ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀ ਅਰਥਚਾਰਾ
ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਕੇਂਦਰ ਕੋਲੰਬੋ ਵਿਖੇ
ਮੁਦਰਾਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਰੁਪਿਆ (ਐਲਕੇਆਰ)
ਮਾਲੀ ਵਰ੍ਹਾਕਲੰਡਰ ਸਾਲ
ਵਪਾਰ organisationsਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਆਜ਼ਾਦ ਵਪਾਰ ਖੇਤਰ
ਅੰਕੜੇ
ਜੀਡੀਪੀUS$ 80.591 ਬਿਲੀਅਨ (ਵਿਸ਼ਵ ਬੈੰਕ .) / US$ 233.637 ਬਿਲੀਅਨ ਪੀਪੀਪੀ[1]
ਜੀਡੀਪੀ ਵਾਧਾ4.79% (2015)[2]
ਜੀਡੀਪੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀUS$ 3,818.161 (2015) / US$ 11,068.996 ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਪੀਪੀਪੀ PPP[1]
ਜੀਡੀਪੀ ਖੇਤਰਾਂ ਪੱਖੋਂਖੇਤੀਬਾੜੀ : 12.8%; ਉਦਯੋਗ : 29.2%; ਸੇਵਾਵਾਂ : 58% (2009 est.)
ਫੈਲਾਅ (ਸੀਪੀਆਈ)6.9% (2012 est.)[3]
ਗਰੀਬੀ ਰੇਖਾ ਤੋਂ
ਹੇਠਾਂ ਅਬਾਦੀ		4.3% (2011 est.)[3]
ਜਿਨੀ ਅੰਕ36.4 (2013)
ਲੇਬਰ ਬਲ
ਕਿੱਤੇ ਪੱਖੋਂ		ਖੇਤੀਬਾੜੀ: 32.7%; ਉਦਯੋਗ: 26.3%; ਸੇਵਾਵਾਂ: 41% (ਦਸੰਬਰ 2008 est.)
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ4.3% (2011)[3]
ਮੁੱਖ ਉਦਯੋਗਰਬੜ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ, ਚਾਹ , ਨਾਰੀਅਲ, ਤਮਾਕੂ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਵਸਤਾਂ, ਟੈਲੀਕਮਿਊਨਿਕੇਸ਼ਨ, ਇੰਸ਼ੋਰੇੰਸ, ਬੈੰਕਿੰਗ ; ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ , ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜਰਾਣੀ; ਕਪੜੇ , ਟੈਕਸਟਈਲ; ਸੀਮਿੰਟ , ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ , ਸੂਚਨਾ ਤਕਨੀਕ
ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸੌਖ ਦਾ ਸੂਚਕ81ਵਾਂ[4]
ਬਾਹਰੀ
ਨਿਰਯਾਤ$30.00 ਬਿਲੀਅਨ (2016 est.)
ਨਿਰਯਾਤੀ ਮਾਲਟੈਕਸਟਈਲ, ਦਵਾਈਆਂ, ਚਾਹ, ਮਸਾਲੇ, ਹੀਰੇ, ਨਾਰੀਅਲ ਉਤਪਾਦ, ਰਬੜ ਉਤਪਾਦ, ਮੱਛੀ
ਮੁੱਖ ਨਿਰਯਾਤ ਜੋੜੀਦਾਰਫਰਮਾ:Country data ਅਮਰੀਕਾ 26.1%
ਫਰਮਾ:Country data ਬਰਤਾਨੀਆ 9%
 ਭਾਰਤ 7.2%
 ਜਰਮਨੀ 4.3% (2015)[5]
ਅਯਾਤ$35.00 ਬਿਲੀਅਨ (2016 est.)
ਅਯਾਤੀ ਮਾਲਟੈਕਸਟਈਲ, ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥ, ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ, ਖਾਧ ਖੁਰਾਕ, ਮਸ਼ਨੀਰੀ
ਮੁੱਖ ਅਯਾਤੀ ਜੋੜੀਦਾਰ ਭਾਰਤ 24.6%
 ਚੀਨ 20.6%
 ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ 7.1%
 ਸਿੰਗਾਪੁਰ 5.9%
 ਜਪਾਨ 5.7% (2015)[6]
ਐੱਫ਼.ਡੀ.ਆਈ. ਭੰਡਾਰUS$1 ਬਿਲੀਅਨ (2011)
ਕੁੱਲ ਬਾਹਰੀ ਕਰਜ਼ਾ~$35 ਬਿਲੀਅਨ (2016 est.) or 76% of GDP (2015 est.)
ਪਬਲਿਕ ਵਣਜ
ਆਮਦਨ$8.495 ਬਿਲੀਅਨ (2011 est.)
ਖਰਚਾ$12.63 ਬਿਲੀਅਨ (2011 est.)
ਕਰਜ਼ ਦਰਜਾਸਟੈਂਡਰਡ ਐਂਡ ਪੂਅਰਸ :[7]
BB- (ਘਰੇਲੂ)
B+ (ਵਿਦੇਸ਼ੀ)
B+ (ਟੀਐਂਡ ਸੀ ਅਨੁਮਾਨ)
ਆਊਟਲੁੱਕ: ਸਥਿਰ[8]
ਮੂਡੀਜ਼:[8]
B1
ਆਊਟਲੁੱਕ: ਸਥਿਰ
ਫਿਚ ਸਮੂਹ :[8]
B+
ਆਊਟਲੁੱਕ: ਸਕਾਰਾਤਮਕ
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਰਿਜ਼ਰਵ$7.2 ਬਿਲੀਅਨ (17 ਅਪ੍ਰੈਲ 2011 est.)[9]
(ce).html ਮੁੱਖ ਸਮੱਗਰੀ ਸਰੋਤ: CIA ਵਰਲਡ ਫੈਕਟ ਬੁਕ
ਸਾਰੇ ਅੰਕੜੇ, ਜਦ ਤੱਕ ਕਿਹਾ ਨਾ ਜਾਵੇ, ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰਾਂ ਵਿਚ ਹਨ

ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚੇ ਵਾਧੇ ਦਰ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸਮਰਥ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦਨ $80.591 ਬਿਲੀਅਨ (2015) ($233.637 ਬਿਲੀਅਨ (ਪੀਪੀਪੀ))ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ 11,068.996 ਡਾਲਰ (ਪੀਪੀਪੀ) ਸੀ।[1] ਸਾਲ 2003 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ ਇਥੋਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ 6.4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਹੀ ਹੈ।ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਬਾਕੀ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਦੇਸਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸੈਕਟਰ ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ , ਚਾਹ ਨਿਰਯਾਤ, ਟੈਕਸਟਈਲ ਉਦਯੋਗ ,ਹਨ।

ਆਰਥਿਕ ਇਤਿਹਾਸ

[ਸੋਧੋ]

ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ 1948 ਬਰਤਾਨੀਆ ਤੋਂ ਅਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਮਨੁਖੀ ਸੰਕਟਾਂ ਵਿਚੋਂ ਗੁਜਰਿਆ ਹੈ।2004 ਇਥੇ ਸੁਨਾਮੀ ਆਈ ਸਾਲ 1971 ਵਿੱਚ ਜੰਗ 1987-89 ਅਤੇ 1983-2009 ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਵਾਰ ਤੋਂ ਇਹ ਦੇਸ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਇਆ। 1948-1955 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਏ ਉਦਯੋਗ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ। ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ ਨੇ ਕਾਫੀ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਇਥੇ ਜਮੀਨੀ ਸੁਧਾਰ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗੇ ਅਤੇ ਆਯਾਤ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।

ਮੈਕਰੋ ਆਰਥਿਕ ਰੁਝਾਨ

[ਸੋਧੋ]

ਇਸ ਸਾਰਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਚਾਲੂ ਕੀਮਤਾਂ ਤੇ ਅਨੁਮਾਨ (2015)ਪੇਸ਼ ਹਨ[10] ਜੋ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਕੋਸ਼ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ:

ਸਾਲ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਡਾਲਰ
1980 66,167 16.53 ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਰੁਪਿਆ
1985 162,375 27.20 ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਰੁਪਿਆ
1990 321,784 40.06 ਸ੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਰੁਪਿਆ
1995 667,772 51.25 ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਰੁਪਿਆ
2000 1,257,637 77.00 ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਰੁਪਿਆ
2005 2,363,669 100.52 ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਰੁਪਿਆ
2016 6,718,000 145.00 ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਰੁਪਿਆ

ਆਰਥਿਕ ਸੈਕਟਰ

[ਸੋਧੋ]

ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ

[ਸੋਧੋ]
Unawatuna Beach

ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਉਦਯੋਗ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਮੁਖ ਆਰਥਿਕ ਸੈਕਟਰ ਹੈ।ਇਥੋਂ ਦੀਆਂ ਸਾਫ਼ ਸ਼ਫਾਫ਼ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪਾਣੀ, ਬੀਚਾਂ , ਵਿਰਾਸਤੀ ਥਾਂਵਾਂ ਅਤੇ ਪਹਾੜ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖਿਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹਨ। [11][12][13]

