ਨਵਾਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ

ਗੁਣਕ: 28°37′02″N 77°12′36″E / 28.61722°N 77.21000°E / 28.61722; 77.21000
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
(ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਤੋਂ ਰੀਡਿਰੈਕਟ)
ਸੰਸਦ ਭਵਨ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਸਦ ਭਵਨ
Map
ਪੁਰਾਣਾ ਨਾਮਨਵਾਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ
ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਗ੍ਹਾਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਦਿੱਲੀ
ਪਤਾ118, ਰਫੀ ਮਾਰਗ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਦਿੱਲੀ
ਕਸਬਾ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਰਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
ਗੁਣਕ28°37′02″N 77°12′36″E / 28.61722°N 77.21000°E / 28.61722; 77.21000
ਮੌਜੂਦਾ ਕਿਰਾਏਦਾਰਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ
ਗਰਾਊਂਡਬ੍ਰੇਕਿੰਗ1 ਅਕਤੂਬਰ 2020
ਨਿਰਮਾਣ ਆਰੰਭ10 ਦਸੰਬਰ 2020
ਮੁਕੰਮਲ28 ਮਈ 2023
ਖੁੱਲਿਆ19 ਸਤੰਬਰ 2023
ਲਾਗਤ862 crore (US$110 million)
ਗਾਹਕਕੇਂਦਰੀ ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ
ਮਾਲਕਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ
ਉਚਾਈ39.6 ਮੀਟਰ
ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੀ ਗਿਣਤੀ4[1]
ਗ੍ਰਾਊਂਡਸ65,000 m2 (700,000 sq ft)[2]
ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ
ਆਰਕੀਟੈਕਟਬਿਮਲ ਪਟੇਲ
ਮੁੱਖ ਠੇਕੇਦਾਰਟਾਟਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਲਿਮਿਟੇਡ
ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਬੈਠਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ1,272
(ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੈਂਬਰ: 888
ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੈਂਬਰ: 384)
ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਪਹੁੰਚਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਦਾ ਲੋਗੋ ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੱਤਰੇਤ
ਵੈੱਬਸਾਈਟ
sansad.in

ਸੰਸਦ ਭਵਨ (IAST: Sansad Bhavan) ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦੀ ਸੀਟ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦੋ ਸਦਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਹੇਠਲੇ ਅਤੇ ਉਪਰਲਾ ਸਦਨ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਸਟਾ ਪੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 28 ਮਈ 2023 ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3]

ਇਹ ਰਫੀ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਸਟਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸੰਸਦ ਭਵਨ, ਵਿਜੇ ਚੌਂਕ, ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਾਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ, ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਹਾਊਸ, ਸਕੱਤਰੇਤ ਭਵਨ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਅਤੇ ਰਿਹਾਇਸ਼, ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਇਕਾਈਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਨਵੇਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 19 ਸਤੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਧਿਕਾਰਤ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[4]

ਪਿਛੋਕੜ[ਸੋਧੋ]

ਪੁਰਾਣੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸਥਿਰਤਾ ਸੰਬੰਧੀ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ 2010 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਕੰਪਲੈਕਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ। ਮੌਜੂਦਾ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਬਦਲ ਸੁਝਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ 2012 ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀ ਸਪੀਕਰ ਮੀਰਾ ਕੁਮਾਰ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਮੌਜੂਦਾ ਇਮਾਰਤ, ਜੋ ਕਿ 93 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਟਾਫ਼ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਢਾਂਚਾਗਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਰਾਸਤ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5]

ਆਰੰਭ[ਸੋਧੋ]

ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2019 ਵਿੱਚ ਸੈਂਟਰਲ ਵਿਸਟਾ ਰੀਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਰਤਵਯ ਮਾਰਗ ਦਾ ਨਵੀਨੀਕਰਨ, ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਲਈ ਨਵੀਂ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ, ਨਵਾਂ ਦਫ਼ਤਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਈ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੱਤਰੇਤ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।[6][7]

ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਰਸਮ ਅਕਤੂਬਰ 2020 ਵਿੱਚ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ 10 ਦਸੰਬਰ 2020 ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[8][9]

