ਸਿੰਧੂਤਾਈ ਸਾਪਕਲ

ਡਾ. ਸਿੰਧੂਤਾਈ ਸਾਪਕਲ
ਜਨਮ	(1948-11-14) 14 ਨਵੰਬਰ 1948 Wardha, Central Provinces and Berar, India
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ	ਭਾਰਤੀ
ਹੋਰ ਨਾਮ	ਅਨਾਥਾਂ ਦੀ ਮਾਂ Mai (mother)
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ	Raising orphan children
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ	ਸ਼੍ਰੀਹਰੀ ਸਾਪਕਲ
ਬੱਚੇ	ਇੱਕ ਧੀ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰ 1042 Adopted
ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ	Abhimanji Sathe (ਪਿਤਾ)

ਸਿੰਧੂਤਾਈ ਸਾਪਕਲ, ਜਿਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ "ਅਨਾਥਾਂ ਦੀ ਮਾਂ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁੰਨ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਉੱਪਰ ਅਨਾਥ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਡੀਵਾਈ ਪਾਟਿਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰੇਟ ਕੀਤੀ। 

ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ

ਸਿੰਧੂਤਾਈ ਸਾਪਕਲ ਦਾ ਜਨਮ 14 ਨਵੰਬਰ 1948 ਨੂੰ ਪਿੰਪਰੀ ਮੇਘੇ  ਪਿੰਡ, ਵਰਧਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਅਭੀਮਾਂਜੀ ਸਾਥੇ, ਪੇਸ਼ੇ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਗਾਇਕ ਦੇ ਕੋਲ ਹੋਇਆ। ਇੱਕ ਅਨਚਾਹੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਉਸਨੂੰ ਚਿੰਧੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ (ਮਰਾਠੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਬਦ "ਕਪੜੇ ਦੇ ਕਿਸੇ ਟੁਕੜੇ ਲਈ" ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)। ਪਰ, ਉਸਦੇ ਸਿੰਧੂਤਾਈ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਇਹ ਇੱਛਾ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ।

ਵਿਆਹ 

ਦੱਸ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀ ਸਾਪਕਲ ਅਲਾਈਸਿਸ ਹਰਬਾਜੀ, ਇੱਕ ਤੀਹ ਸਾਲ ਦਾ ਨਾਵਾਰਗਾਓਂ ਪਿੰਡ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਵਰਧਾ ਦਾ ਗਾਇਕ, ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੇ ਵੀਹ ਸਾਲ ਦੀ ਹੋਣ ਤੱਕ ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਸੈਨਿਕ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਸਫਲ ਅੰਦੋਲਨ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜੋ ਪੇਂਡੂਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਲਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸੁੱਕੇ ਗਊ ਗੋਬਰ ਦੇ ਇੱਕਠ ਵਿੱਚ ਭੜਕਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਬਗੈਰ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਵੇਚਿਆ। ਉਸਦੇ ਵਿਰੋਧ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਕਲੈਕਟਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਸਾਪਕਲ ਸਹੀ ਹੈ। 

ਕਾਰਜ

ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਨਾਥ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਉਸਨੂੰ "ਮਾਈ" (ਮਾਂ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਉਸਨੇ ਤਕਰੀਬਨ 1,050 ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ, ਉਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 207 ਜਵਾਈ, 36 ਨੁਹਾਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਉਪਰ ਪੋਤੇ-ਪੋਤਿਆਂ, ਦੋਤੇ-ਦੋਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਅੱਜੇ ਵੀ ਅਗਲੇ ਖਾਨੇ ਲਈ ਲੜ੍ਹ ਰਹਿ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਗੋਦ ਲਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਪਕਲ ਨੇ ਵਧੀਆ ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਾਇਆ ਵੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਬੱਚੇ, ਉਸਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਈਆਂ ਧੀਆਂ ਵੀ ਉਸਦੇ ਅਨਾਥ-ਆਸ਼ਰਮ ਨੂੰ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉੱਪਰ ਹੀ ਪੀਐਚ.ਡੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸੰਗਠਨ

