾਲਨ V. 7 (T-Y ਪਲੱਸ ਕੁੱਝ ਦੁਰਲੱਭ ਰਾਗਾਂ) -ਟੀ ਤੋਂ ਵਾਈ ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਰਾਗਾਂ ਲਈ ਵਿਸਤਾਰ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਬ ਰਾਗਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਰੈਗੋਪੀਡੀਆ V. 1 ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ।
- ਰਸਿਕਾ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਮੰਜਰੀ V. 1-ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗੀਤ) ਸਟਾਫ ਅਤੇ ਸਰਗਮ ਸੰਕੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਸ ਥਾਟਾਂ ਲਈ (ਬੁੱਕ)
- ਪਹਿਲਾ ਦਸ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ-ਐਸ. ਡੀ. ਬਾਤਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ, ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਗਾਇਆ ਗਿਆ (ਕੈਸੈੱਟ ਅਤੇ ਸੀਡੀ)
- ਰਸਿਕ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਮੰਜਰੀ V. 2-100 ਹੋਰ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ, 10 ਪ੍ਰਤੀ ਥਾਟ ਸਟਾਫ ਅਤੇ ਸਰਗਮ ਸੰਕੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ (ਪੁਸਤਕ)
ਆਡੀਓ CDs
[ਸੋਧੋ]- ਓਮ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ-ਦਿਲਰੂਬਾ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀਡੀ)
- ਰਾਮ ਭਜਨ-ਹਿੰਦੂ ਭਗਤੀ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀਡੀ)
- 72 ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕਰਨਾਟਕ ਮੇਲਾ-ਖੰਡ 1 (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀਡੀ)
- ਰਾਗ ਤੋੜੀ -ਅਲਾਪ ਅਤੇ ਭਜਨ "ਜੈ ਜੀਆ ਮਹਾਦੇਵ" (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀਡੀ)
- ਆਸਾਵਰੀ ਥਾਟ ਰਾਗਸ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀ. ਡੀ.)
- ਭੈਰਵ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀ ਡੀ)
- ਭੈਰਵੀ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀ. ਡੀ.)
- ਬਿਲਾਵਲ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਾਨ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀਡੀ)
- ਕਾਫੀ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀ ਡੀ)
- ਕਲਿਆਣ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀਡੀ)
- ਖਮਾਜ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀ. ਡੀ.)
- ਮਰਾਵਾ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀਡੀ)
- ਪੂਰਵੀ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀਡੀ)
- ਤੋੜੀ ਥਾਟ ਰਾਗ ਲਕਸ਼ਣ ਗੀਤ (ਕੈਸੈੱਟ/ਸੀਡੀ)
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Kumar, Anu (24 June 2021). "From Bollywood to Beatles and beyond: The amazing journey of Shiv Dayal Batish". Scroll.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-05-09.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Hunt, Ken (2006-08-15). "S.D. Batish". The Independent (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-12-24. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name "Hunt" defined multiple times with different content - ↑ "S. D. Batish". MUSICAL LIVES: Celebrating Senior Musicians of Santa Cruz County. Folkplanet. Retrieved 2023-12-24.
- ↑ "Musical Association with S.D. Batish as Co-singers". Geeta Dutt. Retrieved 2023-12-24.
- ↑ Swapan, Ashfaque (31 March 1995). "Sitar Power Review - India West Magazine". Ashwin Batish. Retrieved 2023-12-24.
- ↑ . Milwaukee, WI.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ "S.D. Batish Songs, Albums, Reviews, Bio & More". AllMusic (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-12-24.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 "Ragopedia™ Volume One - Exotic Scales of North India". www.ragopedia.com. Retrieved 2023-12-24.