ਸੋਮਾਲੀ ਕਲਾ
ਸੋਮਾਲੀ ਕਲਾ ਸੋਮਾਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਲਾਤਮਕ ਸਭਿਆਚਾਰ ਹੈ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਦੋਵੇਂ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨ, ਸੰਗੀਤ, ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ, ਲੱਕੜ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਲਾਤਮਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸੋਮਾਲੀ ਕਲਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਸ ਦੇ ਅਨੌਖੇਵਾਦ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਮਾਲੀਆਂ ਦੇ ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੇ ਖੋਜੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦੇ ਨਾਲ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਿਤ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਲਾਤਮਕ ਚਿਤਰਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੋਗਾਦਿਸ਼ਾਨ ਛਾਉਣੀਆਂ 'ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਪੰਛੀ, ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਚੱਟਾਨ ਚਿੱਤਰ, ਅਤੇ ਸੋਮਾਲੀਆ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਕਬਰਾਂ 'ਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਸਜਾਵਟ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪੈਟਰਨ ਅਤੇ ਜਿਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਡਿਜ਼ਾਈਨ, ਬੋਲਡ ਰੰਗ ਅਤੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ ਸੀ।
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਸੋਮਾਲੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਸਬੂਤ ਪੂਰਵ-ਇਤਿਹਾਸਕ ਚੱਟਾਨ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਹਨ। ਲਾਸ ਗੀਲ ਦੀ ਚੱਟਾਨ ਕਲਾ ਨੂੰ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਸਮੀ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਗਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਗਰਦਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਲਾਸਟ੍ਰੋਨ ਨਾਲ ਸ਼ਿੰਗਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੁਝ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਜਾਵਟੀ ਵਸਤਰ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗਾਵਾਂ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਪਾਲਤੂ ਕੁੱਤੇ, ਕੈਨੀਡੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਿਰਾਫ਼ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਵੀ ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। [1]
ਨੱਕਾਸ਼ੀ[ਸੋਧੋ]
ਨੱਕਾਸ਼ੀ, ਸੋਮਾਲੀ ਵਿੱਚ ਕੋਰਿਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸੋਮਾਲੀਆ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰਤ ਪੇਸ਼ਾ ਹੈ। ਮੱਧਯੁਗੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਮੀਰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਘਰਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸੋਮਾਲੀਆ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਕਾਰਵਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ।
ਟੈਕਸਟਾਈਲ[ਸੋਧੋ]
ਸੋਮਾਲੀਆ ਦਾ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੋਗਾਦਿਸ਼ੂ ਵਿੱਚ ਸੋਮਾਲੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਕੇਂਦਰ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ, ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸਨੇ ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਵਰਗੇ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ।[2]
ਧਾਤ ਦਾ ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]
ਸ਼ਹਿਰੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸੁਨਿਆਰੇ ਅਤੇ ਲੁਹਾਰ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਕਿੱਤੇ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਖਾਨਾਬਦੋਸ਼ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਸ਼ਹਿਰ-ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਦੌਲਤ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਕਤੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗਹਿਣਿਆਂ, ਜਾਂ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੋਮਾਲੀ ਖੰਜਰ (ਟੋਰੇ)।