• ਸੰਮਤੀ ਬਾਲ ਨਿਕੇਤਨ, ਭੇਲੇਕਰ ਵਸਤੀ, ਹੜਾਪਸਰ, ਪੂਨੇ
• ਮਮਤਾ ਬਾਲ ਸਦਨ, ਕੁੰਭਾਰਵਲਨ, ਸਾਸਵਦ 
• ਮਾਈ ਦਾ ਆਸ਼ਰਮ ਚਿਖਲਦਰਾ, ਅਮਰਾਵਤੀ
• ਅਭਿਮਨ ਬਾਲ ਭਵਨ, ਵਰਧਾ
• ਗੰਗਾਧਾਰਬਾਬਾ ਛਤਰਾਲਯਾ, ਗੁਹਾ
• ਸਪਤ ਸਿੰਧੂ' ਮਹਿਲਾ ਅਧਾਰ, ਬਾਲਸਾਂਗੋਪਨ ਆਨੀ ਸ਼ਿਕਸ਼ਨ ਸੰਸਥਾ, ਪੂਨੇ

ਅਵਾਰਡ

ਸਿੰਧੂਤਾਈ ਸਾਪਕਲ ਨੂੰ 750 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

• 2017 - 8 ਮਾਰਚ 2018 ਨੂੰ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਸਿੰਧੂਤਾਈ ਸਾਪਕਲ ਨੂੰ ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ 2017 ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹੈ।
• 2016- ਵੋਕਹਾਰਡਟ ਫ਼ਾਉਂਡੇਸ਼ਨ 2016 ਦੁਆਰਾ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕਰ ਆਫ਼ ਦ ਈਅਰ
• 2015 - ਅਹਾਮਦਿਯਾ ਮੁਸਲਿਮ ਪੀਸ ਪ੍ਰਾਇਅਜ਼ ਫਾਰ ਦ ਈਅਰ 2014
• 2014 - ਬਾਸਵਾ ਭੂਸਾਨਾ ਪੁਰਸਕਾਰ-2014, ਜੋ ਬਸਾਵਾ ਸੇਵਾ ਸੰਘ ਪੂਨੇ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
• 2013 - ਮਦਰ ਟਰੇਸਾ ਅਵਾਰਡਸ ਫਾਰ ਸੋਸ਼ਲ ਜਸਟਿਸ
• 2013 - ਦ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਵਾਰਡ ਫਾਰ ਆਈਕੋਨਿਕ ਮਦਰ ---- (ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ)
• 2012 - ਸੀਐਨਐਨ-ਆਈਬੀਐਨ ਅਤੇ ਰਿਲਾਇੰਸ ਫ਼ਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਰੀਅਲ ਹੋਰਸਿਸ ਅਵਾਰਡਸ
• 2010 - ਅਹਿਲਿਆਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਅਵਾਰਡ, ਜੋ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਭਲਾਈ ਦੇ ਸਮਾਜ ਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
• 1996 - ਡੱਟਕ ਮਾਤਾ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫ਼ਾਖੋਰੀ ਸੰਸਥਾ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ- ਸੁਨੀਤਾ ਕਲਾਨੀਕੇਤਨ ਟ੍ਰਸਟ, ਤਾਲ– ਸ਼੍ਰੀਰਮਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਹਿਮਦਾਨਗਰ. ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਪੂਨੇ
• 1992 - ਮੁੱਖ ਸਮਾਜਿਕ  ਸਹਾਇਕ ਅਵਾਰਡ
• ਸਾਹਯਾਦਰੀ ਹਿਰਕਾਨੀ ਅਵਾਰਡ (ਮਰਾਠੀ: सह्याद्रीची हिरकणी पुरस्कार)
• ਰਜਾਈ ਅਵਾਰਡ (ਮਰਾਠੀ: राजाई पुरस्कार)
• ਸ਼ਿਵਲੀਲਾ ਗੌਰਵ ਅਵਾਰਡ (ਮਰਾਠੀ: शिवलीला महिला गौरव पुरस्कार)

ਫਿਲਮ

2010 ਵਿੱਚ, ਅਨੰਤ ਮਹਾਦੇਵਨ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਇੱਕ ਮਰਾਠੀ ਫਿਲਮ "ਮੀ ਸਿੰਧੂਤਾਈ ਸਾਪਕਲ" ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧੂਤਾਈ ਸਾਪਕਲ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਵਰਲਡ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ 54ਵੇਂ ਲੰਦਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

Receiving award from President Of India Ram Nath Kovind

ਹਵਾਲੇ

• http://www.gits4u.com/women/womenf22.htm Archived 2016-05-12 at the Wayback Machine.
• http://www.india-intro.com/blog/fan-musings/502-mother-of-orphans-sindhu-tai-sapkal-part-1.html Archived 2016-09-20 at the Wayback Machine.