ਸਾਰਾ ਡੈਨੀਅਸ
ਸਾਰਾ ਮਾਰੀਆ ਡੇਨਿਅਸ | |
|---|---|
 2017 ਵਿੱਚ ਡੇਨਿਅਸ | |
| ਜਨਮ | ਸਾਰਾ ਮਾਰੀਆ ਡੇਨਿਅਸ 5 ਅਪ੍ਰੈਲ 1962 ਟੈਬੀ, ਸਵੀਡਨ |
| ਮੌਤ | 12 ਅਕਤੂਬਰ 2019 (ਉਮਰ 57) ਸਟਾਕਹੋਮ, ਸਵੀਡਨ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ |
ਸਟੀਫਨ ਜੋਨਸਨ (ਵਿ. 1989–2010) |
| ਬੱਚੇ | 1 |
ਸਾਰਾ ਮਾਰੀਆ ਡੈਨੀਅਸ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Sara Maria Danius; 5 ਅਪ੍ਰੈਲ 1962 - 12 ਅਕਤੂਬਰ 2019) ਇੱਕ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਕ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ, ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸੁਹਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਵਿਦਵਾਨ ਸੀ। ਡੇਨੀਅਸ ਸੋਡਰਟੋਰਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੁਹਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ,[1] ਉਪਸਾਲਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਮਾਹਰ[2] ਅਤੇ ਸਟਾਕਹੋਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ।[3]
ਡੈਨੀਅਸ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸਥਾਈ ਸਕੱਤਰ ਸੀ।[4] ਉਹ 2018 ਦੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਸ ਸਾਲ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅਕੈਡਮੀ ਦਾ ਪੁਨਰਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਡੈਨੀਅਸ ਲੇਖਕ ਅੰਨਾ ਵਾਹਲਗ੍ਰੇਨ (1942-2022) ਅਤੇ ਲਾਰਸ ਡੈਨੀਅਸ (1907-1996) ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਹ ਨੌਂ ਪੂਰੇ ਅਤੇ ਅੱਧੇ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੀ। ਉਹ ਟੈਬੀ ਦੇ ਆਵਾ ਜਿਮਨੇਜ਼ੀਅਮ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਸਵੀਡਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਲੀਗ, ਐਲਿਟਸੇਰੀਅਨ ਵਿੱਚ ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਖੇਡਿਆ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖੇਡਦਾ ਰਿਹਾ। 1981-82 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸਟਾਕਹੋਮ ਵਿੱਚ ਕੈਸੀਨੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰੂਪੀਅਰ ਅਤੇ ਡੀਲਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[5][6]
ਡੈਨੀਅਸ ਨੇ 1986 ਵਿੱਚ ਸਟਾਕਹੋਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[7] ਉਸਨੇ 1989 ਵਿੱਚ ਨੌਟਿੰਘਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸਿਧਾਂਤ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਦਸ ਸਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਅਤੇ 1997 ਵਿੱਚ, ਡਿਊਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 1999 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਉੱਪਸਾਲਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮਾਰਸੇਲ ਪ੍ਰੌਸਟ, ਗੁਸਤਾਵ ਫਲੌਬਰਟ ਅਤੇ ਜੇਮਸ ਜੋਇਸ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ।
ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਡੈਨੀਅਸ 1986 ਤੋਂ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਡੇਗੇਂਸ ਨਿਹੇਟਰ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਕ ਸੀ। 2008 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੋਡਰਟੋਰਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੁਹਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਉੱਪਸਾਲਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਡਾਕਟਰ ਬਣ ਗਈ। ਉਹ 2010 ਤੋਂ ਰਾਇਲ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਲੈਟਰਜ਼ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ,[8] ਅਤੇ 2013 ਵਿੱਚ ਸਟਾਕਹੋਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣ ਗਈ।
ਮਾਰਚ 2013 ਵਿੱਚ, ਡੈਨੀਅਸ ਨੂੰ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ, ਉਹ ਨੂਟ ਅਹਨਲੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੇਅਰ 7 'ਤੇ ਬੈਠਾ। ਡੈਨੀਅਸ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ 20 ਦਸੰਬਰ 2013 ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1 ਜੂਨ 2015 ਨੂੰ ਪੀਟਰ ਐਂਗਲੰਡ ਤੋਂ ਅਕੈਡਮੀ ਦੇ ਸਥਾਈ ਸਕੱਤਰ ਵਜੋਂ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ।[9]
ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 12 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018 ਨੂੰ ਅਕੈਡਮੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਕੈਡਮੀ ਵੱਲੋਂ ਮੀ ਟੂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜੀਨ-ਕਲਾਉਡ ਅਰਨੌਲਟ ਸਕੈਂਡਲ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਹ ਘੁਟਾਲਾ 2018 ਦੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਸ ਸਾਲ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਕੈਡਮੀ ਦਾ ਪੁਨਰਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਦੋ ਸਾਬਕਾ ਸਥਾਈ ਸਕੱਤਰਾਂ, ਸਟੂਰ ਐਲਨ ਅਤੇ ਹੋਰੇਸ ਐਂਗਡਾਹਲ, ਨੇ ਡੈਨੀਅਸ ਨੂੰ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨੇਤਾ ਕਿਹਾ।[10] 26 ਫਰਵਰੀ 2019 ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਕਈ ਅਕੈਡਮੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਘੁਟਾਲੇ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਕੈਡਮੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ "ਨਫ਼ਰਤ ਵਿੱਚ" ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।
ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]ਡੈਨੀਅਸ ਨੂੰ ਫੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ।[11] ਨੋਬਲ ਬੈਂਕਵੇਟਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਪਾਰ ਐਂਗਸ਼ੇਡੇਨ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੇ ਸਨ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਲੇਖਕਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਹ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਦੀ ਸੀ: ਮਾਰਸੇਲ ਪ੍ਰੌਸਟ, ਆਨਰ ਡੀ ਬਾਲਜ਼ਾਕ ਅਤੇ ਵਰਜੀਨੀਆ ਵੁਲਫ।[12] ਉਸਦਾ ਦਸਤਖਤ ਵਾਲਾ ਪਹਿਰਾਵਾ, ਇੱਕ ਪੂਸੀ ਬੋ ਬਲਾਊਜ਼,[13] ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪਹਿਨਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਸੰਕਟ ਦੌਰਾਨ ਉਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
1989 ਤੋਂ 2010 ਤੱਕ, ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਲੇਖਕ ਸਟੀਫਨ ਜੌਨਸਨ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਲੀਓ ਸੀ।
ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਡੈਨੀਅਸ ਦੀ ਮੌਤ 12 ਅਕਤੂਬਰ 2019 ਨੂੰ 57 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ (in sv) Ny ledamot i Svenska Akademien (Press release). Swedish Academy. 7 March 2013. http://www.svenskaakademien.se/information/pressinformation/2013/ny-ledamot-i-svenska-akademien.
- ↑ Wiman, Björn (7 March 2013). "DN-medarbetare tar plats i Svenska akademien". Dagens Nyheter (in ਸਵੀਡਿਸ਼).
- ↑ Anell, Eva (1 October 2013). "Vill bidra med humor och olydnad". tidningencurie.se (in ਸਵੀਡਿਸ਼). Curie. Retrieved 12 October 2019.
- ↑ "Sara Danius ersätter Peter Englund". Dagens Nyheter (in ਸਵੀਡਿਸ਼). 20 December 2014. Retrieved 12 October 2019.
- ↑ "Sara Danius – från croupière till första kvinna som ständig sekreterare". Dagens Nyheter (in ਸਵੀਡਿਸ਼). 12 October 2019. Retrieved 12 October 2019.
- ↑ "Danius, Sara". svenskaakademien.se (in ਸਵੀਡਿਸ਼). Swedish Academy. Retrieved 12 October 2019.
- ↑ Sara Danius Archived 26 April 2013 at the Wayback Machine., profile at Södertörn University (Swedish ਵਿੱਚ)
- ↑ "Sara Danius". vitterhetsakad.se (in ਸਵੀਡਿਸ਼). Royal Swedish Academy of Letters, History and Antiquities. Archived from the original on 11 August 2020. Retrieved 12 October 2019.
- ↑ "Chair no. 7 – Sara Danius". The Swedish Academy. Archived from the original on 7 March 2016. Retrieved 7 February 2016.
- ↑ Anderson, Christina (12 April 2018). "In Nobel Scandal, a Man Is Accused of Sexual Misconduct. A Woman Takes the Fall". The New York Times. Retrieved 13 April 2018.
- ↑ Ljung, Susanne (12 January 2018). "Susanne Ljung möter Sara Danius" (in ਸਵੀਡਿਸ਼). Sveriges Radio. Retrieved 12 October 2019.
- ↑ Strömqvist, Susanna (22 February 2018). "Pär Engsheden om tanken bakom Sara Danius Nobelklänningar: "Skapade som en trilogy"". ELLE (in ਸਵੀਡਿਸ਼). Retrieved 12 October 2019.
- ↑ Strömquist, Susanna (12 December 2015). "Sara Danius: "Jag är alltid på jakt efter en snygg knytblus"". ELLE (in ਸਵੀਡਿਸ਼). Retrieved 12 October 2019.