ਹਾਲਾਂਕਿ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜਸਟਿਸ ਏ. ਐੱਮ. ਖਾਨਵਿਲਕਰ ਨੇ ਸੈਂਟਰਲ ਵਿਸਟਾ ਰੀਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਤੇ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ ਪਟੀਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ।[10] 10 ਦਸੰਬਰ 2020 ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ। ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।[11] ਜਨਵਰੀ 2021 ਵਿੱਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਬਹੁਮਤ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਅਤੇ ਇਮਾਰਤ 'ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ।[12]

ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਢਾਂਚਾ[ਸੋਧੋ]

ਸੈਂਟਰਲ ਵਿਸਟਾ ਦੇ ਮੁੜ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਬਿਮਲ ਪਟੇਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਵੇਂ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦਾ ਆਕਾਰ ਛੇ ਭੁਜ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਰੋਧਕ ਅਤੇ150 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਤੱਕ ਟਿਕੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਭਵਨ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਚੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਬੈਠਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਸੀਟ ਸਮਰੱਥਾ ਹੋਵੇਗੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੱਦਬੰਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।[13]

ਨਵੇਂ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੈਂਬਰ ਵਿੱਚ 888 ਸੀਟਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੈਂਬਰ ਵਿੱਚ 384 ਸੀਟਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਉਲਟ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਹਾਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੈਂਬਰ ਸੰਯੁਕਤ ਸੈਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ 1,272 ਮੈਂਬਰ ਰੱਖਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ। ਬਾਕੀ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਅਤੇ ਕਮੇਟੀ ਰੂਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 4 ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ।[14] ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ 3 ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ- ਗਿਆਨ ਦੁਆਰ, ਸ਼ਕਤੀ ਦੁਆਰ ਅਤੇ ਕਰਮ ਦੁਆਰ।

ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ 'ਸੇਂਗੋਲ' ਵੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਾਜਦੰਡ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਸਕ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਸ਼ਾਸਕ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਚੋਲ ਰਾਜ ਦੇ ਯੁੱਗ 'ਸੇਂਗੋਲ' ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[15]

ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਿਤੀਆਂ[ਸੋਧੋ]

