ਹਨੀਫ ਕੁਰੈਸ਼ੀ
ਹਨੀਫ ਕੁਰੈਸ਼ੀ | |
|---|---|
 ਕੁਰੈਸ਼ੀ 2023 ਵਿੱਚ | |
| ਜਨਮ | 12 ਅਕਤੂਬਰ 1982 ਪਾਲੀਟਾਨਾ, ਗੁਜਰਾਤ, ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | 22 ਸਤੰਬਰ 2024 (ਉਮਰ 41) ਗੋਆ, ਭਾਰਤ |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਯਾਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਬੜੌਦਾ |
| ਢੰਗ | ਸਟ੍ਰੀਟ ਆਰਟ |
ਹਨੀਫ਼ ਕੁਰੈਸ਼ੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Hanif Kureshi; 12 ਅਕਤੂਬਰ 1982 - 22 ਸਤੰਬਰ 2024) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਟ੍ਰੀਟ ਆਰਟਿਸਟ (ਗਲੀ ਕਲਾਕਾਰ) ਸੀ। ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਪੇਂਟ ਕੀਤੇ ਸਾਈਨੇਜ ਦੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਟਾਈਪੋਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੀਟ ਆਰਟ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿੱਤੀ, ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸਥਾਨਕ ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਹੋਈ ਜੋ ਹੱਥ ਨਾਲ ਪੇਂਟ ਕੀਤੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਪਲੇਟਾਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਬੜੌਦਾ ਦੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਯਾਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕਲਾ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਇਆ।
ਉਸਨੇ 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗ੍ਰੈਫਿਟੀ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਟ੍ਰੀਟ ਆਰਟ ਅਤੇ ਕੰਧ-ਚਿੱਤਰਾਂ ਵੱਲ ਵਧਿਆ, ਅਕਸਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਆਧੁਨਿਕ ਡਿਜੀਟਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸਟ੍ਰੀਟ ਸਾਈਨ ਪੇਂਟਰਾਂ ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਟਾਈਪੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮਦਨੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਜੋਂ ਹੈਂਡਪੇਂਟਡਟਾਈਪ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰੀਟ ਆਰਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਸੇਂਟ+ਆਰਟ ਇੰਡੀਆ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲੋਧੀ ਆਰਟ ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ, ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਸਾਸੂਨ ਡੌਕ ਆਰਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਅਤੇ ਬੰਗਲੌਰ ਮੈਟਰੋ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਦਾ ਜਨਮ 12 ਅਕਤੂਬਰ 1982[1] ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਭਾਵਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਕਸਬੇ ਪਲਿਤਾਨਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਗਲੀ ਦੇ ਪੇਂਟਰਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਸਥਾਨਕ ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਹੱਥ ਨਾਲ ਪੇਂਟ ਕੀਤੀਆਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਉਸਨੇ ਖੁਦ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਬਣਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਬੜੌਦਾ ਦੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਯਾਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[2]
ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਅਤੇ ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਸਮਾਗਮਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਬਿਏਨੇਲ, ਵੇਨਿਸ ਬਿਏਨੇਲ, ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਸੈਂਟਰ ਪੋਮਪੀਡੂ, ਅਤੇ ਮਿਲਾਨ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਈਏਨੇਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਖੇ ਇੰਡੀਆ ਆਰਟ, ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਬਿਏਨੇਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ। ਜੂਨ 2024 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸਵੀਡਨ ਵਿੱਚ ਵਾਈਲਡਸਟਾਈਲ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੋਲੋ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਗਾਈ;[3] ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਉਹ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਜੂਝ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮੌਤ 22 ਸਤੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਗੋਆ ਵਿੱਚ 41 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ, ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਪਤਨੀ ਰੁਤਵਾ ਅਤੇ 5 ਸਾਲ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਗਿਆ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Shaikh, Sadaf (24 September 2024). "Remembering Hanif Kureshi, the artist who breathed life into Mumbai's streets". Vogue India (in Indian English). Archived from the original on 24 September 2024. Retrieved 25 September 2024.
- ↑ Drishya (24 September 2024). "A One-Man Revolution: The Artistic Legacy Of The Late Hanif Kureshi". Homegrown (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 25 September 2024. Retrieved 26 September 2024.
- ↑ "Hanif Kureshi, who popularised street art in India's neighbourhoods, passes away at 41". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 23 September 2024. Retrieved 25 September 2024.