ਸਾਲ 2004 ਆਈ ਸੁਨਾਮੀ ਨਾਲ ਇਥੋਂ ਦੇ ਸਿਰ ਸਪਾਟਾ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਕੁਝ ਧੱਕਾ ਲੱਗਾ ਸੀ ਕਿਓਂਕਿ ਇਥੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਗਈ ਸੀ।[14][15][16]

ਚਾਹ ਉਦਯੋਗ

[ਸੋਧੋ]
ਚਾਹ ਦੇ ਬਾਗ ਮੱਧ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ

ਚਾਹ ਉਦਯੋਗ ਵੀ ਇਥੋਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਮੁਖ ਸਰੋਤ ਹੈ। 1995 ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੇਸ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ 23% ਚਾਹ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਹਿਮ ਦੇਸ ਸੀ। ਇਥੇ ਚਾਹ ਉਦਯੋਗ 1867 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਰਤਾਨਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਜੇਮਸ ਟੇਲਰ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ।[17]

ਇਹ ਉਦਯੋਗ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਗਰੀਬੀ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ ਸਹਾਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। .[18][19]

ਕਪੜਾ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ

[ਸੋਧੋ]

ਕਪੜਾ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਵੀ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਉਦਯੋਗ ਹਨ।ਇਹ ਉਤਪਾਦ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। .[20]

ਖੇਤੀਬਾੜੀ

[ਸੋਧੋ]

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਧੀਨ ਮੁਖ ਫਸਲਾਂ ਹਨ:ਚਾਵਲ,ਨਾਰੀਅਲ, ਅਨਾਜ,ਜੋ ਜਿਆਦਾਤਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਨਿਰਯਾਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [21]

ਸੂਚਨਾ ਤਕਨੀਕ ਉਦਯੋਗ

[ਸੋਧੋ]

ਸੂਚਨਾ ਤਕਨੀਕ ਉਦਯੋਗ ਦੇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਉਭਰ ਰਿਹਾ ਖੇਤਰ ਹੈ।2013 ਵਿੱਚ ਇਸ ਤੋਂ ਲਗਪਗ 720 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਦੇਸ ਨੂੰ ਆਮਦਨ ਹੋਈ। [22][23]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=48&pr.y=18&sy=2014&ey=2019&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=524&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=
  2. ↑ "GDP growth (annual %)". data.worldbank.org.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2012-01-18. Retrieved 2016-11-29. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. ↑ "Doing Business in Sri Lanka 2012". World Bank. Archived from the original on 20 ਨਵੰਬਰ 2011. Retrieved 21 November 2011. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. ↑ "Export Partners of Sri Lanka". CIA World Factbook. 2015. Archived from the original on 2 ਅਕਤੂਬਰ 2016. Retrieved 26 July 2016. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. ↑ "Import Partners of Sri Lanka". CIA World Factbook. 2015. Archived from the original on 6 ਅਗਸਤ 2016. Retrieved 26 July 2016. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. ↑ "Sovereigns rating list". Standard & Poor's. Retrieved 26 May 2011.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2
  9. ↑
  10. ↑ "Edit/Review Countries". Retrieved 3 March 2015.
  11. ↑ Sri Lanka tourism revives slowly, International Herald Tribune
  12. ↑
  13. ↑
  14. ↑
  15. ↑
  16. ↑
  17. ↑ "TED Case Studies - Ceylon Tea". American University, Washington, D.C.
  18. ↑ "Steenbergs Organic Fairtrade Pepper and Spice". Archived from the original on 2008-02-09. Retrieved 2016-11-30. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  19. ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2005-04-28. Retrieved 2016-11-30. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  20. ↑
  21. ↑ "Sri Lanka - Agriculture". CountryStudies.com.
  22. ↑ "Sri Lankan IT/BPM Industry - 2014 Review" (PDF). Archived from the original (PDF) on 7 ਜਨਵਰੀ 2016. Retrieved 28 December 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  23. ↑ "ICT/BPO Industry In Sri Lanka" (PDF). Sri Lanka Business. Retrieved 30 December 2015.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ_ਦੀ_ਆਰਥਿਕਤਾ&oldid=764398" ਤੋਂ ਲਿਆ