  • ਸਤੰਬਰ 2019: ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 'ਸੈਂਟਰਲ ਵਿਸਟਾ ਐਵੇਨਿਊ ਦੇ ਪੁਨਰ ਵਿਕਾਸ' ਦਾ ਖਰੜਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[16]
  • ਸਤੰਬਰ 2020: ਟਾਟਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਲਿਮਟਿਡ ਨੇ CPWD ਦੁਆਰਾ 862 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਠੇਕਾ ਲਿਆ।
  • ਅਕਤੂਬਰ 2020: ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਸਥਿਤ HCP ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਪਲੈਨਿੰਗ ਐਂਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਨੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਦਾ ਠੇਕਾ ਲਿਆ।
  • 10 ਦਸੰਬਰ 2020: ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੁਆਰਾ 10 ਦਸੰਬਰ 2020 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
  • ਦਸੰਬਰ 2021: ਕੇਂਦਰੀ ਆਵਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 2 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੰਸਦ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੀ ਭੌਤਿਕ ਪ੍ਰਗਤੀ 35% ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ 2022 ਤੱਕ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
  • 11 ਜੁਲਾਈ 2022: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ।[17]
  • 4 ਅਗਸਤ 2022: ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੰਮ 70% ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਕੇਂਦਰੀ ਆਵਾਸ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਕੌਸ਼ਲ ਕਿਸ਼ੋਰ ਨੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।
  • 19 ਨਵੰਬਰ 2022: ਸੰਸਦ ਦਾ ਸਰਦ ਰੁੱਤ ਸੈਸ਼ਨ ਪੁਰਾਣੀ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਕਿਉਂਕਿ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਵਧਣ ਦੀ ਕਿਆਸ। ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੇ ਕੰਮ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦਾ ਦਫ਼ਤਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਫਰਵਰੀ ਜਾਂ ਮਾਰਚ 2023 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁਕੰਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ।[18]
  • 20 ਦਸੰਬਰ 2022: ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਦੌੜ ਹੈ, ਸਰਕਾਰ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਬਜਟ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਉਤਸੁਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਬਰੇਕ ਦੇ ਨਾਲ, ਮਾਰਚ 2023 ਤੱਕ ਚੱਲੇਗੀ: ਸਰਕਾਰ ਅਧਿਕਾਰੀ[19]
  • 5 ਜਨਵਰੀ 2023: ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਕੱਤਰੇਤ ਨੇ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਪਛਾਣ ਪੱਤਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਆਡੀਓ-ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਯੰਤਰਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
  • 10 ਜਨਵਰੀ 2023: ਸਰਕਾਰੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ।
  • 30 ਮਾਰਚ 2023: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਅਚਾਨਕ ਦੌਰੇ ਲਈ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਸਦਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ।[20]
  • 18 ਮਈ 2023: ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਸਪੀਕਰ ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 28 ਮਈ 2023 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ।[21]
  • 20 ਮਈ 2023: ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਗਈ।
  • 28 ਮਈ 2023: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੁਆਰਾ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ।
  • 19 ਸਤੰਬਰ 2023: ਸੰਸਦ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਸ਼ਨ, 2023 ਤੋਂ ਸਦਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।[22]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named TOIDec20
  2. "Parliament building India: All you need to know about Cost, Design, Plan and Architecture of New Parliament building | India News - Times of India". The Times of India. 10 December 2020. Archived from the original on 21 December 2020. Retrieved 20 January 2022.
  3. "New Parliament will make every Indian proud, says PM". The Indian express.[permanent dead link]
  4. "How the new Parliament building is readying for special session". Firstpost (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 12 September 2023. Retrieved 14 September 2023.
  5. "Speaker sets up panel to suggest new home for Parliament | Firstpost". web.archive.org. 2012-08-11. Archived from the original on 2012-08-11. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  6. "What is 'Central Vista' and why it is being opposed; Zee explains the controversial project | India News | Zee News". web.archive.org. 2021-06-06. Archived from the original on 2021-06-06. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  7. "Central Vista Redevelopment Project". web.archive.org. 2020-08-04. Archived from the original on 2020-08-04. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  8. "Groundwork For New Parliament Building Begins, To Be Completed In 22 Months". web.archive.org. 2020-10-25. Archived from the original on 2020-10-25. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  9. "PM Modi to lay foundation stone for new Parliament building on December 10 | India News,The Indian Express". web.archive.org. 2020-12-06. Archived from the original on 2020-12-06. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  10. "Supreme Court allows foundation-laying ceremony for new Parliament building - The Hindu". web.archive.org. 2020-12-07. Archived from the original on 2020-12-07. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  11. "Religious leaders perform 'Sarva Dharma Prarthana' at foundation stone laying ceremony of new Parliament building". web.archive.org. 2021-01-30. Archived from the original on 2021-01-30. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  12. "Supreme Court clears redevelopment plan for Central Vista project - india news - Hindustan Times". web.archive.org. 2021-01-05. Archived from the original on 2021-01-05. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  13. "New Parliament complex may seat 1,350 members - india news - Hindustan Times". web.archive.org. 2020-01-31. Archived from the original on 2020-01-31. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  14. "New parliament plan: Twin-sharing seat, many aisles - The Economic Times". web.archive.org. 2020-09-11. Archived from the original on 2020-09-11. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  15. Staff, Hamari Baat (2023-05-24). "Sengol to be installed in New Parliament building". Hamaribaat.com - News From India And The World ! ! ! (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-05-27.
  16. "Central Vista Project- Rs 20,000 Crore On Central Vista Amid Pandemic?: Centre Dispels Myths". web.archive.org. 2021-06-07. Archived from the original on 2021-06-07. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  17. "New giant lion statue on Indian parliament building sparks political spat - CNN Style". web.archive.org. 2022-07-14. Archived from the original on 2022-07-14. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  18. "Govt eyeing on to get one chamber ready in New Parliament before winter session". web.archive.org. 2022-11-22. Archived from the original on 2022-11-22. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  19. "Race against time to complete new Parliament building by March 2023 | Latest News India - Hindustan Times". web.archive.org. 2022-12-20. Archived from the original on 2022-12-20. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  20. "PM Modi reviews new parliament construction during surprise visit | Latest News India - Hindustan Times". web.archive.org. 2023-03-30. Archived from the original on 2023-03-30. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  21. "Parliament: PM Modi to inaugurate new Parliament building on May 28 | India News - Times of India". web.archive.org. 2023-05-18. Archived from the original on 2023-05-18. Retrieved 2023-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  22. "Parliament special session to be held from Sept 18-22, all-party meet on Sept 17; here's what you need to know". Business Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 14 September 2023.